Smok i jerzy (tyt. oryg. The Dragon and the George) – powieść fantasy autorstwa Gordona R. Dicksona, pierwszy tom cyklu Smok i jerzy. Krótszą formę opowieści wcześniej wydano w opowiadaniu pt. „Święty smok i jerzy” we wrześniu 1957 roku w numerze czasopisma The Magazine of Fantasy & Science Fiction.

Powieść przedstawia dzieje Jima Eckerta przeniesionego z naszego świata do świata równoległego, w którym magia działa naprawdę i jest zabójcza. Tam trafia do ciała smoka Gorbasha i musi nauczyć się w nim funkcjonować. W tym świecie, smoki powszechnie określają ludzi jako jerzych, w oparciu o doświadczenia ze świętym Jerzym z jednym w swoim rodzaju; stąd tytuł.

Jim próbuje ratować swoją narzeczoną, Angie, która trafia do magicznego świata przed nim, lecz jest więziona przez Ciemne Moce. Podczas podróży Jim i jego towarzysze muszą zmagać się z bandą jerzych i nieuczciwym smokiem Bryaghem, którzy są na usługach Ciemnych Mocy i ich stworzeń. Ciemne Moce ostatecznie planują podbić Anglię (i ewentualnie cały świat). Jim musi też zdawać sobie sprawę z tego, iż świat do którego trafił jest rzeczywisty a nie jest to tylko gra, i że to co czyni może mieć poważne konsekwencje dla ludzi z tego świata. Na końcu powieści, Jim (albo Sir James gdy zaczęto tak go nazywać w tym alternatywnym świecie) odzyskuje ludzki wygląd i musi wybrać czy chce pozostać w alternatywnej rzeczywistości lub wrócić do naszego świata i prowadzić życie niedocenianego wykładowcy akademickiego.

Akcja książki toczy się w jakiejś niejasnej, nieistniejącej wersji Anglii, z niewielkim albo bez związku ze stanem rzeczywistej geografii i historii. W kolejnych książkach (wszystkie napisane wiele lat po pierwszej) wiele miejsc i ludzi pojawiających się tam, nawiązuje do geografii i historii naszego świata, chociaż w zmienionej fantastycznej formie.

• Neil Barron, wyd. (1999). Fantasy and Horror: A Critical Guide to Literature, Illustration, Film, TV, Radio and the Internet The Scarecrow Press, Inc. s. 368. ISBN 0-8108-3596-7.
• Algis Budrys (kwiecień 1997). Books. The Magazine of Fantasy and Science Fiction (Mercury Publications) 52 (4): 35.
• John Clute; John Grant (1997). The Encyclopedia of Fantasy. New York: St. Martin’s Press, s. 270. ISBN 0-88184-708-9.
• John Clute, Peter Nichols (1995). The Encyclopedia of Science Fiction. New York: St. Martin Press s. 331 ISBN 0-312-13486-X.
• Dragon and the George (1976) zawartość publikacji na Internet Speculative Fiction Database

• Święty smok i jerzy przekierowanie na SFSite.com
• Smok i jerzy Tytuł na aukcji Internet Speculative Fiction Database
• Opinie i recenzje o Smoku i jerzym w Biblionetce