U-11

Klasa	okręt podwodny
Typ	IIB
Projekt	IvS: MVBIIB / 1110B
Historia
Stocznia	Germaniawerft, Kilonia
Położenie stępki	6 maja 1935
Wodowanie	27 sierpnia 1935
Kriegsmarine
Wejście do służby	21 września 1935
Wycofanie ze służby	5 stycznia 1945
Zatopiony	3 maja 1945
Los okrętu	samozatopienie
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu	279 ton 328 ton
Długość	42,7 metra
Szerokość	4,08 metra
Zanurzenie	3,9 metra
Zanurzenie testowe	100 metrów
Rodzaj kadłuba	jednokadłubowy
Napęd
2 x silnik Diesla MWM RS127S (350 KM) 2 x silnik elektryczny SSW PG W322/26 (150 kW) 2 śruby
Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu	13 węzłów 7 węzłów
Zasięg	3100 mil morskich /8 węzłów (pow.)
Uzbrojenie
5 torped G7a, G7e lub 18 min 1 działko kalibru 20 mm
Wyrzutnie torpedowe	3 x 533 mm (dziób)
Załoga	25

U-11 – zbudowany w 1935 roku przybrzeżny niemiecki okręt podwodny typu IIB z okresu międzywojennego i II wojny światowej, o wyporności podwodnej 328 ton.

Zwodowany 27 sierpnia 1935 roku i przyjęty w skład Kriegsmarine miesiąc później okręt, nie przeprowadził żadnego patrolu bojowego i nie zatopił żadnej jednostki pływającej, pełnił natomiast funkcje szkoleniowo-treningowe. Od maja 1941 roku pełnił rolę laboratorium eksperymentalno-testowego, na którym m.in. po raz pierwszy testowano powłokę anechoiczną „Alberich”. Wycofany ze służby 5 stycznia 1945 roku, po czym został zatopiony przez własną załogę.

Okręt został zaprojektowany w tajnym biurze projektowym Ingenieurskantoor voor Scheepsbouw (IvS) w Holandii, gdzie nosił oznaczenie projektowe MVBIIB w wersji 1110B^[1]. Wśród przewidywanych zadań okrętów tego typu było przede wszystkim zabezpieczenie Bałtyku oraz żywotnych dla Niemiec linii żeglugowych między Niemcami i Szwecją, którymi transportowana była do Rzeszy ruda żelaza^[2].

Kontrakt na budowę okrętu ze stocznią Germaniawerft został zawarty 2 lutego 1935 roku^[3]. Stępka pod jednostkę została położona 6 maja 1935 roku, po czym 27 sierpnia okręt został zwodowany w Kilonii. 21 września 1935 roku U-11 został przyjęty do służby w Kriegsmarine pod dowództwem kapitänleutnanta Hansa-Rudolfa Rösinga, rozpoczynając swoje działania w składzie jednostki szkolnej Unterseebootsschulflottille (US-FL) w Neustadt^[4][5].

 Osobny artykuł: Okręty podwodne typu IIB.

U-11 był przybrzeżnym jednokadłubowym okrętem podwodnym typu IIB w wersji 1110B – przy długości 42,7 metra, szerokości 4,08 metra i zanurzeniu 3,9 metra, wypierał 279 ton na powierzchni, w zanurzeniu zaś 329 ton^[6][7]. Napęd zapewniały dwa 6-cylindrowe czterosuwowe silniki Diesla Motorenwerke Mannheim MWM RS127S o łącznej mocy 700 KM przy 1000 obrotów na minutę^[8] oraz dwa silniki elektryczne SSW PG W322/26 o łącznej mocy 300 kW^[7]. Układ napędowy zapewniał mu możliwość osiągnięcia prędkości 13 węzłów na powierzchni oraz 7 węzłów w zanurzeniu^[6]. Okręt miał stosunkowo niewielki zasięg 3100 mil morskich przy prędkości 8 węzłów na powierzchni oraz 35–45 mil w zanurzeniu, przy prędkości podwodnej 4 węzłów^[7]. Znaczącą zaletą okrętu był bardzo krótki czas zanurzania awaryjnego, nieprzekraczający 25 sekund^[9]. Architektura i konstrukcja tych okrętów zapewniała im głębokość zanurzenia testowego wynoszącą 100 metrów^[10]. Stery głębokości umieszczone były na śródokręciu, zaś stery kierunku za dwoma śrubami^[11].

Okręt wyposażony był w trzy wyrzutnie torpedowe kalibru 53,3 cm na dziobie, z dwiema torpedami G7a lub G7e w zapasie^[7][11][12]. U-11 nie miał na wyposażeniu klasycznego działa okrętowego – jego uzbrojenie uzupełniało jedynie jedno działko przeciwlotnicze kalibru 2 cm, od roku 1942 zastąpione przez podwójne działko tego samego kalibru^[11][7]. Zamiennie z torpedami okręt mógł przenosić do 18. wystrzeliwanych z wyrzutni torpedowych min^[7][11].

Po przyjęciu okrętu w skład Kriegsmarine, U-11 został przydzielony do szkolnej flotylli US-FL w Neustadt, jako okręt szkolny^[4]. 23 sierpnia 1939 roku powierzono mu zadania treningowe i w przeciwieństwie do innych okrętów tej jednostki, w pierwszych miesiącach wojny nie uzyskał statusu operacyjnego. Do maja 1941 roku U-11 służył jako okręt szkolny 1. i 21. Flotylli U-Bootów, kiedy został przeznaczony dla celów eksperymentalnych – najpierw w Nachrichtenmittelerprobungskommando (NEK), a następnie w 5. Flotylli U-Bootów w Kilonii^[4].

W ramach tego rodzaju działalności, na U-11 przeprowadzono pierwsze testy powłoki anechoicznej „Alberich” – warstwy paneli perforowanego kauczuku syntetycznego o grubości około 4 mm, przytwierdzanej do zewnętrznej powierzchni kadłuba celem rozpraszania wiązki akustycznej sonaru „Asdic”^[4][13]. W marcu 1943 roku U-11 przeszedł do 22. Szkolnej Flotylli U-Bootów w Gdyni – ponownie celem pełnienia funkcji szkoleniowej. Pełnił ją do 5 stycznia 1945 roku, kiedy został wycofany ze służby, a 3 maja 1945 roku wysadzony w powietrze w Kilonii^[4]. Wrak okrętu został pocięty na złom w 1947 roku^[14].

• Rainer Busch, Hans-Joachim Roll: German U-Boat Commanders of World War II. A Biographical Dictionary. Annapolis: Naval Institute Press, 1 kwietnia 1999, s. 32. ISBN 1-55750-186-6.
• Ulrich Gabler: Submarine design. With an updating chapter by Fritz Abels and Jürgen Ritterhoff. Bonn: Bernard und Graefe, 2000. ISBN 3-7637-6202-7. Brak numerów stron w książce
• Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats From 1904 to the Present Day. London: Greenhill Books, 2004. ISBN 1-85367-623-3. Brak numerów stron w książce
• Eberhard Rőssler: The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines. Annapolis: Naval Institute Press, 1989. ISBN 0-87021-966-9. Brak numerów stron w książce
• Kenneth Wynn: U-Boat Operations of the Second World War. T. Volume 1: Career Histories, U1-U510. Annapolis: Naval Institute Press, marcach 1998. ISBN 1-55750-860-7. Brak numerów stron w książce
• Stan Zimmerman: Submarine Technology for the 21st Century. Victoria: Trafford Publishing, [2000], s. 103-104. ISBN 1-55212-330-8.
• U-11. www.uboat.net. [dostęp 2019-11-28]. (ang.).