Petrus Codde

Arcybiskup Sebasty
Data i miejsce urodzenia	27 listopada 1648 Amsterdam
Data i miejsce śmierci	18 grudnia 1710 Utrecht
Wikariusz apostolski Batawii
Okres sprawowania	1688-1702
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	Kościół rzymskokatolicki
Inkardynacja	COr
Prezbiterat	1672
Nominacja biskupia	1688
Sakra biskupia	6 lutego 1689
Multimedia w Wikimedia Commons

Petrus Codde COr (ur. 27 listopada 1648 w Amsterdamie, zm. 18 grudnia 1710 w Utrechcie) – arcybiskup tytularny Sebasty, wikariusz misji apostolskiej Kościoła rzymskokatolickiego w Holandii w latach 1688–1702.

Petrus Codde kształcił się na uniwersytetach w Leuven, Orleanie i w Paryżu. Po studiach wstąpił do zakonu filipinów, gdzie przyjął święcenia kapłańskie. Przez wiele lat zajmował się pracą naukową. W 1688 r. został mianowany przez papieża Innocentego XI wikariuszem apostolskim dla Holandii i arcybiskupem tytularnym Sebasty. Jako administrator Kościoła rzymskokatolickiego w Republice Zjednoczonych Prowincji podobnie jak jego poprzednik Johannes van Neercassel był podejrzewany o sprzyjanie szerzącemu się wówczas wśród kleru niderlandzkiego jansenizmowi. Oskarżenie wysunęli misjonarze jezuiccy, którzy w tym czasie konkurowali z duchowieństwem diecezjalnym o wpływy nad przyszłą organizacją Kościoła holenderskiego.

W 1697 r. arcybiskup Codde został wezwany do Rzymu. Przybył tam w 1699 r. i był przesłuchiwany przez komisję kościelną kardynała Giovanniego Battisty Bussi. Podczas śledztwa odmówił potępienia pięciu zdań z dzieła Augustinus, które Kościół katolicki uznawał za heretyckie. Następnie wyjechał do Holandii. 7 maja 1702 r. za swoje zachowanie podczas pobytu w Rzymie i odmowę uznania jansenistycznych tez za herezję został suspendowany i odsunięty od pełnienia funkcji wikariusza apostolskiego. Jego stanowisko zajął mianowany przez Stolicę Apostolską, Theodorus de Kock.

Petrus Codde nie podporządkował się decyzjom Kurii Rzymskiej i nadal sprawował swoje funkcje. W konflikcie z papieżem wsparła go znaczna część wiernych, kapituły katedralne i diecezjalne duchowieństwo holenderskie. Doprowadziło to w 1704 r. do ekskomuniki arcybiskupa Sebasty.

Spór Petrusa Codde ze Stolicą Apostolską o stanowisko wobec nauk jansenistycznych miał kluczowe znaczenie w procesie powstania niezależnego od Rzymu Kościoła Utrechtu. Śmierć niepogodzonego z papieżem arcybiskupa w 1710 r. i poparcie jakiego udzielało mu katolickie społeczeństwo holenderskie spowodowała zaostrzenie stanowiska Kurii Rzymskiej wobec księży niderlandzkich niezgadzających się na formalne potępienie jansenizmu.

• Jerzy Bajorek. Mariologia biskupa Franciszka Hodura. Świdnica 2007
• John Mason Neale. A History of the So-Called Jansenist Church of Holland. Oksford 1858