For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Pola Braun.

Pola Braun

Pola Braun
Data i miejsce urodzenia

1910 lub później
Warszawa

Data śmierci

3 listopada 1943

Dziedzina sztuki

literatura, muzyka

Pola Braun, właśc. Paulina Braun[1] (ur. 1910 lub później w Warszawie, zm. 3 listopada 1943) – polska poetka i kompozytorka żydowskiego pochodzenia, autorka tekstów kabaretowych i piosenek.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Data urodzenia Braun nie jest znana[2]. W zależności od źródeł, urodziła się w 1910 roku[3] lub później, ok. 1915 roku[1], w Warszawie[1].

Przed wojną pracowała w redakcji „Szpilek[1] oraz występowała w kabaretach[3]. Pisała po polsku i w jidysz[3], choć rzadziej w tym drugim języku[2]. Podczas II wojny światowej znalazła się w getcie warszawskim[1], gdzie rozwinęła działalność artystyczną, pisząc poezję i teksty piosenek, a także komponując[4]. Występowała w teatrze Femina i w kawiarni Sztuka[1][2], śpiewając własne utwory i grając na fortepianie[3], dzieląc scenę z m.in. Władysławem Szlenglem, Stefanią Ney czy Władysławem Szpilmanem[2]. Współpracowała z Wierą Gran i Dianą Blumenfeld, dla których pisała piosenki śpiewane później w getcie[4]. Do jej najbardziej znanych piosenek należą Curik ahejm (Powrót do domu)[3] opisująca historie wygnanych Żydów z całej Polski[2], Hot rachmones (Zmiłujcie się) i A chołem (Sen)[3]. Wraz z Władysławem Szlenglem pisała teksty do Żywego dziennika – kabaretu błyskotliwie opisującego życie w getcie[3].

Dzięki przydziale pracy w zakładzie przemysłowym w 1942 roku, Braun uniknęła wywózki do obozu w Treblince[3]. Na przełomie kwietnia i maja 1943 roku została wywieziona do obozu koncentracyjnego na Majdanku[2]. W obozie skomponowała piosenkę pt. Przeprowadzka, której tekst zachował się w pamięci polskich więźniarek, które zostały później przeniesione do obozów Auschwitz-Birkenau i Ravensbrück[2]. Uczestniczyła w życiu kulturalnym i konspiracyjnym obozu[3]. Została zamordowana 3 listopada 1943 roku[3][2].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f Braun, Paulina, [w:] Leon Tadeusz Błaszczyk, Żydzi w kulturze muzycznej ziem polskich w XIX i XX wieku, Warszawa 2014, s. 41, ISBN 978-83-939735-1-4.
  2. a b c d e f g h Pola Braun (Paulina Braunówna), „Tłomackie 3/5”, 1, Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma, 2022, s. 22–25 (pol.).
  3. a b c d e f g h i j Róża Ziątek-Czarnota, Pola Braun [online], Culture.pl, 2013 [dostęp 2023-05-06] (pol.).
  4. a b Braun Pola [online], Internetowa baza danych i mapa getta warszawskiego [dostęp 2023-05-06].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Pola Braun
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?