Owies głuchy
| |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
owies głuchy |
| Nazwa systematyczna | |
| Avena fatua L. Sp. Pl.: 80 (1753) | |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |
 | |
Owies głuchy (Avena fatua L.) – gatunek zboża należący do rodziny wiechlinowatych. Jako gatunek rodzimy występuje w Eurazji i północnej Afryce. Ponadto szeroko rozprzestrzeniony jako gatunek zawleczony w regionach o klimacie umiarkowanym[4]. W Polsce spotykany głównie na południu, gdzie jest pospolitym chwastem w uprawach.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Łodyga
- Źdźbło o wysokości 30–100 cm, rzadziej dorasta do 150 cm[5].
- Kwiaty
- Zebrane w kwiatostan – wiechę z licznymi gałązkami, które w okresie późniejszym zwisają. Kłoski dorastają do 18–22 mm długości, przeważnie 3-kwiatowe, rzadziej 2-kwiatowe. Plewy równe lub dłuższe od kwiatów. Oś kłoska po dojrzeniu rozpada się powyżej plew i między kwiatami[5].
- Owoce
- Ziarniaki.
- Gatunki podobne
- Od owsa zwyczajnego odróżnia się brunatną barwą ziarniaków, zakończonych długimi ościami[6].
-
Wiecha -
Kłos -
Ziarniaki
Biologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]
- Rozwój
- Roślina jednoroczna (in. terofit), przechodząca cały cykl życiowy w ciągu jednego sezonu wegetacyjnego[5]. Kwitnie od czerwca do lipca[5].
- Genetyka
- Liczba chromosomów 2n = 42[7][5].
- Siedlisko
- Zasiedla przydroża oraz uprawy zbożowe i okopowe. Rośnie przeważnie na glebach gliniastych i ilastych[6]. We florze Polski uznawany za archeofit, częsty w wielu regionach[5].
- Fitosocjologia
- Gatunek charakterystyczny dla rzędu Centauretalia cyani oraz związku Caucalidion lappulae[8].
- Bioindykacja
- Uciążliwy chwast, występuje przeważnie w uprawach zbóż ozimych i jarych oraz w okopowych. Nasiona dojrzewają wcześniej niż uprawianych zbóż i osypują się przed ich zbiorem, przez co mogą jeszcze silniej zachwaszczać następne uprawy. Skutecznie rywalizuje z roślinami uprawnymi o składniki odżywcze. Posiada duże możliwości krzewienia się[6]. W ekologicznych uprawach okopowych i niewielkich uprawach zbożowych skuteczną metodą zwalczania jest ręczne wyrywanie roślin w czerwcu, przed dojrzeniem i wysiewem nasion[9].
Zmienność
[edytuj | edytuj kod]Owies głuchy jest blisko spokrewniony z owsem zwyczajnym (Avena sativa)[6], z którym tworzy mieszańce[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-12-30] (ang.).
- ↑ Avena fatua, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Taxon: Avena fatua L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture, Agricultural Research Service. [dostęp 2020-12-12].
- ↑ a b c d e f g Lucjan Rutkowski, Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 590, ISBN 978-83-01-14342-8.
- ↑ a b c d Marcin Bortniak. Owies głuchy. Biologia i zwalczanie. „Gazeta Rolnicza Nasza Rola”, 3 kwietnia 2015.
- ↑ Avena fatua. [w:] Flora of China [on-line]. [dostęp 2014-01-26].
- ↑ Władysław Matuszkiewicz, Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059.
- ↑ Owies głuchy: opis, szkodliwość i skuteczne zwalczanie. [dostęp 2020-12-12].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Przewodnik. Rośliny i Zwierzęta. Warszawa: Multico, 1997. ISBN 83-7073-092-2.
Identyfikatory zewnętrzne:
- BioLib: 42555
- EoL: 1114782
- EUNIS: 190425
- Flora of China: 200024900
- Flora of North America: 200024900
- FloraWeb: 780
- GBIF: 2705297
- identyfikator iNaturalist: 52698
- IPNI: 391443-1
- ITIS: 41458
- NCBI: 4499
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-397488
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:391443-1
- Tela Botanica: 75451
- identyfikator Tropicos: 25509313
- USDA PLANTS: AVFA
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Credit:
(see original file).
