Polskie Towarzystwo Historii Techniki – stowarzyszenie, którego celem jest pogłębienie, utrwalanie i upowszechnianie wiedzy w dziedzinie historii techniki, przemysłu oraz nauk technicznych i działania na rzecz ochrony zabytków techniki, w tym wspieranie muzealnictwa technicznego.

Polskie Towarzystwo Historii Techniki powstało z inicjatywy grupy historyków i miłośników zabytków technicznych. Grupie założycieli przewodniczył prof. Alfred Wiślicki (Instytut Organizacji i Mechanizacji Budownictwa), który doprowadził do uznania historii techniki za samodzielną dyscyplinę naukową. Siedzibą Towarzystwa, utworzonego 2 grudnia 1983 roku, było początkowo Muzeum Techniki w Pałacu Kultury i Nauki, pd 1987 roku działało w Muzeum Kolejnictwa w Warszawie. W roku 1984 PTHT zostało członkiem Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT (uzyskując dofinansowanie działalności)^[1].

W maju 1985 ogłoszono pierwszy otwarty konkurs na opracowanie dotyczące historii zakładu przemysłowego lub innego przedsięwzięcia inwestycyjnego z lat 1944–1948 (wpłynęło 169 prac). Wkrótce rozpoczęto również starania o ochronę zabytków techniki i przemysłu, m.in. zorganizowano pierwsze sesje naukowe, poświęcone ochronie zabytków w czasie modernizacji zakładów przemysłowych (np. sposobom ich dokumentowania i zabezpieczania, metodom organizacji i promocji izb tradycji lub muzeów i wzorcowni zakładowych). Podejmowano próby nawiązania współpracy naukowo-dydaktycznej z Politechniką Wrocławską (Zakład Historii Nauki i Techniki, kierowany przez prof. Ryszarda Sroczyńskiego)^[1].

W latach 90. kontynuowano organizowanie konkursów i konferencji naukowo-technicznych (10 konferencji do roku 1995). Konkursy cieszyły się stosunkowo małym zainteresowaniem (w roku 1991 wpłynęło tylko 10 prac na temat Osiągnięcia polskiej myśli technicznej w okresie międzywojennym). W celu zwiększenia zainteresowania historią techniki rozpoczęto wydawanie serii Inżynierowie polscy XIX i XX wieku, a wkrótce – Rocznika PTHT. Nawiązano i utrzymywano kontakty z innymi instytucjami zainteresowanymi historią techniki (m.in. Muzeum Techniki, Urząd Generalnego Konserwatora Zabytków, Przegląd Techniczny, Kwartalnik Historii Nauki i Techniki)^[1]

Po śmierci prof. Alfreda Wiślickiego (1995) obowiązki prezesa pełnił Bolesław Orłowski (jako zastępca). Kolejnymi prezesami PTHT byli Zdzisław Mikulski i Wiesław Depczyński^[1].

Polskie Towarzystwo Historii Techniki jest członkiem Międzynarodowego Komitetu Historii Techniki (ang. International Committee for the History of Technology)^[1][2].

W skład Zarządu PTHT wchodzą^[3][4]:

• prezes − Wiesław Franciszek Depczyński^[5] (gospodarka i inżynieria wodna),
• wiceprezes − Zdzisław Stanisław Mrugalski (konstrukcja urządzeń precyzyjnych, mechanika precyzyjna, mechatronika)^[6],
• wiceprezes − Piotr Wiesław Matejuk^[7],
• wiceprezes − Krystyna Anna Schabowska (grafika inżynierska, historia nauki i techniki, konstrukcja przyrządów pomiarowych)^[8],
• sekretarz − Andrzej Henryk Wojciechowski,
• skarbnik − Zofia Maria Rajska,

oraz członkowie: Zbigniew Janusz Skierski, Jadwiga Zdzisława Czerwińska^[9], Zdzisław Mikulski^[10], Roman Jan Odoliński, Andrzej Maria Wanke.

W pierwszym 20-leciu działalności tytuł Członka Honorowego otrzymali^[1][2]:

• prof. dr hab. inż. Jerzy Stanisław Olszewski (oceanologia, fizyka morza)^[11],
• prof. dr hab. inż. Alfred Wiślicki (mechanizacja budownictwa i maszyn budowlanych)^[12],
• prof. dr hab. Jan Pazdur (nauki historyczne – historia kultury materialnej, historia techniki)^[13],
• prof. dr hab inż. Jerzy Piaskowski (metaloznawstwo, technologia stopów odlewniczych)^[14],
• prof. dr hab. inż. Ryszard Sroczyński (historia nauki i techniki, inżynieria materiałowa, materiały magnetyczne stosowane w elektrotechnice)^[15],
• inż. Jadwiga Czerwińska (nauki historyczne, historia nowożytna Polski)^[9],
• inż. Jerzy Jasiuk (historia techniki, muzealnictwo techniczne)^[16],
• dr inż. Andrzej E. Paszkiewicz (przewodniczący Głównej Komisji FSNT^[a] NOT ds. Seniorów i Historii Ruchu Stowarzyszeniowego^[17])

Polskie Towarzystwo Historii Techniki wydaje:

czasopismo Roczniki

w którym są publikowane opracowania naukowe, wykonywane w ramach działalności PTHT, oraz informacje o działaniach bieżących. Redaktorem naczelnym jest prof. dr hab. inż. Zdzisław Mikulski^[10], a funkcję Komitetu Redakcyjnego pełni Zarząd PTHT^[1][2]. Roczniki są udostępniane w formie cyfrowej (np. 1983–1998 – Rocznik 1, 1999–2000 – Rocznik 2, 2001 – Rocznik 3, 2002–2004 – Rocznik 4, 2005 – Rocznik 5, 2006 – Rocznik 6, 2007 – Rocznik 7)^[18].

serię Inżynierowie polscy w XIX i XX wieku

również udostępniane w formie cyfrowej, np. tom 7 (2001)^[19] tom 8 (2005)^[20], tom 12 (2010, red. Z. Mrugalski)^[21].

W roku 2009 opublikowano obszerne materiały konferencji naukowej nt. Współczesny warsztat pracy historyka techniki (źródła i uwarunkowania, zwłaszcza w zakresie techniki obronnej). Konferencję otworzył prezes PTHT – doc. dr inż. Wiesław Depczyński – 16 kwietnia 2009 roku w Muzeum Kolejnictwa w Warszawie. Obrady prowadził prof. dr hab. inż. Bolesław Orłowski (historia nauki, historia techniki). Teksty wystąpień udostępnia Biblioteka Cyfrowa Politechniki Lubelskiej^[22].

• Eugeniusz Olszewski
• Historia i nauki pomocnicze historii
• Komitet Historii Nauki i Techniki PAN
• Polski Komitet Narodowy ds. Współpracy z Międzynarodową Unią Historii Nauki i Filozofii Nauki

• International Committee for the History of Technology (ICOHTEC)
• Federacja Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT. not.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-02)].
• Księgarnia internetowa PWN > Publikacje akademickie > Nauki techniczne > Historia techniki i przemysłu