Stefan Krygier

Data i miejsce urodzenia	23 sierpnia 1923 Łódź
Data i miejsce śmierci	8 listopada 1997 Łódź
Alma Mater	Państwowa Wyższa Szkoła Sztuk Plastycznych w Łodzi
Dziedzina sztuki	malarstwo, grafika
Odznaczenia
Cytaty w Wikicytatach

Stefan Krygier (ur. 23 sierpnia 1923 w Łodzi, zm. 8 listopada 1997 tamże)^[1] – polski malarz, grafik, teoretyk sztuki, architekt oraz nauczyciel akademicki. Jeden z przedstawicieli grupy łódzkich awangardzistów należących do tzw. kręgu Strzemińskiego (m.in. obok Antoniego Starczewskiego, Stanisława Fijałkowskiego i Lecha Kunki), czyli osób skupionych wokół myśli malarza i wykładowcy Władysława Strzemińskiego^[2][3]. Mąż Krystyny Krygier (z domu Burza), architektki i urbanistki.

Ukończył Państwową Wyższą Szkołę Sztuk Plastycznych w Łodzi, gdzie studiował w latach 1945–50 pod kierunkiem Stefana Wegnera na Wydziale Malarstwa i Władysława Strzemińskiego na Wydziale Plastyki Przestrzennej^[4]. Od 1957 do 1997 roku prowadził zajęcia z kompozycji, grafiki warsztatowej i projektowej na macierzystej uczelni. W roku 1990 otrzymał tytuł profesora. Ponadto w 1963 uzyskał dyplom architekta na Politechnice Warszawskiej, a od 1975 pracował w Instytucie Architektury Politechniki Łódzkiej, gdzie stworzył pracownię rzeźby i kompozycji. W latach czterdziestych należał do Klubu Młodych Artystów i Naukowców w Warszawie, w ramach którego brał udział w wystawach w Salonie „Po prostu”, Zachęcie, Klubie Literatów. W czasie studiów zorganizował klub pod patronatem YMCA w Łodzi, a w 1953 roku współdziałał z grupą „ST-53” w Katowicach (razem z Lechem Kunką)^[5].

Już w czasie studiów łódzkich interesował się, poza malarstwem, również teorią sztuki. Z tego względu zacieśnił swoją znajomość ze Strzemińskim, który wywarł znaczący wpływ na twórczość Krygiera^[4]. Wspólnie opublikowali pracę teoretyczną Widzenie gotyku w 1947^[5]. Współpracowali także w realizacjach, jak sam artysta pisał, „o charakterze wystawienniczym i architektury wnętrz”. Krygier pomagał Strzemińskiemu w najtrudniejszym dla niego okresie, aż do śmierci Strzemińskiego w 1952 roku^[4].

Dziedzinami, w których działał Krygier, było malarstwo oraz grafika, działania na pograniczu form przestrzennych i environment. Samodzielnie zrealizował także projekty architektoniczne i urbanistyczne^[4]. Jego obrazy z okresu studiów nawiązują do kubizmu i solaryzmu Strzemińskiego, m.in. Okno (1946), Autoportret (1947) czy Pejzaż z Bierutowic (1948)^[6]. Następnie, w latach 50., widoczna jest w twórczości artysty inspiracja sztuką starożytnego Egiptu oraz starożytnej Grecji. Był także autorem prac taszystowskich. W latach 60. rozpoczął malarstwo materii, rzeźbę w drewnie oraz grafikę. Twórczością zapoczątkowaną pod koniec lat 70. artysta najmocniej wpisał się w historię polskiego malarstwa. To wówczas zaczęły powstawać obrazy olejne, oszczędne w treści i nawiązujące do konstruktywizmu. W latach 80. i 90. artysta poświęcił się malarstwu symultanicznemu. Obok obrazów czysto geometrycznych w formie, artysta malował obrazy nawiązujące do ikonografii i kultury europejskiej, m.in. Judyta z głową Holofernesa, Porwanie Europy, Przed katedrą^[5].

Artysta w 1972 został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi, a w 1973 oraz Nagrodą Ministra Kultury i Sztuki II stopnia.