Tadeusz Wyrwalski (ur. 20 września 1923 w Zabłociu^[1], zm. 31 stycznia 2004^[2]), puszczańskie miano Wilk Tropiciel, Pawian – lekarz, instruktor harcerski, harcmistrz, woodcrafter. Twórca i inicjator harcerstwa leśnego w Polsce. Prekursor i nestor puszczaństwa "leśnej mądrości", idei głoszonych przez Ernesta Thompsona Setona, których w harcerstwie był gorącym propagatorem. Założyciel i wieloletni wódz Szczepu Harcerzy Leśnych "Watra" im. Wolnego Harcerstwa. Miłośnik kultury i przyrody Beskidów. Autor książek i artykułów w czasopismach o tematyce woodcrafterskiej i harcerskiej.

Był synem Stanisława Wyrwalskiego, asesora kolejowego, oraz Heleny z Miodońskich^[1]. Miał brata, który zginął podczas II wojny światowej^[1]. We wczesnej młodości wraz z rodziną zamieszkał w Bielsku, gdzie rozpoczął naukę; następnie Wyrwalscy wrócili do Zabłocia, w którym Tadeusz dokończył szkołę podstawową^[3]. Następnie w 1935 rozpoczął edukację w Gimnazjum i Liceum Kopernika w Żywcu^[3]. Rok wcześniej wstąpił do harcerstwa^[3]. W momencie wybuchu wojny był w 1 klasie liceum^[4]. Podczas okupacji jego rodzinę wysiedlono i relokowano w ramach Saybusch Aktion^[5]. Pracował wówczas w sklepie elektrycznym^[6].

Po wojnie w 1946 przystąpił do egzaminu maturalnego^[7]. W tym samym roku został przyjęty na biologię na Wydziale Przyrodniczym Uniwersytetu Wrocławskiego, kształcąc się w kierunku fizjologii zwierząt^[8]. Na trzecim roku studiów został zatrudniony na uczelni na stanowisku zastępcy asystenta^[9]. W 1949 awansował na stanowisko młodszego asystenta^[10]. Publikował wówczas w "Polskim Piśmie Entomologicznym". W 1951 obronił pracę magisterską; miała ona tytuł Ciała redukcyjne w hemolimfie owadów^[10]. Po uzyskaniu magisterium awansowano go na asystenta^[10].

W 1953 awansowany został na starszego asystenta^[11]. Zajmował się wówczas elektrofizjologią, wykorzystaniem elektryczności w biologii^[11]. Prowadził na uczelni zajęcia z fizjologii zwierząt oraz z biochemii^[12]. W 1954 postanowił przekwalifikować się i, nie przerywając pracy na uczelni, rozpoczął studia medyczne na Akademii Medycznej we Wrocławiu^[12]. W 1960 uzyskał dyplom lekarza^[13]. W 1961 odbywał staż lekarski we Wrocławiu^[14]. Około 1964 zrezygnował z pracy na Wydziale Przyrodniczym UWr, poświęciwszy się zawodowi lekarskiemu^[15]. Od 1963 zatrudniony był w Szpitalu Klinicznym nr 5 we Wrocławiu^[15]. Zajmował się chirurgią przełyku, publikował w "Wiadomościach Lekarskich", "Polskim Przeglądzie Chirurgicznym", "Polskim Tygodniku Lekarskim"^[16]. W 1975 zamieszkał na powrót w Żywcu, i znalazł zatrudnienie w szpitalu w Jaworzu, gdzie w latach 1984-1988 był zastępcą ordynatora Oddziału Leczniczo-Rehabilitacyjnego dla Dorosłych^[17]. W 1988 przeszedł na emeryturę, choć pracował na niepełny etat do 1996^[17]. Został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu parafialnym w Żywcu^[2].

W okresie studiów we Wrocławiu zaangażował się ponownie w działalność harcerską^[18]. Działał wówczas w ZHP, a po likwidacji harcerstwa przez władze komunistyczne (1950) organizował nieoficjalne, półlegalne obozy harcerskie w Beskidach^[11]. Po reaktywacji ZHP w 1956 powrócił do działalności, jako drużynowy 35. Wrocławskiej Drużyny Harcerzy^[13]. W 1958 został zweryfikowany jako instruktor harcerski^[19]. W 1958 lub 1959 został drużynowym 34. Drużyny Harcerskiej im. Tadeusza Zawadzkiego^[20]. W 1962 został podharcmistrzem, a w 1965 harcmistrzem^[21].

Podczas pobytu we Wrocławiu zetknął się z zagraniczną literaturą woodcrafterską pióra m.in. Johna Hargrave'a i Franza Ludwiga Habbela^[22]. W oparciu o ich idee skonstruował polski odpowiednik filozofii woodcrafterskiej, który nazwał puszczaństwem; kładło ono nacisk na relację harcerza z naturą, przyrodoznawstwo, umiejętności przetrwania w dziczy, czerpało również wzorce z mentalności i symboliki indiańskiej^[23]. Wiele symboli, odznaczeń, a także sposób organizacji drużyn Wyrwalski opracował w inspiracji niemiecką organizacją Kibbo Kift^[24].

W 1965, przekazawszy 34. Drużynę Harcerską innemu instruktorowi, został drużynowym 35. Drużyny^[25]. Na następnych obozach z nią wprowadzał elementu wychowania puszczańskiego^[25]. W 1968 zorganizował Szczep Drużyn Leśnych "Watra", składający się z drużyn 34. i 35. i drużyny działającej przy Szkole Podstawowej 57^[26]. W latach 70. szczep rozrósł się do ośmiu drużyn^[17].

Po przeprowadzce do Żywca Wyrwalski utrzymywał kontakty z wrocławskim harcerstwem^[17]. Podjął też współpracę z krakowskim ośrodkiem harcerskim, udzielając się jako ekspert w ruchu metodycznym "Harcerskie Poradnictwo"^[17]. We współpracy z Harcerską Oficyną Wydawniczą w Krakowie przygotował serię podręczników i poradników puszczaństwa^[27]. W latach harcerskiej odnowy utrzymywał kontakty z redakcją miesięcznika "Harcerz Rzeczypospolitej" w Krakowie. Publikował w nim i w piśmie "W Kręgu Wodzów" swoje materiały dotyczące puszczaństwa. W latach 90. publikował w szczepowym czasopiśmie "Ćwik"^[28].

• Odznaka Budowniczego Wrocławia (1969)^[14]
• Krzyż za Zasługi dla ZHP (1970)^[21]
• Odznaka "Przyjaciel Dziecka" (1973)^[14]
• Odznaka "Zasłużony dla Chorągwi Dolnośląskiej" (1974)^[29]
• Honorowy Stopień Harcmistrza Polski Ludowej (1976)^[14]

• Poradnik harcerza, Harcerska Oficyna Wydawnicza, Kraków 1987^[27]
• W drużynie wiejskiej, Harcerska Oficyna Wydawnicza, Kraków 1988^[27]
• Rozwój idei puszczańskiej w skautingu 1902-1939, Harcerska Oficyna Wydawnicza, Kraków 1988^[27].

• WojciechW. Kucharski WojciechW., Między Żywcem a Wrocławiem. Tadeusz Wyrwalski, harcerz, przyrodnik, pisarz, „Gronie”, XIII, 2013, s. 47-78 .

• Szczep Harcerzy Leśnych "Watra" im. Wolnego Harcerstwa
• Nie było "Związku kory brzozowej". free.of.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].