Teofil Długosz

Data i miejsce urodzenia	2 grudnia 1887 Świdówka
Data i miejsce śmierci	22 lipca 1971 Kraków
Wykładowca Uniwersytetu Lwowskiego
Okres sprawowania	1931–1939
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	1912
Odznaczenia

Teofil Długosz (ur. 2 grudnia 1887 w Świdówce, zm. 22 lipca 1971 w Krakowie) – polski ksiądz katolicki, profesor teologii i historyk Kościoła.

Urodził się 2 grudnia 1888 w Świdówce, w małorolnej rodzinie chłopskiej Jana i Agnieszki z Szostaków. Ukończył 4 klasy szkoły powszechnej w Niegowici. Następnie, od 1900, uczęszczał do gimnazjum w Bochni, a od 1902 do Gimnazjum św. Anny Krakowie. W latach 1906–1907 był redaktorem pisma „Młodzież”. W 1908 zdał egzamin dojrzałości i wstąpił do Seminarium Duchownego we Lwowie oraz rozpoczął studia na wydziale teologicznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie^[1]. Święcenia kapłańskie przyjął w 1912. Od 1909 był członkiem Organizacji Młodzieży Niepodległościowej „Zarzewie”. W latach 1912–1915 pracował jako wikariusz parafii w Złoczowie. Podczas I wojny światowej, w 1915 jako stypendysta Frintaneum udał się na dalsze studia do Wiednia. Udzielał się także w harcerstwie polskim i w opiece nad rannymi polskimi żołnierzami. 17 czerwca 1919 w Krakowie został promowany na doktora teologii. W latach 1919–1930 pracował jako katecheta w szkole powszechnej benedyktynek we Lwowie, a od 1927 ponadto w prywatnym gimnazjum urszulanek. Brał udział w obronie Lwowa. Był organizatorem ruchu teologicznego w Polsce. W 1920 został pierwszym redaktorem naczelnym kwartalnika „Przegląd Teologiczny”^[2], a w 1924 należał do współzałożycieli powołanego we Lwowie Polskiego Towarzystwa Teologicznego. Poza tym był redaktorem „Miesięcznika katechetycznego” (1923–1926), tygodnika „Ojczyzna” (1926–1927), założycielem i redaktorem tygodnika „Lwowskie wiadomości parafialne” (1928–1930). W 1930 dzięki stypendium naukowemu z Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego i udał się do Rzymu, gdzie w okresie od 14 listopada 1930 do 15 lipca 1931 przeprowadzał badania w Archiwum Watykańskim. W 1937 obronił habilitację i uzyskał tytuł docenta historii kościoła na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie^[3].

Wykładał historię Kościoła na uniwersytetach we Lwowie (1931–1939)^[4] i Krakowie (1949–1954). Podczas II wojny światowej wykładał historię Kościoła w Metropolitalnym Seminarium Duchownym we Lwowie. W latach 1954–1957 był profesorem nadzwyczajnym Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. Przed śmiercią wykładał historię Kościoła w krakowskim Seminarium Metropolitalnym.

Autor podręcznika dla szkół średnich Historja kościoła katolickiego (Lwów 1923, 1925).

Zmarł 22 lipca 1971 w Krakowie. Pochowany 26 lipca 1971 na cmentarzu parafialnym w Niegowici. W uznaniu dla różnorodnych zasług śp. ks. Długosza, na wniosek ks. Kard. Karola Wojtyły, Ojciec Święty przyznał mu godność prałata^[5].

• Złoty Krzyż Zasługi (12 maja 1939)^[6]

• Kościół w Polsce : <stan obecny w świetle cyfr>, Lwów: „Przegląd Teologiczny” 1920.
• Historja kościoła katolickiego. Cz. 1, Starożytność i średniowiecze, Lwów: nakł. i dr. K. S. Jakubowski 1923.
• Historja kościoła katolickiego. Cz. 2, Czasy nowożytne, Lwów: nakł. i dr. K. S. Jakubowski 1925.
• Monografja parafji, Lwów: Druk. Tow. „Bibljoteka Religijna” 1928.
• Z dziejów biskupstwa kijowskiego, „Przegląd Teologiczny” 1932.
• Biskupia visitatio liminum, Lwów 1933.
• Dzieje diecezji smoleńskiej, Lwów: skł. gł. Księg. Gubrynowicz i Syn 1937.
• Relacje arcybiskupów lwowskich : 1595–1794, wyd. Teofil Długosz, Lwów: Kuria Metropolitalna O. Łac. we Lwowie 1937.
• Gimnazjum I w Krakowie : 1906–1908, Kraków: Komitet Jubileuszowy 1938.
• Tryumf szarego pracownika : św. Andrzej Bobola, Lwów: wyd. i druk. „Biblioteka Religijna” (im. X. Arcybiskupa Bilczewskiego) 1939.

• Henryk Gapski, Długosz Teofil [w:] Słownik historyków polskich, red. Maria Prosińska-Jackl, Warszawa 1994, s. 111.
• Józef Marecki Sprawozdanie z pracy Wydziału VI Wojewódzkiego w Krakowie Urzędu do Spraw Bezpieczeństwa Publicznego w Krakowie za okres od września 1955 do 30 września 1956 roku w Kościół katolicki w czasach komunistycznej dyktatury. Między bohaterstwem a agenturą. Studia i materiały. Tom 2, wyd. IPN i WAM, Kraków 2008, s. 299.