Tambora
 Widok z lotu ptaka na masyw i kalderę wulkanu Tambora | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Wysokość |
2850 m n.p.m. |
| Wybitność |
2850 m |
| Dane wulkanu | |
| Rok erupcji |
1967[1] |
| Typ wulkanu | |
| Aktywność | |
Położenie na mapie Indonezji  | |
 8°15′S 118°00′E/-8,250000 118,000000
| |
Tambora (indonez. Gunung Tambora) – czynny wulkan na wyspie Sumbawa w Indonezji; zaliczany do stratowulkanów[1].
Wysokość 2850 m[1]; średnica krateru ok. 7 km, głębokość 1100 m.
Erupcja w 1815 roku
[edytuj | edytuj kod]Najsilniejsza erupcja miała miejsce 10 kwietnia 1815 r. (oceniana jako najpotężniejsza erupcja wulkanu w czasach historycznych, 7 w 8-stopniowej skali eksplozywności wulkanicznej), kiedy z wulkanu wydobyło się ok. 100 km³ materiału wulkanicznego (szacuje się, że przed wybuchem wulkan miał wysokość ok. 4200 m); słup wybuchu osiągnął wysokość 44 km. Wybuch był słyszany w promieniu ponad 2000 km. Popiół wulkaniczny został rozrzucony w promieniu 1300 km, w miejscach odległych o ok. 900 km na Jawie i Borneo jego warstwa miała 1 cm grubości, na samej Sumbawie do 1,5 m. Najdrobniejsze frakcje popiołu unosiły się w atmosferze jeszcze przez wiele miesięcy, okrążając kulę ziemską i znacząco ograniczając natężenie promieniowania słonecznego dochodzącego do powierzchni naszej planety. Rok 1816 przeszedł do historii pod nazwą „Roku bez lata”. Zanotowano wówczas obniżenie się temperatur i znaczny spadek plonów zbóż w Europie i Ameryce Północnej. Wnioski takie zostały potwierdzone przez badania pierścieni wzrostowych drzew[2].
Skutki wybuchu:
- setki tysięcy ofiar śmiertelnych, w tym ok. 11 700 bezpośrednio wskutek wybuchu, reszta na skutek głodu i chorób spowodowanego zniszczeniem zbiorów i pól, zatruciem zbiorników wodnych, powietrza itp.
- całkowita zagłada ludu Tambora
- fala tsunami o wysokości 10 m
- trzęsienia ziemi odczuwane m.in. w odległym o ok. 500 km mieście Surabaja;
- brak lata w 1816 r. w wielu miejscach na półkuli północnej, głównie w Europie i Ameryce Pn. i związana z tym klęska nieurodzaju i głodu
- obniżenie średnich temperatur globalnych o 0,3-0,4 C[3]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Tambora, [w:] Global Volcanism Program [online], Smithsonian Institution [dostęp 2019-02-25] (ang.).
- ↑ Chłodzące wulkany [online], KopalniaWiedzy.pl [dostęp 2009-01-06] (pol.).
- ↑ R.B. Stothers, The great Tambora eruption in 1815 and its aftermath, „Science”, 224, 1984, s. 1191–1198, DOI: 10.1126/science.224.4654.1191, ISSN 0036-8075, Bibcode: 1984Sci...224.1191S [dostęp 2021-04-16].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
