Pszenica samopsza
 Kłos pszenicy samopszy | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
pszenica samopsza |
| Nazwa systematyczna | |
| Triticum monococcum L. Sp. pl. 1:86. 1753[3] | |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |
 | |
Pszenica samopsza (Triticum monococcum L.) — gatunek zbóż z rodziny wiechlinowatych. Gatunek uprawiany dawniej na obszarach od Atlantyku po Persję. Zasięg naturalny obejmuje region Kaukazu, Iran, Afganistan, Azję Mniejszą, Bałkany i Krym[5]. Dzisiaj, jako gatunek mało plenny, jest uprawiany rzadko na górzystych terenach Zakaukazia.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Łodyga
- Słoma bardzo delikatna.
- Kwiaty
- Zebrane w wąskim spłaszczonym kłosie. Kłos ościsty, dwurzędowy z bródką.
-
Kwitnące kłosy. -
Dojrzewające kłosy. -
-
Kłosy
Systematyka i zmienność
[edytuj | edytuj kod]Synonimy[3]: Aegilops hordeiformis Steud., Agropyron pubescens (M.Bieb.) Schischk., Crithodium monococcum (L.) Á.Löve, Nivieria monococca (L.) Ser., Triticum hornemannii Clemente, Triticum pubescens M.Bieb., Triticum sinskajae Filat. & Kurkiev, Triticum spontaneum Flaksb., Triticum tenax Hausskn.
Wyróżniane są dwa podgatunki[5] (The Plant List traktuje je jako synonimy gatunku[3]):
- Triticum monococcum subsp. aegilopoides (Link) Thell. – forma dzika,
- Triticum monococcum subsp. monococcum – podgatunek typowy, znany tylko w uprawie.
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]
Aby ziarno mogło nadawać się do spożycia, musi zostać poddane łuskaniu (oraz ewentualnie bieleniu).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-08-23] (ang.).
- ↑ a b c Triticum monococcum L.. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2014-01-23]. (ang.).
- ↑ Triticum monococcum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Triticum monococcum. USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Germplasm Resources Information Network - (GRIN). [dostęp 2008-11-05]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Rośliny użytkowe, Wiedza Powszechna, Warszawa, 1966
- BioLib: 42541
- EoL: 1115242
- EUNIS: 192583
- Flora of China: 200026446
- Flora of North America: 200026446
- FloraWeb: 26495
- GBIF: 2706410
- identyfikator iNaturalist: 363139
- IPNI: 425811-1
- ITIS: 42241
- NCBI: 4568
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-448821
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:425811-1
- Tela Botanica: 69769
- identyfikator Tropicos: 25510038
- USDA PLANTS: TRMO22
- CoL: 594CW
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
