For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Pogórze Kazachskie.

Pogórze Kazachskie

Pogórze Kazachskie
Jezioro Burabaj na Wyżynie Kokczetawskiej
Bektauata nad jeziorem Bałchasz

Pogórze Kazachskie[1], do 2005 Pogórze Kazaskie[2] (kaz. Қазақтың ұсақ шоқысы, Kazaktyng usak szokysy; Сарыарқа, Saryarka, dosł. żółty grzbiet; ros. Казахский мелкосопочник, Kazachskij miełkosopocznik; Сары-Арка, Sary-Arka) – obszar wyżynno-górski w Kazachstanie.

Rozciąga się między Niziną Turańską i Płaskowyżem Turgajskim na zachodzie, Niziną Zachodniosyberyjską na północy, górskimi obszarami Tienszanu, Tarbagataj i Ałtaju na wschodzie i Kotliną Bałchasko-Ałakolską na południu.

Jest to silnie wyrównany obszar dawnych gór wchodzący w skład uralsko-ochockiej strefy fałdowej, sfałdowany w orogenezie bajkalskiej, a następnie kaledońskiej i hercyńskiej, silnie zdyslokowany i wypiętrzony wzdłuż uskoków w wyniku orogonezy alpejskiej. Pogórze ciągnie się z zachodu na wschód na odległość prawie 1200 km. Wznoszą się nad nim izolowane wzniesienia i pagóry dochodzące do 100 m wysokości względnej (ros. miełkosopocznik). Pogórze zbudowane jest z silnie zdyslokowanych paleozoicznych łupków metamorficznych, kwarcytów, piaskowców i wapieni, przykrytych grubą warstwą osadów mezozoiczno-kenozoicznych, które są poprzerywane granitami, diorytami, porfirami i tufami. Skały wylewne zajmują ok. 60% ogólnej powierzchni.

Stosunkowo szeroki pas równin biegnący z północy (od jeziora Tengyz) na południe dzieli Pogórze na dwie części. Część wschodnia jest większa, bardziej urzeźbiona i wyższa. Wyróżnia się w niej oddzielne, granitowe i kwarcytowe masywy górskie, z których największy jest Aksorang osiągający wysokość 1565 m n.p.m. W mniejszej i bardziej płaskiej części zachodniej znajduje się tylko jedno większe pasmo górskie Ułytau z najwyższym szczytem wznoszącym się na wysokość 1133 m n.p.m.

Sieć rzeczna na Pogórzu Kazachskim jest uboga. Przeważają rzeki okresowe, które wypełniają się wodą w okresie zimy. Są to dopływy Obu (na północy) i rzeki bezodpływowe (na południu). Na północy przeważają stepy, natomiast na południu pustynie i półpustynie. Na zboczach wyższych gór rosną lasy sosnowe a w dolinach rzek występują łąki i zarośla.

Na Pogórzu Kazachskim znajdują się różnorodne złoża mineralne, m.in. węgla kamiennego, rud żelaza, miedzi, manganu, polimetali, złota i metali rzadkich.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej: Azja Środkowa i Zakaukazie. Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2005, s. 99, seria: Nazewnictwo Geograficzne Świata. ISBN 83-239-9019-0. [dostęp 2019-02-06].
  2. Polskie nazwy geograficzne świata, cz. 2: Europa Wschodnia i Azja, Warszawa 1996, s. 137.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Roman Biesiada, Tadeusz Lenczowski, Lech Ratajski: Słownik Geografii ZSRR. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1974, s. 64.
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Pogórze Kazachskie
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?