PZL SM-4 Łątka

Dane podstawowe
Państwo	Polska
Producent	PZL-Świdnik
Konstruktor	mgr inż. J. Kotliński
Typ	śmigłowiec wielozadaniowy
Konstrukcja	mieszana
Załoga	1+2
Historia
Data oblotu	nie oblatany
Liczba egz.	1
Dane techniczne
Napęd	1 silnik tłokowy, 6-cylindrowy, płaski, chłodzony powietrzem WN-6S
Moc	180 KM
Wymiary
Średnica wirnika	10,0 m
Długość kadłuba	9,3 m
Wysokość	2,74 m
Masa
Własna	640 kg
Użyteczna	330 kg
Startowa	970 kg
Zapas paliwa	100l
Osiągi
Prędkość maks.	135 km/h (obliczeniowa)
Prędkość przelotowa	115 km/h (obliczeniowa)
Wznoszenie maks. w locie pionowym	4,5 m/sek (obliczeniowe)
Pułap	3300 m (obliczeniowy)
Zasięg	300 km (obliczeniowy)
Długotrwałość lotu	3 h 20 min. (obliczeniowy)
Dane operacyjne
Multimedia w Wikimedia Commons

PZL SM-4 Łątka – lekki śmigłowiec wielozadaniowy konstrukcji polskiej.

Śmigłowiec SM-4 Łątka, został zaprojektowany przez zespół konstrukcyjny zakładów PZL-Świdnik, pod kierunkiem mgr inż. Jerzego Kotlińskiego. Miał to być lekki śmigłowiec przeznaczony do celów dyspozycyjno-łącznikowych^[1]. W konstrukcji przewidziano zastosowanie elementów laminatowych, których produkcję opracowano w Instytucie Lotnictwa. Z laminatów miał być wykonany wirnik, osłona kabiny, podwozie płozowe, statecznik na belce ogonowej oraz śmigło ogonowe^[2]. Prace nad projektem rozpoczęto w 1961 roku. W 1962 zbudowano egzemplarz do badań statycznych oraz prototyp wersji łącznikowej. Miała to być odmiana podstawowa. Przewidywane były również wersje: szkolna, sanitarna i rolnicza. Gotowe elementy laminatowe zostały zaprezentowane w kwietniu i maju 1963 roku na wystawie „Tworzywa sztuczne w gospodarce narodowej”^[3].

Próby naziemne rozpoczęły się w końcu 1962 roku, po otrzymaniu przeznaczonego dla tego śmigłowca silnika WN-6. W ich trakcie stwierdzono silne drgania zespołu napędowego. Ostatecznie prototyp nie został oblatany, z powodu niedopuszczenia silnika do eksploatacji^[3].

Doświadczenia zebrane podczas prac przy „Łątce” wykorzystano do zaprojektowania laminatowych łopat wirnika głównego w śmigłowcach MS-1 i SM-2. Pod koniec 1964 roku w biurze konstrukcyjnym WSK -Świdnik opracowano wersję rozwojową „Łątki” oznaczoną symbolem SM-5. Projekt przewidywał zastosowanie silnika turbinowego GTD-350, jednak nie wyszedł poza zakres studium^[2].

Trzymiejscowy śmigłowiec wielozadaniowy o konstrukcji mieszanej.

Kadłub o konstrukcji kratownicowej ze spawanych rur. W przedniej części mieści się trzyosobowa kabina załogi, o konstrukcji skorupowej, z dwoma drzwiami^[4].

Wirnik nośny trółopatowy. Łopaty o obrysie trapezowym i profilu NACA-23015, ze zwichrzeniem geometrycznym. Konstrukcja łopat laminowa ze stalowym okuciem nasadowym. Wirnik osadzony na piaście z przegubami, wyposażonej w tłumik wahań. Tarcza sterująca wirnika oparta na przegubie kulistym^[3].

Podwozie stałe, płozowe o konstrukcji laminatowo-metalowej. Płozy wykonane z rur stalowych, golenie łączące je z kadłubem wykonano z laminatu^[5].

Silnik WN-6S, sześciocylindrowy płaski, chłodzony powietrzem, umieszczony skośnie do osi wirnika. Poprzez sprzęgło napędzał przekładnię główną wirnika nośnego i przekładnię końcową śmigła ogonowego. Do rozruchu silnika stosowano sprężone powietrze. Zużycie paliwa wynosiło 44l/h^[1].

• Andrzej Błasik, Andrzej Glass, Stanisław Madeyski: Konstrukcje lotnicze Polski Ludowej. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1965. OCLC 830916815.
• Andrzej Morgała: Polskie samoloty wojskowe 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1977. OCLC 251813597.