Téa Leoni

Téa Leoni (2007)
Imię i nazwisko	Elizabeth Téa Pantaleoni
Data i miejsce urodzenia	25 lutego 1966 Nowy Jork
Zawód	aktorka, producentka filmowa
Współmałżonek	Neil Joseph Tardio Junior (1991−1995; rozwód) David Duchovny (1997-2014; rozwód)
Lata aktywności	od 1989
Multimedia w Wikimedia Commons

Téa Leoni, właściwie Elizabeth Téa Pantaleoni (ur. 25 lutego 1966 w Nowym Jorku) – amerykańska aktorka i producentka filmowa. Laureatka Nagrody Saturn w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa za rolę Kate Reynolds w komedii romantycznej fantasy Bretta Ratnera Family Man (2000)^[1].

Urodziła się w Nowym Jorku jako córka Emily Ann (z domu Patterson) Pantaleoni, dietetyczki, i Anthony’ego Pantaleoniego, prawnika^[2][1]. Jej rodzina była pochodzenia polskiego^[3], a także miała korzenie włoskie^[3], irlandzkie^[3], niemieckie^[3], angielskie^[3], szkockie^[3] i walijskie^[3]. Jej babka od strony ojca, Helenka Adamowska, była aktorką kina niemego oraz założycielką i długoletnią prezes amerykańskiego oddziału UNICEF^[4].

Wychowywała się z bratem Thomasem „Tomem”^[1] na nowojorskim Manhattanie i w Englewood w New Jersey. Uczęszczała do dwóch prywatnych szkół, Brearley School na Manhattanie i The Putney School w Putney w Vermont. Rozpoczęła, ale nie ukończyła studiów na wydziale psychologii i antropologii w Sarah Lawrence College w Yonkers.

W 1988 Leoni została obsadzona jako jedna z gwiazd produkcji Aarona Spellinga Aniołków Charliego, zaktualizowanej wersji serialu z lat 70. Aniołki Charliego, ale realizacja nie doszła do skutku^[5]. W następnym roku została obsadzona jako Lisa DiNapoli w operze mydlanej NBC Santa Barbara (1989). Następnie wystąpiła w komedii kryminalnej Blake’a Edwardsa Switch: Trudno być kobietą (Switch, 1991) i komediodramacie sportowym Penny Marshall Ich własna liga (A League of Their Own, 1992)^[6]. Od 13 września 1992 do 2 maja 1993 grała postać w sitcomie Fox Flying Blind z Coreyem Parkerem. W westernie Lawrence’a Kasdana Wyatt Earp (1994) przyjęła rolę twardej prostytutki z pogranicza^[2].

W komedii sensacyjnej Michaela Baya Bad Boys (1995) u boku Willa Smitha i Martina Lawrence’a wcieliła się w postać Julie Mott, kluczowego świadka morderstwa związanego z narkotykami^[2]. Od 13 września 1995 do 13 lipca 1998 występowała jako fotografka tabloidów Nora Wilde w sitcomie ABC / NBC Naga prawda (The Naked Truth). Po występie w komedii Davida O. Russella Igraszki z losem (Flirting with Disaster, 1996), zagrała rolę reporterki telewizyjnej Jenny Lerner w dramacie katastroficznym Dzień zagłady (Deep Impact, 1998), za którą była nominowana do nagrody Blockbuster Entertainment i Złotej Maliny dla najgorszej aktorki drugoplanowej. Następnie trafiła do obsady w wysokobudżetowych filmach, jak Park Jurajski 3 (Jurassic Park III, 2001), Dick i Jane: Niezły ubaw (Fun with Dick and Jane, 2005) i Tower Heist: Zemsta cieciów (Tower Heist, 2011). Powróciła do telewizji jako Elizabeth McCord w serialu politycznym CBS Madam Secretary (2014–2019), którego była też producentką.

8 czerwca 1991 zawarła związek małżeński z Neilem Josephem Tardio Juniorem, który zajmował się produkcją reklam. 1 października 1995 rozwiedli się^[4]. Po ośmiu tygodniach zalotów^[7], 6 maja 1997 wyszła za mąż za aktora Davida Duchovnego^[4], z którym ma dwoje dzieci – córkę Madelaine West (ur. 24 kwietnia 1999) i syna Kyda Millera (ur. 15 czerwca 2002). W 2008 doszło do separacji, a 14 czerwca 2014 rozwiedli się^[8]. W grudniu 2014 związała się z aktorem Timem Daly, którego poznała na planie serialu Madam Secretary^[9].

Jest weganką.

• 1989: Santa Barbara, jako Lisa DiNapoli
• 1991: Switch: Trudno być kobietą (Switch), jako Connie, dziewczyna marzeń
• 1992–1993: Flying Blind, jako Alicia
• 1992: Ich własna liga (A League of Their Own), jako pierwsza bazowa drużyny Racine
• 1994: Fałszywa hrabina (The Counterfeit contessa), jako Gina Leonarda Nardino
• 1994: Wyatt Earp, jako Sally
• 1995–1998: Naga prawda (The Naked Truth), jako Nora Wilde
• 1995: Frasier, jako Sheila
• 1995: Bad Boys, jako Julie Mott
• 1996: Igraszki z losem (Flirting with Disaster), jako Tina Kalb
• 1998: Dzień zagłady (Deep Impact), jako Jenny Lerner
• 1998: There's No Fish Food In Heaven, jako Landeene
• 2000: Family Man (The Family Man), jako Kate Reynolds
• 2000: Z Archiwum X (The X-Files), jako Dana Scully / Tea Leoni
• 2001: Park Jurajski 3 (Jurassic Park III), jako Amanda Kirby
• 2002: Koniec z Hollywood (Hollywood Ending), jako Ellie
• 2002: Ludzie, których znam (People I Know), jako Jilli Hopper
• 2004: Trudne słówka (Spanglish), jako Deborah Clasky
• 2004: Głowa do góry (House of D), jako Katherine Warshaw
• 2005: Dick i Jane: Niezły ubaw (Fun with Dick and Jane), jako Jane Harper
• 2007: Mokra robota (You Kill Me), jako Laurel Pearson
• 2008: Miasto duchów (Ghost Town), jako Gwen
• 2009: Zapach sukcesu (The Smell of Success), jako Rosemary Rose
• 2011: Spring/Fall, jako Margo
• 2011: Tower Heist: Zemsta cieciów (Tower Heist), jako agentka specjalna Claire Denham
• 2014: Madam Secretary, jako Elizabeth McCord

• Téa Leoni w bazie IMDb (ang.)
• Téa Leoni w bazie Filmweb
• Téa Leoni w bazie Notable Names Database (ang.)
• Téa Leoni w bazie Discogs.com (ang.)