Ranunculus ophioglossifolius
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek |
Ranunculus ophioglossifolius | ||
Nazwa systematyczna | |||
Ranunculus ophioglossifolius Vill. Hist. Pl. Dauphiné 3: 731 1789[3] | |||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
Ranunculus ophioglossifolius Vill. – gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae Juss.). Występuje naturalnie w Afryce Północnej, Europie Zachodniej i Południowej, w Azji Zachodniej oraz na Kaukazie. Ponadto został naturalizowany w Australii[5][6]. Epitet gatunkowy ophioglossifolius pochodzi od łacińskich słów Ophioglossum, od rodzaju nasięźrzał, oraz folius oznaczającego liście. Nazwę tę można tłumaczyć jako nasięźrzałolistny[7].
Rozmieszczenie geograficzne
[edytuj | edytuj kod]Rośnie naturalnie w Maroku, północnej Algierii, w Tunezji, Portugalii, Hiszpanii (łącznie z Balearami), Francji (wliczając Korsykę), Wielkiej Brytanii, na szwedzkiej wyspie Gotlandii, we Włoszech (łącznie z Sardynią i Sycylią), Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowinie, w południowej części Węgier, w Serbii, Czarnogórze, Albanii, Macedonii Północnej, Grecji (wliczając Kretę), Bułgarii, w zachodniej Rumunii, na Krymie, w Gruzji, Azerbejdżanie, w północnej i zachodniej części Turcji, w zachodniej Syrii, w Libanie, Izraelu, Iraku oraz Iranie. Ponadto został naturalizowany w Australii, w południowo-zachodniej części Wiktorii oraz w południowo-wschodniej części Australii Południowej[5][8]. We Francji występuje najczęściej na zachodnim wybrzeżu, na wybrzeżu Morza Śródziemnego oraz na Korsyce[9]. We Włoszech występuje na terenie całego kraju z wyjątkiem regionów Trydent-Górna Adyga, Lombardia, Piemont oraz Dolina Aosty, natomiast w Ligurii ten gatunek wyginął[7]. W Izraelu jest bardzo rzadko spotykany na równinach Szaron i Filistyńskiej oraz w Dolinie Hula[10]. Na Malcie ma status gatunku autochtonicznego, jednak obecnie uważa się, że wyginął w tym państwie[11].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Roślina jednoroczna o nagich pędach. Dorasta do 10–60 cm wysokości[6]. Korzenie są włókniste. Łodyga jest wyprostowana, pusta w środku[9].
- Liście
- Są nagie. Liście odziomkowe mają kształt od eliptycznego do owalnie deltoidalnego. Brzegi są całobrzegie lub ząbkowane. Ogonek liściowy jest nagi i ma 2–20 cm długości. Liście łodygowe mają lancetowaty kształt. Są siedzące. Przylistki są ustawione po odwrotnej stronie niż liście. Są lekko prążkowane[6][9].
- Kwiaty
- Są zebrane we wierzchotki. Pojawiają się w kątach pędów. Mają jasnożółtą barwę. Dorastają do 5–9 mm średnicy. Mają 5 nagich i podłużnie owalnych działek kielicha, które dorastają do 2–3 mm długości. Mają 5 podłużnie owalnych płatków o długości 3–4 mm. Dno kwiatowe jest nagie. Osadzone są na długich szypułkach[6][9].
- Owoce
- Nagie niełupki o długości 1–2 mm. Tworzą owoc zbiorowy – wieloniełupkę o jajowatym lub kulistym kształcie[6].
- Gatunki podobne
- Roślina jest podobna do gatunku jaskra płomiennika (R. flammula) – ma owalne liście i zajmuje podobne siedliska[12]. Ponadto podobnymi gatunkami są R. fontanus oraz R. revelieri (ma jajowato zaokrąglone liście, bardziej owłosione działki kielicha, a płatki są krótsze niż działki[13].
Biologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]Rośnie w miejscach podmokłych, przy rowach i stawach. Występuje na terenach nizinnych na wysokości do około 600 m n.p.m. Kwitnie od maja do sierpnia[6][7]. Preferuje stanowiska w pełnym nasłonecznieniu. Dobrze rośnie na glebach o lekko zasadowym odczynie[9]. Często występuje na obszarach z niską roślinnością, gdzie jest mniejsza konkurencja ze strony innych gatunków[12]. Świeże części rośliny są trujące – zawierają protoanemoninę[7].
Ochrona
[edytuj | edytuj kod]Gatunek znajduje się pod ochroną we Francji na poziomie krajowym[14].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-05-30] (ang.).
- ↑ a b Ranunculus ophioglossifolius Vill.. The Plant List. [dostęp 2015-07-21]. (ang.).
- ↑ Ranunculus ophioglossifolius, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Ranunculus ophioglossifolius – Maps. Encyclopedia of Life. [dostęp 2015-07-21]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Ranunculus ophioglossifolius. Plantes & botanique. [dostęp 2015-07-21]. (fr.).
- ↑ a b c d Ranunculus ophioglossifolius Vill.. An Interactive Guide of the Flora of the Temporary Ponds of Sardinia (Italy). [dostęp 2015-07-21]. (ang.).
- ↑ Taxon: Ranunculus ophioglossifolius Vill.. Germplasm Resources Information Network - (GRIN). [dostęp 2015-07-21]. (ang.).
- ↑ a b c d e Ranunculus ophioglossifolius Vill.. Tela Botanica. [dostęp 2015-07-21]. (fr.).
- ↑ Ranunculus ophioglossifolius Vill.. Flora of Israel Online. [dostęp 2015-07-21]. (ang.).
- ↑ Ranunculus ophioglossifolius Villars. Malta Wild Plants. [dostęp 2015-07-21]. (ang.).
- ↑ a b Renoncule à feuilles d’ophioglosse. Nature Midi Pyrénées. [dostęp 2015-07-21]. (fr.).
- ↑ Ranunculaceae - Ranunculus ophioglossifolius. Les Herbiers. [dostęp 2015-07-21]. (fr.).
- ↑ Renoncule à feuilles d'ophioglosse. Flore Alpes. [dostęp 2015-07-21]. (fr.).
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.