Sikora czarnoczuba
| Periparus rubidiventris[1] | |||
| (Blyth, 1847) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
sikora czarnoczuba | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 Występowanie podgatunków sikory czarnoczubej | |||
Sikora czarnoczuba[4] (Periparus rubidiventris) – gatunek niewielkiego ptaka z rodziny sikor (Paridae). Zamieszkuje Himalaje i obszary na wschód i północny wschód od nich, położone na terytoriach następujących państw: Bhutan, Chiny, Indie, Mjanma i Nepal[3]. Nie jest zagrożony.
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Gatunek ten jest blisko spokrewniony z sikorą czarnopierśną (Periparus rufonuchalis) zamieszkującą zachodnie Himalaje i okolice, niekiedy były one traktowane jako jeden gatunek[2]. Wyróżniono kilka podgatunków P. rubidiventris zamieszkujących odpowiednio[5][2]:
- sikora czarnoczuba[4] (P. rubidiventris rubidiventris) – zachodnie i centralne Himalaje i okolice, wyróżniają się rdzawym ubarwieniem piersi i podbrzusza.
- sikora szaropierśna[4] (P. rubidiventris beavani) – wschodnie Himalaje i okolice; mają szaro ubarwione piersi i podbrzusze.
- P. rubidiventirs whistleri – południowe i środkowe Chiny (prowincje Junnan i Syczuan) oraz północno-wschodnia Mjanma; mniejsze od P. r. beavani i z jaśniejszym odcieniem szarego na piersi i podbrzuszu.
- P. rubidiventris saramatii – północno-wschodnie Indie i wzgórza Naga w północno-zachodniej Mjanmie; najmniejszy podgatunek ubarwiony podobnie do P. r. whistleri.
Podgatunek beavani nie krzyżuje się z nominatywnym (a przynajmniej takich przypadków dotąd nie stwierdzono) i być może powinien zostać podniesiony do rangi gatunku[6]. Takson whistleri bywa niekiedy traktowany jako synonim P. r. beavani[6]. Populację z zachodniego Syczuanu proponowano wydzielić do podgatunku szetschwanensis, ale nie jest on uznawany[6].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Wygląd zewnętrzny
- Ogólnie nieco większa od europejskiej sosnówki, choć widoczne są stosunkowo duże różnice między podgatunkami. Ubarwienie podobne do sikory czarnopierśnej: czarna głowa z czarnym czubeczkiem i dużymi białymi policzkami, i w zależności od podgatunku rdzawą (P. r. rubidiventris) lub szarą (P. r. beavani) piersią i podbrzuszem. Wierzch ciała, skrzydła i ogon szaroniebieskie.
- Rozmiary
- długość ciała ok. 11–13 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 18–20 cm
- Masa ciała
- 7–13,1 g[2]
Środowisko
[edytuj | edytuj kod]Górskie lasy, głównie liściaste i mieszane[6]. Występuje zazwyczaj w przedziale wysokości 2500–4270 m n.p.m.[3]
Status
[edytuj | edytuj kod]W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN sikora czarnoczuba klasyfikowana jest jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako pospolity w Himalajach, Tybecie i Mjanmie, a rzadki na innych obszarach. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku, BirdLife International ocenia trend liczebności populacji jako stabilny[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Periparus rubidiventris, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d Gosler, A. & Clement, P.: Rufous-vented Tit (Periparus rubidiventris). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-04-22].
- ↑ a b c d Periparus rubidiventris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Paridae Vigors, 1825 - sikory - Tits, chickadees (wersja: 2020-07-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-12-14].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-12-14]. (ang.).
- ↑ a b c d Gosler, A. & Clement, P.: Rufous-vented Tit (Periparus rubidiventris). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-24)].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- S. Eck & J. Martens. Systematic notes on Asian birds. 49. A preliminary review of the Aegithalidae, Remizidae and Paridae. „Zool. Med. Leiden”. 80-5, s. 1–63, 2006.
- Jochen Martens, Dieter Thomas Tietze & Yue-Hua Sun. Molecular phylogeny of Parus (Periparus), a Eurasian radiation of tits (Aves: Passeriformes: Paridae). „Zool. Abh.”. 56, s. 103–120, 2005.
- Jochen Martens. Akustische Differenzierung verwandtschaftlicher Beziehungen in der Parus (Periparus)-Gruppe nach Untersuchungen im Nepal-Himalaya. „Journal für Ornithologie”. 116 (4), s. 369–433, 1975. Springer Berlin / Heidelberg. DOI: 10.1007/BF01649279. (niem.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
