Sadyr Dżaparow
 Sadyr Dżaparow (2021) | |
| Pełne imię i nazwisko |
Sadyr Nurgodżojewicz Dżaparow |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
6 grudnia 1968 |
| 6. Prezydent Kirgistanu | |
| Okres |
od 28 stycznia 2021 |
| Przynależność polityczna |
Mekencził |
| Poprzednik |
Talant Mamytow (p.o.) |
| Prezydent Kirgistanu (p.o.) | |
| Okres |
od 15 października 2020 |
| Przynależność polityczna |
Mekencził |
| Poprzednik | |
| Następca |
Talant Mamytow (p.o.) |
| Premier Kirgistanu | |
| Okres |
od 10 października 2020 |
| Przynależność polityczna |
Mekencził |
| Poprzednik | |
| Następca |
Artem Nowikow (p.o.) |
Sadyr Nurgodżojewicz Dżaparow (kirg. Садыр Нургожоевич Жапаров, ur. 6 grudnia 1968 w Keng-Suu) – kirgiski polityk, były deputowany do Rady Najwyższej, od 10 października do 14 listopada 2020 premier Kirgistanu, od 15 października do 14 listopada 2020 pełniący obowiązki prezydenta, od 28 stycznia 2021 prezydent Kirgistanu.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W 1986 wstąpił do Kirgiskiej Narodowej Akademii Kultury Fizycznej i Sportu. W latach 1987–1989 odbywał służbę w Armii Radzieckiej, gdzie służył w Nowosybirsku jako dowódca w oddziale telekomunikacyjnym. Po zakończeniu służby w wojsku powrócił do nauki w akademii, którą ukończył w 1991. W 2006 został absolwentem prawa na Kirgisko-Rosyjskim Uniwersytecie Słowiańskim im. Borysa Jelcyna w Biszkeku.
Karierę polityczną rozpoczął po tulipanowej rewolucji w 2005. W marcu 2005 został deputowanym do Rady Najwyższej. Był bliskim współpracownikiem i doradcą prezydenta Kurmanbeka Bakijewa, obalonego w wyniku rewolucji z 2010[1]. Dżaparow wystartował w wyborach parlamentarnych z października 2010, z ramienia partii Ata-Dżurt, zdobywając ponownie mandat deputowanego[1]. W 2012 kierował nacjonalizacją kopalni złota Kumtör w obwodzie issykkulskim, co spowodowało jego proces sądowy i skazanie w marcu 2013 na półtora roku więzienia[1]. Dżaparow został zwolniony w czerwcu 2013[2]. Po zwolnieniu, 27 czerwca 2013 miał kierować uprowadzeniem Emiłbeka Kaptagajewa, w wyniku czego zbiegł na Cypr, skąd powrócił do Kirgistanu w 2017[1][3]. Za udział w rzekomym porwaniu Kaptagajewa został skazany na 11 lat i 6 miesięcy więzienia[1][4].
W październiku 2020 w wyniku protestów społecznych przeciwko wynikom wyborów parlamentarnych, Dżaparow został zwolniony z więzienia, a następnie objął funkcję premiera i tymczasowego prezydenta[5][6][7][8].
10 stycznia 2021 w wyborach prezydenckich został wybrany prezydentem Kirgistanu z wynikiem 79% głosów[9]. 28 stycznia 2021 objął urząd prezydenta Kirgistanu[10].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Dżaparow jest żonaty z Ajgul Dżaparową, z d. Asanbajewą, która jest od niego młodsza o pięć lat[11]. Mają czwórkę dzieci, a ich najstarszy syn Dastan, zginął 26 sierpnia 2019 od obrażeń odniesionych w wypadku samochodowym[12][13]. Gdy odsiadywał wyrok, zmarli jego rodzice, ojciec w październiku 2017, a matka w marcu 2019[14].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Nowosti, Биография Садыра Жапарова [online], ria.ru, 6 października 2020 [dostęp 2021-01-22] (ros.).
- ↑ Nurija Ryskułowa, Суд оправдал лидеров «Ата-Журта» [+ видео] [online], kloop.kg, 17 czerwca 2013 [dostęp 2021-01-22] (ros.).
- ↑ Почему осужденного Садыра Жапарова так продвигают в премьер-министры и как он стал так популярен среди некоторых протестующих [online], kloop.kg, 7 października 2020 [dostęp 2021-01-22] (ros.).
- ↑ Ludwika Włodek, Kirgiska demokracja mafijna, czyli jak klany robią politykę [online], new.org.pl, 8 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-22] (pol.).
- ↑ Ivan Nechepurenko, Kyrgyzstan in Chaos After Protesters Seize Government Buildings [online], nytimes.com, 6 października 2020 [dostęp 2021-01-22] (ang.).
- ↑ Florian Coppenrath, Pia de Gouvello, De détenu à chef du gouvernement: avec Sadyr Japarov, le Kirghizstan a un nouveau Premier ministre à la légitimité douteuse [online], novastan.org, 11 października 2020 [dostęp 2021-01-22] (fr. • niem.).
- ↑ Ayzirek Imanaliyeva, Peter Leonard, Seizure of Kyrgyzstan nears completion as president steps down [online], eurasianet.org, 15 października 2020 [dostęp 2021-01-22] (ang.).
- ↑ Ajgul Kuvatova, Спикер Канат Исаев отказался от полномочий и. о. президента [online], 24.kg, 15 października 2020 [dostęp 2021-01-22] (ros.).
- ↑ Agnieszka Pikulicka-Wilczewska, Japarov on course for landslide victory in Kyrgyzstan election [online], aljazeera.com, 10 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-22] (ang.).
- ↑ Sadyr Japarov sworn in as Kyrgyzstan’s new president. s. tass.com. [dostęp 2021-01-28]. (ang.).
- ↑ Marina Mirosznik, Супруга Жапарова Айгуль: Садыр - не романтик [online], kaktus.media, 11 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-22] (ros.).
- ↑ Садыр Жапаровдун уулунун жанында кыз дагы болгон, абалы орточо [online], sputnik.kg, 26 sierpnia 2019 [dostęp 2021-01-22] (kirg.).
- ↑ Садыр Жапаровдун уулу кабылган жол кырсыктын видеосу [online], sputnik.kg, 26 sierpnia 2019 [dostęp 2021-01-22] (kirg.).
- ↑ Dina Masłowa, 8 скандалов с Садыром Жапаровым, о котором многие позабыли [online], kaktus.media, 25 marca 2017 [dostęp 2021-01-22] (ros.).
| Prezydent Kirgiskiej SRR |
|
|---|---|
| Prezydenci Republiki Kirgiskiej |
|
| Szefowie państw |
| ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Szefowie państw nieuznawanych | |||||
| Szefowie rządów |
| ||||
| Szefowie rządów państw nieuznawanych |
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
