Roman Dwornik
Data i miejsce urodzenia |
14 lutego 1913 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
23 maja 1988 |
Instrumenty | |
Gatunki | |
Zawód | |
Aktywność |
1938 do śmierci |
Powiązania |
chór „Wanda”, Parafia Trójcy Przenajświętszej w Szarleju |
Odznaczenia | |
Roman Dwornik (ur. 14 lutego 1913 w Piekarach Śląskich-Szarleju, zm. 23 maja 1988) – polski kompozytor, organista i pedagog.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 14 lutego 1913 w Piekarach Śląskich–Szarleju. Pochodził z rodziny robotniczej – ojciec Roch był górnikiem, natomiast matka Matylda (z domu Kaletta), zajmowała się wychowywaniem dzieci. Miał czworo rodzeństwa, dwaj bracia zajmowali w swoich zakładach pracy kierownicze stanowiska, natomiast dwie siostry wstąpiły do zgromadzeń zakonnych. W rodzinie ważne były wartości patriotyczne i religijne co miało wpływ na jego późniejsze życie[1][2].
W wieku sześciu lat potrafił grać na skrzypcach, a jego pierwszym nauczycielem muzyki był ojciec, który później nauczył syna gry na fisharmonii.
Uczęszczał do Liceum im. Adama Mickiewicza w Katowicach[2]. W latach 1930–1933 uczęszczał do Szkoły Muzyki Kościelnej św. Grzegorza w Katowicach[2]. Po otrzymaniu świadectwa ukończenia Wydziału organistowskiego w 1938 roku rozpoczął pracę organisty w kościele pw. Trójcy Przenajświętszej w Szarleju. Tam poznał swoją przyszłą żonę Łucję (z domu Kocur), z którą wziął ślub 9 czerwca 1940 roku[2].
Podczas II Wojny Światowej został przymusowo wcielony do wojska niemieckiego w 1942 roku[1].
Po powrocie do kraju objął prowadzenie chóru mieszanego „Wanda” (liczył ok. 100 członków[1]), stał się znany m.in. dzięki cyklicznym występom w latach 1947-1953 w Polskim Radiu[2]. Władze zainteresowały się działalnością dyrygenta i zażądały od niego dołączenia do szeregów partii PZPR, w przeciwnym razie chór miał zostać rozwiązany[1]. Dwornik odszedł z chóru a dalsze dyrygowanie powierzył Ligoniowi[2].
Za swoją pracę na rzecz muzyki kościelnej artysta otrzymał w 1975 roku order „Pro Ecclesia et pontifice”, nadany mu przez papieża Pawła VI.
Kompozytor zmarł nagle na zawał serca 23 maja 1988 roku w Piekarach Śląskich, w wieku 75 lat[1].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Twórczość obejmuje kompozycje ściśle liturgiczne, utwory do wykonywania poza liturgią, o charakterze dydaktycznym oraz opracowania harmonizacji pieśni śpiewów kościelnych.
W ramach kompozycji liturgicznych opracował m.in.:
- opracowania sześciu cykli mszalnych Ordinarium Missae, z tekstem w języku polskim,
- mszę Requiem w języku łacińskim.
Jedna z bardziej znanych mszy znajduje się w Śpiewniku Kościelnym[3].
Stworzył także 38 kompozycji pieśniowych, jedno- lub dwugłosowe z towarzyszeniem organowym.
Do najbardziej rozpowszechnionych poza Śląskiem należą:
- Przez chrztu świętego wielki dar,
- Cóż Ci Jezu damy.
Ponadto w nowym śpiewniku znalazło się 6 innych pieśni:
- W Mądrość Przedwieczną,
- O, dobry Jezu mój,
- Otwórzcie drzwi Chrystusowi,
- Być blisko Ciebie chcą,
- Składajmy Bogu ofiarą dziękczynną,
- W dobroci swej powiedział Pan.
Roman Dwornik był współredaktorem w opracowaniu Chorału śląskiego.
Jego autorstwa jest prawie 300 harmonizacji pieśni kościelnych, które miały znaczny wpływ na zasób repertuarowy i charakter śpiewu pieśni sakralnych na Śląsku w drugiej połowie XX wieku.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Roman Dwornik [online], idn.org.pl [dostęp 2023-09-01] .
- ↑ a b c d e f Dwornik Roman – e-ncyklopedia [online], silesia.edu.pl [dostęp 2023-09-01] .
- ↑ Antoni Reginek , Śpiewnik Kościelny, Sebastian Kremczański we współpracy redakcyjnej z s. M. Benigną Tkocz (red.), wyd. 4, Katowice: Księgarnia św. Jacka, Katowice, 2020, s. 844-848, ISBN 978-83-8099-117-0 .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ks. Antoni Reginek , Twórcy pieśni kościelnych na Górnym Śląsku w XX wieku (na podstawie repertuaru Śpiewnika kościelnego archidiecezji katowickiej), [w:] Krystyna Turek i Bogumiła Mika (red.), Polska muzyka religijna - między epokami i kulturami, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2006, s. 51-54 [dostęp 2023-09-01] .
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.