For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Oravské Beskydy.

Oravské Beskydy

Beskidy Orawskie w rejonie przełęczy Bory Orawskie

Oravské Beskydy (pol. Beskidy Orawskie) – słowacka część pasma górskiego, które w Polsce nazywa się Beskidem Żywieckim[1][2]. W istocie jest to to samo pasmo górskie, którego nieformalna nazwa to Beskid Orawsko-Żywiecki[3]. Jego głównym grzbietem przebiega Wielki Europejski Dział Wodny między zlewiskami Bałtyku i Morza Czarnego i granica polsko-słowacka. Polacy swoją część tego pasma nazywają Beskidem Żywieckim, a Słowacy Beskidami Kysuckimi (część zachodnia) i Beskidami Orawskimi (część wschodnia)[1]. Polacy Beskid Żywiecki zaliczają do Beskidów Zachodnich[3], według regionalizacji słowackiej Oravské Beskydy należą do pasma Stredné Beskydy w obrębie Zewnętrznych Karpat Zachodnich (Vonkajšie Západné Karpaty)[4].

Topografia

[edytuj | edytuj kod]

Północną granicę Beskidów Orawskich tworzy główny grzbiet i granica polsko-słowacka na odcinku od przełęczy Przysłop na zachodzie po szczyt Babiej Góry na wschodzie, wschodnią granica polsko-słowacka na odcinku od szczytu Babiej Góry po Jezioro Orawskie, zachodnią spływająca spod przełęczy Przysłop Vychylovka, południową Jezioro Nová Bystrica i uchodzący do niego potok Harvelka, dalej Biała Orawa i Jezioro Orawskie[2].

Wyodrębnianie Beskidów Orawskich budzi często w Polsce kontrowersje, gdyż najpopularniejszy podział Jerzego Kondrackiego w ogóle ich nie wyróżnia, traktując je jako część Beskidu Żywieckiego (podobnie jak nie wyróżnia także Beskidów Kysuckich)[3]. W polskich przewodnikach turystycznych Beskidy Orawskie opisywane są często łącznie z Beskidem Żywieckim[1], Słowacy jednak uznają je za osobne pasmo górskie, natomiast Beskidem Żywieckim określają tylko tereny leżące po polskiej stronie granicy[2].

Ludność

[edytuj | edytuj kod]

Beskidy Orawskie znajdują się w historyczno-etnograficznym regionie zwanym Orawą. Obecnie w obrębie Beskidów Orawskich znajdują się 3 miejscowości tego regionu: Nová Bystrica, Orawska Leśna i Novoť. Ich ludność jest pochodzenia głównie polskiego, przez wieki osadnictwa uległa jednak zesłowacczeniu i obecnie jej mieszkańcy uważają się za Słowaków. Zachowali jednak odrębną gwarę i przez rdzennych Słowaków uważani są za górali. Ludowy folklor i stroje prezentowane są już tylko przez regionalne zespoły folklorystyczne[1].

Budowa geologiczna

[edytuj | edytuj kod]

Beskidy Orawskie zbudowane są z fliszu karpackiego. Charakterystyczne dla tego typu gór jest powstawanie osuwisk oraz schronów i jaskiń. Osuwiska występują np. na zachodnich stokach przełęczy Bory Orawskie. Na południowych stokach Małej Babiej Góry jest jaskinia Złota Studnia. Występują też źródła wód mineralnych, najbardziej znanym z nich jest Słona Woda w Orawskiej Półgórze[1].

Przyroda

[edytuj | edytuj kod]

Góry Beskidów Orawskich w większości porośnięte są lasami. Bezleśne, zajęte przez pola i zabudowania miejscowości Orawy są jedynie doliny rzek i potoków. Większa część obszaru wchodzi w skład Obszaru Chronionego Krajobrazu „Górna Orawa” (Chránená Krajinná Oblast „Horná Orava), który jest odpowiednikiem Żywieckiego Parku Krajobrazowego na polskiej stronie. Charakterystyczną cechą Beskidów Orawskich jest występowanie w dolinach torfowisk i młak. Na najbardziej cennych przyrodniczo obszarach utworzono rezerwaty przyrody[1]:

  • Babia hora – rezerwat na południowych stokach Babiej Góry i Małej Babiej Góry (na wysokości powyżej 1200 m), przylegający do Babiogórskiego Parku Narodowego
  • Beňadovské rašelinisko – torfowisko w okolicach wsi Benedyków (Beňadovo)
  • Hviezdoslavova aleja – świerkowa aleja u podnóży Babiej Góry
  • Jelešňa – rezerwat na potoku Jelešňa uchodzącym do Jeziora Orawskiego. Chronione w nim jest siedlisko życia wydr
  • Klinské rašelinisko – rezerwat w południowej części wsi Klin, chroniący roślinność torfowiskową i związane z nią zwierzęta
  • Mutňanské rašelinisko – rezerwat w północnej części wsi Mútne, chroniący roślinność torfowiskową
  • Pilsko – duży rezerwat o powierzchni 809 ha na południowych stokach góry Pilsko i Mechy. Obejmuje obszary powyżej 1110 m i z górnoreglowym lasem świerkowym i przylega do polskiego rezerwatu
  • Slanický ostrov – położony jest na wysepce na Jeziorze Orawskim. Obejmuje cały jej obszar, w tym aleję lipowa prowadzącą do kościoła znajdującego się na wyspie
  • Spálený grúnik – rezerwat poniżej przełęczy Bory Orawskie chroniący torfowisko wraz z rosnącym na nim lasem świerkowym i ziołoroślami borowinowo-torfowiskowymi
  • Ťaskovka – niewielki rezerwat w miejscowości Klin. Ochronie podlegają tutaj trawertynowe skały i rosnące na nich chronione gatunki roślin
  • Vtáči ostrov – niewielka wysepka na Jeziorze Orawskim będąca naturalną ostoją ptactwa wodnego

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f Stanisław Figiel, Piotr Krzywda: Beskid Żywiecki. Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2006. ISBN 83-89188-59-7.
  2. a b c Turystyczna i satelitarna mapa Słowacji. [dostęp 2012-01-10].
  3. a b c Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1998. ISBN 83-01-12479-2.
  4. Regionalizacja Słowacji. [dostęp 2014-11-08].
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Oravské Beskydy
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?