Trzcinnik lancetowaty
| |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
trzcinnik lancetowaty | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Calamagrostis canescens (Weber) Roth Tent. Fl. Germ. 2(1): 93 1789[3] | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
Trzcinnik lancetowaty (Calamagrostis canescens (Weber) Roth) – gatunek rośliny z rodziny wiechlinowatych (Poaceae). Takson w Polsce rodzimy.
Rozmieszczenie geograficzne
[edytuj | edytuj kod]Zasięg gatunku obejmuje niemal całą Europę (z wyjątkiem południowych i północnych krańców), Azję Mniejszą i rejon Kaukazu oraz północną Azję[4]. W Polsce gatunek rodzimy, pospolity na niżu, na obszarach górskich rzadszy[5].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Żywozielona trawa luźnokępkowa, naga, nieowłosiona. Tworzy trwałe darnie, zakorzenia się głęboko i wytwarza podziemne rozłogi.
- Łodygi
- Źdźbła, dorastające z kwiatostanem do wysokości 1,2 m, sztywne, wzniesione, w kolankach rozgałęzione, górą zwisające o delikatnych, niekiedy falisto powyginanych gałązkach z równomiernie rozmieszczonymi kłoskami. W części środkowej i górnej źdźbło rozgałęzia się.
- Liście
- Płaskie, jasnozielone lub zielone o długości od 15 do 40 cm, bez ostróg, wąskie o szerokości od 3 do 6 mm, gęsto żeberkowane, sztywne, na brzegach obustronnie szorstkie, krótko owłosione, spodem błyszczące, niekiedy rynienkowato zwinięte. Języczek od 2 do 4 mm długi, nieraz poprzerywany.
- Kwiaty
- Zebrane w luźne, wiotkie wiechy o długości do 30 cm, górą zwisająca, wąska. Kłoski jednokwiatowe, wąskie, lancetowate, zwykle ciemnofioletowe, rzadziej żółtawe. Plewki skórzaste, dolna plewka krótsza lub niemal równa długością plew, 3-5-nerwowa, u jej podstawy wyrastają długie jedwabiste włoski, służące do rozsiewania z wiatrem ziarniaków, środkowy nerw plewki dolnej przechodzi zwykle w ość. Ość tylko nieznacznie dłuższa od kłoska. Pylniki koloru ciemnofioletowego wytwarzają dużą ilość pyłku.
- Owoce
- Ziarniaki.
Biologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]- Rozwój
- Bylina, autotrof, hemikryptofit — pączki zimujące znajdują się na poziomie ziemi. Kwitnie w czerwcu. Kwiaty są wiatropylne. Owocuje w lipcu. Roślina mrozoodporna.
- Siedlisko
- Rośnie w zagłębieniach o utrudnionym odpływie, na mokrych glebach torfowych i torfowo-mineralnych; na podmokłych łąkach, torfowiskach, w lasach z olszą czarną i zaroślach szerokolistnych wierzb z udziałem olszy, na glebach obojętnych, mokrych, umiarkowanie ubogich. Preferuje stanowiska umiarkowanie zacienione do lekko zacienionych, umiarkowanie ciepłe warunki klimatyczne. W ostatnim dziesięcioleciu obserwuje się przynajmniej lokalnie spadek liczby stanowisk oraz wyraźny ubytek liczebności osobników na stanowiskach[6]. Jest gatunkiem ekspansywnym, bardzo żywotnym i rozrasta się bardzo szybko na glebach mokrych, tworząc jednogatunkowe rozległe połacie, wypiera inne naturalne zbiorowiska roślinne. Za sprawą silnie rosnących rozłogów zagłusza inne gatunki. W leśnictwie traktowany jako uciążliwy chwast w uprawach leśnych. Gatunek neutralny wobec kontynentalizmu.
- Fitosocjologia
- W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny (Ch.) dla zbiorowisk olsów i zarośli łozowych z klasy (Cl.) Alnetea glutinosae[7].
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]- Ze względu na głęboki system korzeniowy oraz liczne rozłogi podziemne, nadaje się do tworzenia roślinnych zabezpieczeń przed erozją wodną.
- Kwiatostany używane są w zdobnictwie i do suchych bukietów.
- Roślina ozdobna w ogrodach naturalistycznych, stosowana w miejscach zacienionych i wilgotnych. Może być także sadzona nad zbiornikami wodnymi.
Zmienność
[edytuj | edytuj kod]Tworzy mieszańce z trzcinnikiem owłosionym, trzcinnikiem prostym i trzcinnikiem leśnym[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-27] (ang.).
- ↑ Calamagrostis canescens. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2011-02-22]. (ang.).
- ↑ a b Taxon: Calamagrostis canescens. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2011-02-22]. (ang.).
- ↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając (red.), Maria Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 103, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957.
- ↑ Bieszczadzki serwis informacyjny: Ścieżka Rozsypaniec - Krzemień "pierwiosnka długokwiatowa". [dostęp 2011-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-24)].
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- ↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
Identyfikatory zewnętrzne:
- BioLib: 42619
- EUNIS: 190960
- FloraWeb: 968
- GBIF: 4108861
- identyfikator iNaturalist: 196930
- IPNI: 77145450-1
- NCBI: 1155255
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-402519
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:77145450-1
- Tela Botanica: 75006
- identyfikator Tropicos: 25532948
- USDA PLANTS: CACA80
- CoL: PCDG
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Credit:
(see original file).
