Pokucie

Покуття

Herb
Państwa	Ukraina
Ważniejsze miejscowości	Kołomyja, Kuty, Śniatyn
Położenie na mapie
48°31′00″N 25°02′00″E/48,516667 25,033333
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Pokucie (ukr. Покуття, rum. Pocuția) – kraina historyczna, leżąca nad górnym Prutem, na terenie dzisiejszej Ukrainy. Południowa część Rusi Czerwonej. Nazwa pochodzi od stolicy regionu – Kut nad Czeremoszem.

W 1349 roku przyłączone do Królestwa Polskiego przez Kazimierza Wielkiego jako część księstwa halicko-włodzimierskiego. Przez Władysława Jagiełłę przekazane Piotrowi I po jego hołdzie lennym jako zastaw za pożyczkę wziętą na wojnę z Krzyżakami. W 1415 Jagiełło przyjął w Śniatynie na Pokuciu hołd lenny od hospodara mołdawskiego Aleksandra.

W XVI wieku Pokucie było terytorium spornym Polski i Mołdawii. Spór został ostatecznie rozstrzygnięty, a Pokucie przyłączone do Polski w 1531 roku po zwycięstwie hetmana wielkiego koronnego Jana Tarnowskiego pod Obertynem. Stanowiło część prowincji małopolskiej Korony.

W 1772 roku, po I rozbiorze Polski, Pokucie znalazło się pod panowaniem austriackim.

Karpaty Wschodnie (w tym i Pokucie) w Europie rozsławił m.in. Oskar Kolberg – polski etnograf, folklorysta i kompozytor, który w 1880 roku był współorganizatorem wielkiej wystawy etnograficznej w Kołomyi. Udział w niej wziął sam cesarz Franciszek Józef. Znaczenie Pokucia doceniła i wiedzę o nich udostępniła czytelnikom na zachodzie także angielska pisarka Ménie Muriel Dowie, która w 1890 odbyła podróż na Pokucie i Huculszczyznę, a następnie sporządziła pisemną relację z podróży, która cieszyła się bardzo dużą popularnością i była wielokrotnie wznawiana.

 Osobny artykuł: Okupacja Pokucia przez Rumunię.

Po upadku Austro-Węgier w konsekwencji I wojny światowej od 1 listopada 1918 roku w składzie Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej. Zajęte (24–27 V 1919) czasowo przez armię rumuńską, latem 1919 przekazane Wojsku Polskiemu. Administracyjnie przynależało do województwa stanisławowskiego.

Przyznane Polsce decyzją Rady Ambasadorów Ententy w marcu 1923. Po agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 okupowane przez Armię Czerwoną i anektowane w październiku 1939 przez ZSRR. Od sierpnia 1945 w granicach ZSRR (jako część Ukraińskiej SRR), po 1991 roku część niepodległej Ukrainy.

Teren Pokucia charakteryzuje się wspólnymi cechami geograficzno-fizycznymi. Ma kształt trójkąta, którego ramiona boczne tworzy rzeka Czeremosz oraz pasma Gorganów i Czarnohory, a podstawę kotlina z Czarnym Lasem zwana z czasem stanisławowską^[1].

Na wschodzie region graniczy z Podolem oraz Bukowiną, a na zachodzie z Marmaroszem.

• Kościoły z czasów I Rzeczypospolitej
• 
  Kościół Matki Bożej Szkaplerznej w Śniatynie
• 
  Kościół i klasztor teatynów w Horodence
• 
  Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Kołomyi
• Kościoły ormiańskokatolickie
• 
  Śniatyn
• 
  Horodenka
• 
  Kuty
• Ratusze
• 
  Śniatyn
• 
  Kołomyja
• 
  Kuty

• Rumuńska okupacja Pokucia w 1919 r.
• Pokucie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 550 .
• współczesne zdjęcia z Pokucia