For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Ohel Elimelecha w Leżajsku.

Ohel Elimelecha w Leżajsku

Ohel
Grób cadyka

Ohel Elimelecha w Leżajskuohel cadyka Elimelecha znajdujący się na cmentarzu żydowskim w Leżajsku, przy ulicy Górnej.

Pierwszy drewniany, kryty gontem ohel powstał w XIX wieku. W 1940 roku Niemcy zburzyli go i rozkopali grób cadyka, z nadzieją, że znajdą drogocenne przedmioty. Według podań podczas rozkopywania grobu cadyk spojrzał na prześladowców smutnymi oczami, poprzez co wystraszeni uciekli i dalej nie niszczyli grobu, jak i całego cmentarza. Szczątki cadyka leżały kilka dni pod jednym z drzew. Wkrótce zostały ponownie pochowane w białym ręczniku przez Lejba Katza, jednak zrobił to w innym miejscu, które wskazał Zdzisławowi Zawilskiemu, ostatniemu przedwojennemu zastępcy burmistrza Leżajska Tadeusza Nizińskiego[potrzebny przypis].

Po zakończeniu wojny, w 1959 r. z wyłącznej inicjatywy rabina Samuela Friedmanna z Wiednia rozpoczęto budowę nowego, murowanego ohelu, który był jednonawowy (zewnętrzne ściany były w miejscu lizen widocznych na frontowej ścianie dzisiejszej kaplicy. Budowę realizował murarz nazwiskiem Kusy, a finansował to w/w Samuel Friedmann, wymieniając dolary w banku, po oficjalnym kursie. Baruch Safir był zdecydowanym, przeciwnikiem tej budowy do tego stopnia, że zawiadomił prokuratora o "nielegalnym obrocie dolarami" przez Zdzisława Zawilskiego, u którego gościł rabin Friedmann podczas każdorazowego pobytu w Leżajsku. Prokurator nie wniósł aktu oskarżenia, bo Zdzisław Zawilski okazał otrzymane od rabina bankowe dowody wymiany dolarów na złotówki oraz skrupulatne rozliczenie za materiały i robociznę. Kazimierz Gdula był w domu Z. Zawilskiego podczas I wizyty rabina Friedmanna i opowiadał mu o historii leżajskich cadyków. Rabin Friedman mówił, że budowę finansuje wyłącznie z własnych funduszy, jako wotum za ocalenie, kiedy był więźniem obozu Mauthausen, w którym po raz pierwszy dowiedział się o Elimelechu Weissblumie. Do szkoły rabinackiej wstąpił dopiero po wojnie. Budowę jednonawowego ohelu zakończono w 1963 r. W 1994 roku mieszkający w Nowym Jorku, a urodzony w okolicach Krakowa, rabin Mendel Reichberg zlecił arch. Zbigniewowi Zawilskiemu projekt rozbudowy ohelu. Dopiero wówczas zostały dobudowane dwie boczne nawy. To rabin Mendel Reichber zbierał w USA fundusze, ale na rozbudowę ohelu. Po rozbudowie ohel składa się z trzech części: centralnej z nową macewą cadyka, otoczonego kutą kratą i dwóch bocznych naw: jednej dla mężczyzn, drugiej dla kobiet. Powyższe informacje zostały przekazane przez Zbigniewa Zawilskiego, syna Zdzisława. Do dnia dzisiejszego zachowała się oryginalna macewa cadyka Elimelecha z Leżajska z 1776 roku[potrzebny przypis].

W marcu 2008 roku ohel cadyka został sprofanowany i pokryty antysemickimi napisami, co zdarzyło się po raz pierwszy w powojennej historii Leżajska[1]. Ohel ucierpiał w wyniku pożaru nocą z 8 na 9 marca 2018 roku, podczas corocznej pielgrzymki chasydów[2].

Ohel jest obecnie najliczniej i najchętniej odwiedzanym grobem cadyka w Polsce, a nawet i Europie[potrzebny przypis]. Wśród pielgrzymów znalazła się również znana hollywoodzka aktorka Demi Moore (członkini grupy wyznaniowej Kaballah Center) czy światowej sławy piosenkarka Madonna[3].


Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Ohel Elimelecha w Leżajsku
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?