Rafał Krajewski
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
architekt |
Rafał Krajewski herbu Jasieńczyk, ps. Wujaszek, August, Helena (ur. 24 października 1834 w Łempicach Wielkich (obecnie Łępice w gminie Pokrzywnica), zm. 5 sierpnia 1864 w Warszawie) – dyrektor Wydziału Spraw Wewnętrznych w Rządzie Narodowym w czasie powstania styczniowego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W 1850 wstąpił do warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych, którą ukończył celująco w 1854. W 1857 uzyskał patent architekta. Projektował i budował wiele stołecznych kamienic. Według jego projektu odbudowano m.in. spalony w powstaniu Ratusz Warszawski. Był jednym z autorów haseł do 28 tomowej Encyklopedii Powszechnej Orgelbranda z lat 1859-1868. Jego nazwisko wymienione jest w I tomie z 1859 roku na liście twórców zawartości tej encyklopedii.[1]
Politycznie związany był ze środowiskiem millenerów Edwarda Jürgensa. W grudniu 1862 wyjechał za granicę w tajnej misji politycznej. W połowie lutego 1863 wrócił do kraju i wszedł do sformowanej przez Stefana Bobrowskiego Komisji Wykonawczej. Romuald Traugutt mianował go dyrektorem Wydziału Spraw Wewnętrznych. 10 marca 1864 został przez Rosjan aresztowany, więziony był w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej[2]. Nie dał się złamać w śledztwie pomimo bicia, głodzenia i przetrzymywania w lochu. Dopiero 22 kwietnia, wobec obciążających go zeznań szesnastu świadków, przyznał się do kierowania WSW.
19 lipca sąd wojenny skazał go na karę śmierci. Stracony 5 sierpnia na stokach Cytadeli Warszawskiej wraz z Romualdem Trauguttem, Józefem Toczyskim, Romanem Żulińskim i Janem Jeziorańskim. Wszyscy zostali symbolicznie upamiętnieni na grobie córki Traugutta, Alojzy, na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[3].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]21 października 2022 roku w Łępicach został odsłonięty pomnik Rafała Krajewskiego, w ramach projektu Fundacji Wolność i Demokracja. Autorem pomnika jest Marek Moderau[4]. Projekt został zrealizowany dzięki środkom z KPRM[5].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Upamiętnienie w miejscu stracenia członków Rządu Narodowego w powstaniu styczniowym: Romualda Traugutta, Rafała Krajewskiego, Józefa Toczyńskiego, Romana Żulińskiego i Jana Jeziorańskiego, park im. Romualda Traugutta w Warszawie -
Tablica wmurowana w ścianę Cytadeli Warszawskiej tuż za szczątkami szubienicy, na której w okresie zaborów ginęli skazańcy. Upamiętnia członków rządu powstania styczniowego straconych 5 sierpnia 1864 r. -
Pomnik Rafała Krajewskiego w Łępicach
.JPG)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ "Encyklopedia Powszechna", tom I, wyd. Samuel Orgelbrand, Warszawa, 1859.
- ↑ Stefan Król, Cytadela Warszawska, Warszawa: Książka i Wiedza, 1978, s. 144.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: ALOIZA TRAUGUTTÓWNA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2023-02-13].
- ↑ a, UROCZYSTOŚĆ ODSŁONIĘCIA POMNIKA RAFAŁA KRAJEWSKIEGO ORAZ OTWARCIE ŚWIETLICY-REMIZY WIEJSKIEJ W ŁĘPICACH [online], Gmina Pokrzywnica, 27 października 2022 [dostęp 2023-05-12] (pol.).
- ↑ Upamiętnienie Rafała Krajewskiego – powstańca styczniowego – Fundacja Wolność i Demokracja [online] [dostęp 2023-05-12] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Krzysztof Krajewski Siuda Rafał Krajewski 1834-1864, Pułtusk 2006, ISBN 83-89709-40-6.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Listy Rafała Krajewskiego w bibliotece Polona
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
