Rada Trzech – kolegialny, niekonstytucyjny organ opozycyjny w stosunku do Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie z prerogatywami prezydenta (od 1956) istniejący w latach 1954–1972; opozycyjny wobec nielegalnej zdaniem członków rady prezydentury Augusta Zaleskiego^[1].

Rada Trzech powstała w Londynie w czerwcu 1954 po odmowie przez Zaleskiego ustąpienia z urzędu Prezydenta RP na uchodźstwie po upływie określonej w art. 20 ust. 1 konstytucji kwietniowej 7-letniej kadencji. Działając w sprzeczności z zapisami konstytucyjnymi ogłosiła się ona za kolegialną głowę państwa polskiego. Z prawnego punktu widzenia rozłam ten oznaczał, że nie ma od tego momentu na emigracji żadnych polskich władz, które funkcjonują zgodnie z przepisami którejkolwiek z przedwojennych polskich konstytucji: marcowej lub kwietniowej^[2]. W 1956 Tymczasowa Rada Jedności Narodowej, której w 1952 przekazano część dotychczasowych uprawnień prezydenckich, uchwaliła przekazanie Radzie Trzech prerogatyw prezydenta, a Egzekutywie Zjednoczenia Narodowego prerogatyw rządu. Rada Trzech rozwiązała się w kwietniu 1972 po śmierci Augusta Zaleskiego, uznając za prezydenta wskazanego przez niego na następcę Stanisława Ostrowskiego^[3][4].

W oświadczeniu z 11 marca 1969 r., opublikowanym w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie stwierdził, że zgodnie z ustawą 4 lutego 1921 r. Order Odrodzenia Polski nadaje Prezydent RP, zaś powyższe prawo uzurpuje sobie Rada Trzech, przyznając odznaczenie pod nazwą Order Polonia Restituta^[5].

Imię i nazwisko	Zdjęcie	Lata życia
1954–1955
Władysław Anders		11 sierpnia 1892 – 12 maja 1970
Tomasz Arciszewski		4 listopada 1877 – 20 listopada 1955
Edward Bernard Raczyński		19 grudnia 1891 – 30 lipca 1993
1956–1966
Władysław Anders		11 sierpnia 1892 – 12 maja 1970
Edward Bernard Raczyński		19 grudnia 1891 – 30 lipca 1993
Tadeusz Bór-Komorowski		1 czerwca 1895 – 24 sierpnia 1966
1966–1968
Władysław Anders		11 sierpnia 1892 – 12 maja 1970
Edward Bernard Raczyński		19 grudnia 1891 – 30 lipca 1993
Roman Odzierzyński		28 lutego 1892 – 9 lipca 1975
1968–1969
Władysław Anders		11 sierpnia 1892 – 12 maja 1970
Edward Bernard Raczyński		19 grudnia 1891 – 30 lipca 1993
Stanisław Mglej		4 maja 1900 – 14 października 1976
1969–1970
Władysław Anders		11 sierpnia 1892 – 12 maja 1970
Edward Bernard Raczyński		19 grudnia 1891 – 30 lipca 1993
Alfred Urbański		13 stycznia 1899 – 10 września 1983
1970–1972
Stanisław Kopański		19 maja 1895 – 23 marca 1976
Edward Bernard Raczyński		19 grudnia 1891 – 30 lipca 1993
Alfred Urbański		13 stycznia 1899 – 10 września 1983

• p
• d
• e

Władze Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie

Rząd RP na uchodźstwie	Prezydenci RP na uchodźstwie Rząd RP na uchodźstwie Rada Narodowa Rzeczypospolitej Polskiej Delegatura Rządu na Kraj Krajowa Rada Ministrów Rada Jedności Narodowej Tymczasowa Rada Jedności Narodowej Rada Trzech Egzekutywa Zjednoczenia Narodowego Komisja Likwidacyjna Uznanie międzynarodowe rządu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie
Partie	Polska Partia Socjalistyczna Stronnictwo Ludowe Stronnictwo Narodowe Stronnictwo Pracy
Wojsko	Naczelny Wódz Polskie Siły Zbrojne Armia Krajowa
Instytucje finansowe	Skarb Narodowy