Roger de Mortimer

Ilustracja manuskryptu z XIV wieku. Na pierwszym planie królowa Izabela i Roger Mortimer
Herb Marchii
Hrabia Marchii
Okres	od 1328 do 1330
Poprzednik	nowa kreacja
Następca	Roger Mortimer (2. hrabia Marchii)
Dane biograficzne
Data urodzenia	25 kwietnia 1287
Data śmierci	29 listopada 1330

Roger de Mortimer (ur. 25 kwietnia 1287, zm. 29 listopada 1330) – 8. baron Wigmore, 1. hrabia Marchii, w latach 1308-1318 lord namiestnik Irlandii z nadania Edwarda II, kochanek królowej angielskiej Izabeli Francuskiej, żony króla Edwarda II.

Uczestniczył w buncie ligi baronów pod przewodnictwem hrabiów Hereford i Lancaster. Po upadku buntu uwięziony w Tower Mortimer zbiegł do Francji, gdzie na dworze swego brata przebywała królowa Izabela ze swym synem Edwardem III. Razem z Izabellą przeprowadzili udaną inwazję na Anglię w celu obalenia władzy Hugona Despensera, 1. hrabiego Winchester oraz jego syna, faworyta króla Edwarda II, Hugona Despensera Młodszego. Edward II został odsunięty od władzy i po abdykacji stracony, a Mortimer został regentem w imieniu małoletniego Edwarda III.

Rządził Anglią silną ręką jako 1. hrabia Marchii. Taka pozycja Mortimera nie odpowiadała zarówno królowi Edwardowi III, jak i znacznej części angielskiego możnowładztwa (zwłaszcza Henryk Plantagenet, 3. hrabia Lancaster). W 1330 roku Mortimer kazał uwięzić i stracić królewskiego stryja Edmunda Woodstocka, 1. hrabiego Kentu. Edward III zdecydował się działać i w październiku w Nottingham przeprowadził zamach, zakończony uwięzieniem Mortimera, który został przetransportowany do Tyburn i tam 29 listopada – bez sądu – powieszony, zaś wszystkie jego ziemie zostały przejęte przez Koronę.

Dzieje Mortimera, Izabeli, Edwarda II i Edwarda III stanowią kanwę powieści Wilczyca z Francji, piątej części historycznego cyklu powieściowego Maurice'a Druona Królowie przeklęci.

• Norman Davies: The Isles: A History. Oxford: Oxford University Press, 1999. ISBN 0-19-513442-7. Brak numerów stron w książce