Rzepień kolczasty
| |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
rzepień kolczasty | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Xanthium spinosum L. Sp. pl. 2:987. 1753 | |||
| Synonimy | |||
| |||
Rzepień kolczasty, rzepień ciernisty (Xanthium spinosum L.) – gatunek rośliny z rodziny astrowatych. Pochodzi z Ameryki Południowej. Zawleczony i zadomowiony na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy[3]. W polskiej florze jest antropofitem zadomowionym zwłaszcza w południowo-wschodniej części kraju.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Łodyga
- Rozgałęziona, o wysokości do 50–80 cm, z licznymi, żółtymi kolcami. Łodyżka podliścieniowa mięsista i zgrubiała, walcowatego kształtu
- Liście
- Jajowate, 3-klapowe, u nasady trójdzielne, rombowe. Liścień podługowaty, na szczycie tępy lub zaokrąglony, 2–3 mm długości i 5–6 mm szerokości stopniowo zwężający się w ogonek, pierwsze liście naprzeciwległe.
- Kwiaty
- Jednopłciowe, rurkowate, koloru zielonkawego. Zebrane w kolczaste koszyczki kwiatowe.
- Owoc
- 2 niełupki w jajowatej, kolczastej i czepnej okrywie, żółtobrunatnego koloru i brunatnych kolcach.
Biologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]Roślina jednoroczna. Występuje na glebach żyznych i piaszczystych, zachwaszcza ogrody, pastwiska, rzadko pola. Występuje też na przydrożach i rumowiskach. Okres kwitnienia lipiec-wrzesień.
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]Roślina zawierająca w sobie jod, w nasionach zawarty jest glikozyd. W medycynie ludowej ziele używane jest przy leczeniu zewnętrznym liszaju. Korzeń i nasiona używane są w leczeniu krwawych biegunek.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
- ↑ Xanthium spinosum. USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Germplasm Resources Information Network – (GRIN). [dostęp 2008-11-30]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jakub Mowszowicz: Krajowe chwasty polne i ogrodowe. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1986. ISBN 83-09-00771-X.
- Rośliny użytkowe, Wiedza Powszechna, W-wa, 1966
Identyfikatory zewnętrzne:
- BioLib: 41364
- EoL: 483030
- EUNIS: 161345
- Flora of China: 242417494
- Flora of North America: 242417494
- FloraWeb: 6443
- GBIF: 3089150
- identyfikator iNaturalist: 58045
- IPNI: 260892-1
- ITIS: 38691
- NCBI: 1053410
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): gcc-131365
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:260892-1
- Tela Botanica: 73045
- identyfikator Tropicos: 2703486
- USDA PLANTS: XASP2
- CoL: 5C4YT
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Credit:
(see original file).
