Ustrój polityczny Konga (Republiki Konga) opiera się na Konstytucji Republiki Konga z 2015 roku^[1]. Kongo jest republiką pluralistyczną (wielopartyjną), w której prezydent jest głową państwa, a premier szefem rządu. Rada Ministrów jest powoływana przez Prezydenta^[1]. Władzę ustawodawczą sprawuje zarówno rząd (rada ministrów), jak i dwie izby parlamentu (Senat i Zgromadzenie Narodowe).

 Osobny artykuł: Konstytucja Konga.

Najważniejszy akt prawny (ustawa zasadnicza) Republiki Konga została uchwalona 6 listopada 2015 roku^[1] po przeprowadzonym 25 października tego samego roku referendum^[1].

Składa się z preambuły i 21 rozdziałów obejmujących 246 artykułów^[2].

Pierwsze prace nad konstytucją rozpoczęły się po zakończeniu wojny domowej, w 1997 roku, gdy do władzy doszedł Denis Sassou-Nguesso^[3][4]. Nowa konstytucja została zatwierdzona w przeprowadzonym w 2002 roku referendum konstytucyjnym, według informacji rządowych, 84,26% obywateli głosowało „za”^[5][6].

Konstytucja z 2002 roku wprowadzała silną funkcję prezydenta, niwelowała urząd premiera^[7], a także osłabiała kompetencje władzy ustawodawczej^[7]. Długość kadencji prezydenta została wydłużona do siedmiu lat (z limitem dwóch kadencji) oraz wprowadzała ograniczenie maksymalnego wieku kandydata – 70 lat^[7][8].

Sassou Nguesso został wybrany prezydentem w 2002^[9] oraz w 2009 roku^[10]. Pod koniec swojej drugiej kadencji przekroczył granicę wieku 70 lat^[11], co oznaczało, że nie będzie mógł kandydować ponownie. W tym samym czasie rządząca Kongijska Partia Pracy (PCT), z którą związany był Sassou Nguesso, rozpoczęła publiczną dyskusję na temat potrzeby nowelizacji konstytucji z 2002 roku.

Opozycja zarzucała partii rządzącej^[11], że nowa konstytucja zostanie wprowadzona tylko po to, by umożliwić prezydentowi możliwość ponownego kandydowania, sam Sassou Nguesso z początku nie dementował, ani nie zaprzeczał tym plotkom^[12].

Projekt zakładał konstytucję zbudowaną z 246 artykułów^[13]. Według projektu, konstytucja pozwalałaby na trzykrotne wybranie tej samej osoby na prezydenta, znosiła górną granicę wiekową 70 lat dla kandydatów, a także skracała długości kadencji prezydenckiej z siedmiu do pięciu lat^[13]. Ustanawiała również stanowisko premiera jako szefa rządu (dotychczas to prezydent pełnił jego obowiązki, a urząd premiera nie istniał)^[13].

Okres kampanijny został zarządzony na okres między 9, a 23 października 2015 roku^[14]. Kampanię oficjalnie, swoim przemówieniem, otworzył minister spraw wewnętrznych Raymond Mboulou^[14].

W trakcie okresu kampanijnego nastąpiły liczne protesty^[15][16][17], natomiast głosowanie odbyło się pokojowo, nie zarejestrowano żadnych doniesień o przemocy^[18]. Za przyjęciem nowej konstytucji głosowało 92,96% osób^[19]. Nowa konstytucja została oficjalnie przyjęta przez prezydenta Sassou Nguesso 6 listopada 2015 roku^[20].

Konstytucja Republiki Konga składa się z preambuły i 246 artykułów, które znajdują się w obrębie 21 rozdziałów.

W preambule zwraca się uwagę na to, że Republika Konga jest narodem świeckim, a także że państwo szanuje prawa człowieka. Ponadto, podkreśla się wartości demokratyczne.

 Osobny artykuł: Parlament Konga.

Parlament Republiki Konga jest głównym organem władzy ustawodawczej w Republice Konga. Ma charakter bikameralny; składa się ze Zgromadzenia Narodowego oraz Senatu.

 Osobny artykuł: Zgromadzenie Narodowe (Kongo).

Zgromadzenie Narodowe jest izbą niższą i składa się ze 151 deputowanych^[21]. Wybierani są na pięcioletnią kadencję, w 151 jednomandatowych okręgach wyborczych^[22].

Ostatnie wybory do Zgromadzenia Narodowego odbyły się 16 lipca 2017 roku^[23], większość uzyskała Kongijska Partia Pracy (PCT) zdobywając 96 mandatów^[23].

 Osobny artykuł: Senat (Kongo).

Senat jest izbą wyższą i składa się z 72 członków (sześciu z każdego z 12 regionów Konga)^[24], wybieranych na sześcioletnią kadencję przez rady regionalne^[24][25]. Senat reprezentuje władze lokalne.

Ostatnie wybory do Senatu odbyły się 31 sierpnia 2017 roku^[26], większość uzyskała Kongijska Partia Pracy (PCT) zdobywając 46 mandatów^[26].

 Osobny artykuł: Rząd Konga.

Obecny rząd został zaprzysiężony 22 sierpnia 2017 roku. Na czele rządu stoi premier, Clément Mouamba^[27]. Składa się z premiera, wicepremiera, sekretarza stanu, 32 ministrów i pełnomocnika premiera ds. decentralizacji^[28][29].

• Premier
• Wicepremier ds. Administracji Państwowej, Reformy Państwa i Bezpieczeństwa Socjalnego^[28]
• Pełnomocnik Premiera ds. Decentralizacji

• Minister Rolnictwa, Hodowli i Rybołówstwa^[28]
• Minister Gospodarki, Przemysłu i Sektora Publicznego^[28]
• Minister Handlu, Zaopatrzenia w Żywność i ds. Konsumentów^[28]
• Dyrektor Biura Prezydenta Republiki (w randze ministra stanu)^[30][31]

• Minister Spraw Zagranicznych, Współpracy i ds. Diaspory^[28]
• Minister Spraw Wewnętrznych i Decentralizacji^[28]
• Minister Obrony Narodowej^[28]
• Minister Górnictwa i Geologii^[28]
• Minister Gospodarki Przestrzennej i Robót Publicznych^[28]
• Minister ds. Ropy i Gazu Ziemnego^[28]
• Minister Finansów i ds. Budżetu^[28]
• Minister Łączności i ds. Mediów (Rzecznik Rządu)^[28]
• Minister Szkolnictwa Wyższego^[28]
• Minister Wyposażenia Technicznego i ds. Utrzymania Dróg^[28]
• Minister Szkolnictwa Podstawowego i Średniego oraz ds. Walki z Analfabetyzmem^[28]
• Minister Sprawiedliwości, ds. Praw Człowieka oraz Rdzennej Ludności^[28]
• Minister ds. Małych i Średnich Przedsiębiorstw, Rzemiosła oraz Sektora Nieformalnego^[28]
• Minister Energetyki i Gospodarki Wodnej^[28]
• Minister ds. Gruntów Publicznych i Kontaktów z Parlamentem^[28]
• Minister ds. Specjalnych Stref Ekonomicznych^[28]
• Minister Kształcenia Technicznego i Kształcenia Zawodowego oraz Zatrudnienia^[28]
• Minister Budownictwa, Urbanizacji i ds. Miast^[28]
• Minister Leśnictwa^[28]
• Minister Transportu, Lotnictwa Cywilnego i Marynarki Handlowej^[28]
• Minister Zdrowia, ds. Ludności, ds. Promocji Kobiet i Integracji Kobiet na rzecz Rozwoju^[28][32]
• Minister ds. Badań Naukowych i Innowacyjności^[28]
• Minister Planowania, Statystyki i Integracji Regionalnej^[28]
• Minister Poczt, Telekomunikacji i E-gospodarki^[28]
• Minister Turystyki i Ochrony Środowiska^[28]
• Minister Sportu i Wychowania Fizycznego^[28]
• Minister Spraw Społecznych i Akcji Humanitarnych^[28]
• Minister ds. Młodzieży i Edukacji Obywatelskiej^[28]
• Minister Kultury i Sztuki^[28]

 Osobny artykuł: Prezydenci Konga.

Głową państwa jest prezydent^[33]. Od czasu wprowadzenia konstytucji w 2015 roku, prezydent przestał być szefem rządu a stał się nim premier. Prezydent powołuje radę ministrów, jest wybierany w głosowaniu powszechnym^[33], absolutną większością głosów^[33], w dwóch turach, na 5-letnią kadencję^[33] (z możliwością ubiegania się o 2 kolejne kadencje)^[33].

Obecnym prezydentem, od 1997 roku, jest Denis Sassou-Nguesso.

 Osobny artykuł: Samorząd terytorialny w Kongu.

Według artykułu 208 Konstytucji Konga "Społeczności lokalne w Republice Konga to departamenty i gminy"^[34].

Artykuł 209 Konstytucji Konga stanowi, że "Społeczności lokalne administrują się same, swobodnie, poprzez wybrane rady (...)". W następnym artykule wyrażono kompetencje społeczności lokalnych^[34].

Do konstytucyjnych kompetencji społeczności lokalnych należą^[34]:

• planowanie, rozwój i organizacja przestrzenna (aménagement) departamentu;
• urbanistyka i środowisko;
• nauczanie przedszkolne, podstawowe i średnie;
• podstawowa ochrona zdrowia, działania społeczne i ochrona ludności;
• zapobieganie, zmniejszanie ryzyka i zarządzanie w trakcie katastrof;
• dbanie o środowisko i turystykę;
• prowadzenie akcji sportowych i kulturalnych;
• rolnictwo, hodowla zwierząt, rybołówstwo i hodowla ryb;
• administracja i finanse;
• handel i rzemiosło artystyczne;
• utrzymanie dróg (routier).

 Osobny artykuł: Partie polityczne Konga.

W Republice Konga funkcjonuje system partii dominującej, w ramach którego tylko jedna partia może mieć realną władzę w państwie. Obecnie partią rządzącą w Zgromadzeniu Narodowym, jak i w Senacie jest Kongijska Partia Pracy^[23][26].

W skład Senatu Republiki Konga wchodzi 11 partii politycznych^[26].

W skład Zgromadzenia Narodowego Republiki Konga wchodzi 19 partii politycznych^[23].