Szaleni (cz. Šílení) – czesko-słowacki film fabularny z 2005 roku w reżyserii Jana Švankmajera, zrealizowany na motywach opowiadań Edgara Allana Poego i markiza de Sade'a. Film został wybrany jako oficjalny kandydat Czech do Oscara dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego, nie otrzymał jednak nominacji.

Akcja filmu rozgrywa się w dziewiętnastowiecznej Francji. Młodego Jeana Berlota dręczy powtarzający się koszmarny sen. Z sennych koszmarów Berlota chce uzdrowić poznany przypadkowo nieznany człowiek, określający się jako Markiz. Berlot trafia do zamku Markiza i obserwuje orgie, urządzane przez gospodarza. Markiz radzi Berlotowi, aby ten udał się do szpitala dla psychicznie chorych, gdzie pracują osoby uczestniczące w zamkowych orgiach. W szpitalu Berlot poznaje Charlotte – pielęgniarkę i uczestniczkę orgii u Markiza. Od niej dowiaduje się, że rok wcześniej doszło do powstania wariatów, na czele którego stał Markiz.

• Jan Tříska jako Markiz
• Pavel Liška jako Jean Berlot
• Aňa Geislerová jako Charlotte
• Jaroslav Dušek jako dr Murloppe
• Martin Huba jako dr Coulmiere
• Pavel Nový jako służący Dominik
• Stanislav Dančiak jako oberżysta
• Jiří Krytinář jako szaleniec
• Jan Švankmajer gra sam siebie
• Josef Kaspar jako erotoman
• Ctirad Götz jako Ostler
• Katerina Ruzicková jako pacjentka
• Iva Littmanová jako pacjentka
• Katerina Valachová jako pacjentka

• Nagroda Czeski Lew
  • za najlepsze kostiumy (Eva Švankmajerová, Veronika Hrubá)
  • za najlepszy plakat filmowy (Eva Švankmajerová)

• Szaleni w bazie IMDb (ang.)
• Film na stronie ceskatelevize.cz