For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Sandhi.

Sandhi

Sandhi – zasady fonologiczne, które dotyczą zmian na przełomie morfemów lub słów. Zwykle służą ułatwieniu wymowy. Można podzielić je na wewnętrzne (zachodzące wewnątrz wyrazu) i zewnętrzne (zachodzące na przełomie wyrazów). Termin pochodzi pierwotnie z gramatyki sanskryckiej (wyraz संधि saṃdhi oznacza „łączenie”)[1].

Termin „sandhi” można zastosować też do opisu fonologii innych języków, m.in. asymilacji miejsca artykulacji lub dźwięczności w języku polskim (np. z+ć > ść w wyrazie „ścierać”), łacińskiej asymilacji miejsca artykulacji spółgłosek nosowych, francuskiego liaison czy angielskiego /r/ łączącego i intruzywnego.

Sandhi zawsze mają pewną motywację fonologiczną, dlatego np. wynikające z gramatyki mutacje spółgłosek w języku irlandzkim nie są zasadami sandhi.

Sanskryt i hindi

[edytuj | edytuj kod]

W sanskrycie sandhi można podzielić na

  • sandhi samogłoskowe
  • sandhi spółgłoskowe.

Pod względem zastosowania sandhi podzielić na dwie kategorie przyczynowe:

  • unikanie rozziewu, czyli zapobieganie powstania zbitek samogłosek przez ich przemiany lub zanik
  • asymilację, czyli zmianę miejsca i wartości fonemów w kontekście innych fonemów i przemiany zbitek spółgłoskowych.

Przykłady

[edytuj | edytuj kod]
  • sandhi samogłoskowe typu (a lub ā) + ar
trl. mahā + ṛṣi = maharṣi[2]
trb. maha + ryszi → maharszi. Przykład: Ramana Maharszi

Język fiński

[edytuj | edytuj kod]

Fińskie sandhi jest nadzwyczaj częste, pojawia się między wieloma wyrazami i morfemami, zarówno w standardowym języku formalnym, jak i w codziennym języku mówionym. Najczęściej nie jest zapisywane, występuje prawie wyłącznie w transkrypcji dialektów. Można wyróżnić dwa rodzaje sandhi: prostą asymilację z uwzględnieniem miejsca artykulacji (np. npmp). Druga to geminacja spółgłoski inicjalnej na granicy morfemów.

Sandhi asymilacyjne

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Polański 1999 ↓, s. 513.
  2. 8.1.1.2.1 Sandhi samogłoskowe. W: Danuta Stasik: Podręcznik języka hindi. Wyd. 1. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 1997, s. 101, seria: Języki orientalne. ISBN 83-86483-52-0.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Sandhi
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?