Roman II Porfirogeneta

Cesarz bizantyński
Okres	od 959 do 15 marca 963
Poprzednik	Konstantyn VII Porfirogeneta
Następca	Nicefor II Fokas
Dane biograficzne
Dynastia	macedońska
Data urodzenia	939
Data śmierci	15 marca 963
Moneta
Multimedia w Wikimedia Commons

Roman II Porfirogeneta (ur. 939, zm. 15 marca 963) – cesarz bizantyjski z dynastii macedońskiej, który panował w latach 959-963.

Syn i następca Konstantyna VII Porfirogenety i jego żony Heleny Lekapeny, córki Romana I Lekapena. Urodził się w 939 roku, w roku 948 otrzymał godność współcesarza. Był władcą słabym, pozostającym pod silnym wpływem drugiej żony, Teofano oraz eunucha Józefa Brigasa. Roman był swawolny, samolubny, nieudolny i lekkomyślny. Nie miał zainteresowań. Mimo że był starannie wychowywany, ulegał wpływom najgorszego otoczenia. Z wyglądu jednak był miły i przystojny. Za jego panowania rozpoczęła się wielka ofensywa przeciw islamowi. W 961 roku odzyskano Kretę i prowadzono zwycięskie walki w Syrii. Działo się to głównie za sprawą młodego arystokraty wodza Nicefora Fokasa.

Teofano uknuła za plecami cesarza spisek. Wszystkich zaskoczyła przedwczesna śmierć cesarza w marcu 963 roku. Pozostawił on dwóch małych synów: Bazylego i Konstantyna. Jak się później okazało Nicefora Fokasa spotkała nagroda za zwycięstwa, został cesarzem.

Jego pierwszą żoną była Berta Włoska, ich małżeństwo nie zostało jednak prawdopodobnie skonsumowane. W 956 roku poślubił córkę szynkarza Anastaso, która zmieniła imię na Teofano. Swoje pięć sióstr i matkę kazał zamknąć w klasztorze, aby przypodobać się żonie. Roman II miał z nią troje dzieci:

• Bazylego II Bułgarobójcę, kolejnego cesarza
• Konstantyna VIII, kolejnego cesarza
• Annę Porfirogenetkę, żonę wielkiego księcia kijowskiego – Włodzimierza I Wielkiego

• G. Ostrogorski, Dzieje Bizancjum, przeł. pod red. H. Evert–Kappesowej, wyd.3 Warszawa 2008.
• R. Browning, Cesarstwo Bizantyńskie, przeł. G. Żurek, Warszawa 1997.
• K. Zakrzewski, Historia Bizancjum, wyd. 2 Kraków 1999.

• Roman II. db.pbw.kcl.ac.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. w Prosopography of the Byzantine World [dostęp 2018-01-16]