Stanisław Gawlikowski

Data i miejsce urodzenia	16 stycznia 1920 Warszawa
Data i miejsce śmierci	9 listopada 1981 Warszawa
Obywatelstwo	Polska
Tytuł szachowy	mistrz krajowy

Stanisław Gawlikowski (ur. 16 stycznia 1920 w Warszawie, zm. 9 listopada 1981 tamże) – polski szachista, publicysta i dziennikarz szachowy.

Okres okupacji wojennej przeżył w Warszawie, uczestnicząc w obronie stolicy w roku 1939 oraz w powstaniu warszawskim. Po zakończeniu wojny należał do grupy działaczy szachowych, którzy w roku 1946 reaktywowali Polski Związek Szachowy. Przez kolejne lata pełnił wiele funkcji we władzach związku. W uznaniu zasług, w roku 1982 otrzymał tytuł Honorowego Członka PZSzach.

W latach 1946–1964 dwunastokrotnie uczestniczył w finałach mistrzostwach Polski. Największy sukces w karierze odniósł w roku 1948, zdobywając w Krakowie tytuł wicemistrza kraju. Był również ośmiokrotnym drużynowym mistrzem Polski w barwach warszawskich drużyn Polonii i Legionu. Trzykrotnie zwyciężał w mistrzostwach Warszawy. Kilkakrotnie wystąpił w turniejach międzynarodowych (m.in. w Karlovych Varach w roku 1948, Szczawnie-Zdroju w roku 1950 i Międzyzdrojach w roku 1952); z powodzeniem reprezentował również Polskę w meczach drużynowych.

W roku 1947 był jednym z założycieli miesięcznika „Szachy”, który przez ponad 40 lat był jedynym szachowym periodykiem w Polsce. Jednocześnie prowadził szachowe audycje w Polskim Radiu oraz popularyzował królewską grę w wielu pismach, m.in. w „Panoramie”, „Sportowcu”, „Życiu Warszawy”, „Świecie Młodych” i „Rzeczpospolitej”.

Duże uznanie zdobył również jako pisarz, historyk i teoretyk szachów. W swoich książkach imponował nie tylko wiedzą historyczną i praktyczną, ale również umiejętnością przedstawiania barwnych opisów. Do kanonu polskiej literatury szachowej weszły Olimpiady szachowe i Walka o tron szachowy, jak również wybitne prace teoretyczne Teoria debiutów oraz dwutomowa Końcowa gra szachowa. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 151-3-19)^[1].

Co roku w grudniu odbywa się w Warszawie turniej szachów szybkich pamięci Stanisława Gawlikowskiego, w którym uczestniczą czołowi szachiści świata.

• Teoria debiutów (Kraków, 1947)
• Końcowa gra szachowa (Warszawa, 1957 i 1957)
• Olimpiady szachowe (Warszawa, 1972 i 1978)
• Pojedynki szachowych gigantów (Warszawa, 1973)
• Szachy – w popularnej serii wydawniczej Wszystko o (Warszawa, 1976)
• Walka o tron szachowy (Warszawa, 1976)

• W. Litmanowicz, J. Giżycki, Szachy od A do Z, tom I, Warszawa 1986, s. 284
• „Szachy” nr 2/1982, s. 36

• Stanisław Gawlikowski – wybrane partie szachowe (ang.)