Psałterz z St Albans

Początek psalmu 137
Data powstania	ok. 1123
Miejsce powstania	opactwo w St Albans
Rodzaj	psałterz
Język	łacina
Rozmiary	274×184 mm
Liczba kart	209
Miejsce przechowywania	Biblioteka Katedralna w Hildesheim
Multimedia w Wikimedia Commons

Psałterz z St Albans – bogato iluminowany łaciński psałterz z XII wieku.

Psałterz został wykonany około 1123 roku w benedyktyńskim opactwie w St Albans w Anglii, z fundacji i według planu ówczesnego opata, Geoffreya z Gorham. Początkowo przeznaczony był na użytek klasztoru, został jednak podarowany przez mnichów eremitce Christinie z Markyate (zm. 1155), dla której poszerzono go i dodatkowo ozdobiono. Manuskrypt przebywał w opactwie do czasów reformy anglikańskiej i prześladowań katolików. W XVII wieku angielscy benedyktyni wywieźli księgę do klasztoru Lamspringe w Dolnej Saksonii, następnie trafiła do kościoła św. Godeharda w Hildesheim^[1]. Obecnie psałterz stanowi część zbiorów Biblioteki Katedralnej w Hildesheim.

Uznawany za jeden z najpiękniejszych przykładów średniowiecznego iluminatorstwa romańskiego psałterz spisany został na welinowych kartach formatu 274×184 mm. Na rękopis składa się 209 kart. Księga zawiera 40 całostronicowych ilustracji ze scenami z Księgi Rodzaju oraz Ewangelii, zaś każdy psalm rozpoczyna się ozdobnym inicjałem ze sceną figuralną. Psalmy poprzedza kalendarz zdobiony scenkami przedstawiającymi prace charakterystyczne dla danego miesiąca, legenda o św. Aleksym w języku starofrancuskim oraz list Grzegorza Wielkiego w obronie kultu obrazów po łacinie i w przekładzie starofrancuskim.

• 
  Wygnanie z raju
• 
  Narodzenie Jezusa
• 
  Maria Magdalena przekazuje Apostołom wieść o zmartwychwstaniu
• 
  Modlitwa w Ogrójcu
• 
  Trzech Króli
• 
  Zwiastowanie
• 
  Zdjęcie z krzyża
• 
  Rzeź niewiniątek

• The Grove Encyclopedia of Medieval Art and Architecture. edited by Colum Hourihane. T. 5. Oxford: Oxford University Press, 2012. ISBN 978-0-19-539536-5. Brak numerów stron w książce

• Opis Psałterza z St. Albans na blogu skryptorium opactwa benedyktynów w Tyńcu.