Ulica Pędzichów w Krakowie
Stare Miasto | |||||||||||||||||||||||||
Widok od skrzyżowania z ulicą Długą w kierunku północno-wschodnim. | |||||||||||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||
Długość |
350 m | ||||||||||||||||||||||||
Przebieg | |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Krakowa | |||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |||||||||||||||||||||||||
50°04′15,5″N 19°56′20,2″E/50,070972 19,938944 |
Ulica Pędzichów – ulica w Krakowie, w dzielnicy I, na Kleparzu.
Ulica ta była najprawdopodobniej drogą główną graniczącej z Kleparzem wsi Pędzichów, czego pamiątką jest zachowany do dziś kamień graniczny, wmurowany u wylotu ulicy. Nazwa pochodzi być może od pędzenia tędy bydła do miasta, nazwy własnej Pędzich lub prowadzenia skazańców na szubienice miejskie, które znajdowały się na końcu ulicy, w okolicach dzisiejszego DPS im Helclów.
Od 1441 roku, na rogu dzisiejszych ulic Długiej i Pędzichów, stał kościół św. Walentego. Kilkakrotnie niszczony przez pożary i działania wojenne, potem odbudowywany, został ostatecznie rozebrany w 1819.
Zabudowa
[edytuj | edytuj kod]Domy to głównie czynszowe kamienice oraz kilka budynków użyteczności publicznej. Większość z nich została zbudowana w ostatnim dwudziestoleciu XIX wieku, zastępując drewnianą zabudowę ulicy.
- ul. Pędzichów 1 (ul. Długa 29) – kamienica czynszowa. Projektował Maksymilian Nitsch, 1875. Od strony ul. Pędzichów wmurowany jest kamień graniczy z napisem: ZNAK GRANIC MIĘDZY KLEPARZEM Y PĘDZICHOWEM 1782.
- ul. Pędzichów 2 (ul. Długa 31) – Dom Pod Minaretem, także Dom Turecki. Kamienica zbudowana w latach 1883–1885, w 1910 roku przebudowana według projektu Henryka Lamensdorfa na 3-piętrowy dom, dla ziemianina Artura Teodora Rayskiego. W kamienicy mieszkał jego syn, twórca polskiego lotnictwa gen. bryg. pilot Ludomił Rayski. Na fasadzie znajduje się, poświęcona generałowi, tablica pamiątkowa. Przed kamienicą, na niewielkim skwerku, znajduje się kolumna z figurą Matki Bożej, z 1865.
- ul. Pędzichów 5 (ul. Wróblewskiego 1–3) – kamienica. Projektował Józef Pokutyński, 1904. Dawniej Komenda Miejska Policji w Krakowie, obecnie mieści się w niej Komisariat I Policji.
- ul. Pędzichów 8 – kamienica czynszowa. Projektował Stefan Ertel, 1890.
- ul. Pędzichów 11 – budynek dawnego zakładu opiekuńczego stowarzyszenia Dom Rodzinny. Projektował Aleksander Biborski, 1900. Obecnie dom pielgrzymkowo-wycieczkowy.
- ul. Pędzichów 13 – budynek dawnego zakładu opiekuńczego stowarzyszenia Dom Rodzinny. Projektował Piotr Kozłowski, 1897. Obecnie dom pielgrzymkowo-wycieczkowy oraz Katolickie Szkoły im. Świętej Rodziny z Nazaretu w Krakowie[1] wchodzące w skład Katolickiego Centrum Edukacyjnego Caritas Archidiecezji Krakowskiej. Mieszczą się tu szkoła podstawowa i liceum ogólnokształcące.
- ul. Pędzichów 16-16a – Dom Prowincjalny Zgromadzenia Córek Bożej Miłości[2] – „Instytut Marji”. Projektował Władysław Kaczmarski, 1899. Dekorację sgraffitową wykonał Fryderyk Lachner.
- ul. Pędzichów 18 – kamienica. Projektował Teodor Talowski, 1893.
- ul. Pędzichów 19 – kamienica czynszowa. Projektował Teodor Talowski, 1897.
- ul. Pędzichów 20 – kamienica. Projektował Teodor Talowski, 1893.
- ul. Pędzichów 21 – kamienica czynszowa. Projektował Aleksander Biborski, 1899.
- ul. Pędzichów 25-27 – biurowiec ZUS. Projektował Józef Mitka, 1936. W tej okolicy od XV wieku znajdowały się miejskie szubienice.
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Znak graniczny
ul. Pędzichów 1. -
Dom Turecki (proj. Henryk Lamensdorf, 1910 – przebudowa)
ul. Pędzichów 2. -
Kamienica (proj. Józef Gołąb, Eugeniusz Siwka, 1934)
ul. Pędzichów 4. -
Kamienica (proj. Józef Pokutyński, 1902)
ul. Pędzichów 7. -
Kamienica (proj. Romuald Flasiński, 1893)
ul. Pędzichów 15. -
Dom Prowincjalny Zgromadzenia Córek Bożej Miłości
ul. Pędzichów 16-16a. -
Kamienica (proj. Romuald Flasiński, 1893)
ul. Pędzichów 17. -
Kamienice
ul. Pędzichów 18 i 20. -
Kamienica
ul. Pędzichów 19. -
Kamienica (proj. Aleksander Biborski, 1899)
ul. Pędzichów 21. -
Gmach ZUS (proj. Józef Mitka, 1936–1937)
ul. Pędzichów 25–27.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Kontakt. Katolickie Centrum Edukacyjne Caritas Archidiecezji Krakowskiej. [dostęp 2013-02-28]. (pol.).
- ↑ Dom Prowincjalny. Zgromadzenie Córek Bożej Miłości. [dostęp 2013-02-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (22 lutego 2013)]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Praca zbiorowa Zabytki Architektury i budownictwa w Polsce. Kraków Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków Warszawa 2007, ISBN 978-83-922906-8-1
- Praca zbiorowa Encyklopedia Krakowa Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Kraków 2000, ISBN 83-01-13325-2
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.