Nikołaj Rudniew

Data i miejsce urodzenia	10 listopada 1894 Lutoricze
Data i miejsce śmierci	16 października 1918 Biekietowka
Zawód, zajęcie	rewolucjonista
Multimedia w Wikimedia Commons

Nikołaj Aleksandrowicz Rudniew (ur. 29 października^?/10 listopada 1894 w Lutoriczach, zm. 16 października 1918 w pobliżu stacji kolejowej Biekietowka) – rosyjski rewolucjonista, bolszewik, uczestnik wojny domowej w Rosji.

Pochodził z rodziny prawosławnego duchownego^[1]. Był studentem Uniwersytetu Moskiewskiego, gdzie przyłączył się do kółka rewolucyjnego. W 1916 r. został powołany do armii rosyjskiej, a po ukończeniu przyspieszonego kursu otrzymał stopień podchorążego. Był dowódcą kompanii w 30 rezerwowym pułku piechoty stacjonującym w Tule i tam też w kwietniu 1917 r. wybrano go do komitetu pułkowego^[2]. W 1917 r. wstąpił do partii bolszewickiej, od czerwca był członkiem jej komitetu miejskiego w Tule. Gdy jego pułk został skierowany do Charkowa, Rudniew rozpoczął działalność w tamtejszej radzie delegatów robotniczych i żołnierskich, w sierpniu 1917 r. został członkiem jej komitetu wykonawczego i sztabu ds. walki z kontrrewolucją^[2]. Prowadził również agitację wśród charkowskich robotników, których znaczna część poparła jesienią 1917 r. bolszewików^[3].

W czasie rewolucji październikowej dowodził oddziałem Czerwonej Gwardii, który rozbroił stacjonujące w mieście oddziały wierne ukraińskiej Centralnej Radzie i opanował kluczowe obiekty w mieście^[2]. W końcu listopada 1917 r. konferencja bolszewików, kontrolujących sytuację w Charkowie, ogłosiła uznanie władzy Rady Komisarzy Ludowych^[3]. Rudniew dowodził wojskami rejonu charkowskiego, sformowanego do walki z idącymi na wschód wojskami niemieckimi. W lutym 1918 r. został zastępcą komisarza do spraw wojskowych Doniecko-Krzyworoskiej Republiki Radzieckiej, brał udział w tworzeniu oddziałów Armii Czerwonej^[2]. W związku z upadkiem Republiki Doniecko-Krzyworoskiej wycofał się razem ze sztabem 5 Armii, którym kierował, z Ługańska do kontrolowanego przez czerwonych Carycyna^[2].

Od lipca 1918 r. był szefem sztabu odcinka carycyńskiego Północnokaukaskiego Okręgu Wojskowego. We wrześniu został przeniesiony na stanowisko szefa oddziału odpowiedzialnego za zaciąg i szkolenie. Został śmiertelnie ranny w bitwie z białymi w pobliżu stacji kolejowej Biekietowka, dowodząc rezerwową brygadą czerwonych^[2], zmarł w szpitalu^[4]. Został pochowany początkowo w Carycynie, a następnie powtórnie w Charkowie^[1].

Placowi Skobielewa w Charkowie, gdzie pochowano rewolucjonistę, nadano następnie jego imię. W 1959 r. wzniesiono również jego pomnik, którego autorem był Wiktor Wołowik. W kwietniu 2015 r., po Euromajdanie, pomnik został zniszczony^[5], zaś w listopadzie tego roku plac przemianowano na Plac Bohaterów Niebiańskiej Sotni^[6]. W grudniu 2017 r. z inicjatywy organizacji "Korpus Wschodni" postanowiono ekshumować szczątki Rudniewa z placu i przenieść je na cmentarz miejski^[7], jednak po otwarciu grobu okazało się, że był on pusty. Według historyka Eduarda Zuba zwłoki Rudniewa prawdopodobnie zostały odkopane i zniszczone już w 1919 r., podobnie jak grób innego rewolucjonisty Moisieja Tiewielewa, gdy Charków został zajęty przez Siły Zbrojne Południa Rosji^[1] (27 czerwca 1919 r., miasto pozostawało w rękach białych do sierpnia tego roku^[8]).

Pomnik Nikołaja Rudniewa został w 1968 r. odsłonięty w Wołgogradzie^[9], ulice jego imienia znajdują się w Ługańsku^[10] i w Tule^[11].

Śmierć Rudniewa opisał Aleksiej Tołstoj w powieści Chleb, poświęconej w całości obronie Carycyna przez czerwonych^[4].