Nadwodnik trójpręcikowy
| |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
nadwodnik trójpręcikowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Elatine triandra Schkuhr Botanisches Handbuch 1 1791 | |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |
 | |
Nadwodnik trójpręcikowy (Elatine triandra Schkuhr) – gatunek rośliny z rodziny nadwodnikowatych.
Rozmieszczenie geograficzne
[edytuj | edytuj kod]Występuje w Europie, północnej Azji, północnej Ameryce Północnej i południowo-zachodniej Afryce. W Polsce znany z około 50 stanowisk, z czego połowa wyginęła. Najwięcej stanowisk znajduje się w Kotlinie Oświęcimskiej.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Łodyga
- Długa do 8 cm, wiotka, płożąca się lub podnosząca, w węzłach zakorzeniająca się, silnie rozgałęziona.
- Liście
- Naprzeciwległe, eliptyczne lub równowąskie, długości do 10 mm i szerokości 1–2 mm, z bardzo krótkim ogonkiem lub prawie siedzące, z drobnymi przylistkami.
- Kwiaty
- Drobniutkie, siedzące pojedynczo w kątach liści. Kielich dwu-, rzadziej trójdzielny. Płatki korony trzy, białe lub jasnoróżowe, dłuższe od działek. Pręciki trzy, słupek górny z trzema szyjkami.
- Owoce
- Siedząca, kulistawa torebka, otwierająca się trzema klapami. Nasiona liczne, do 2 mm długości.
-
Owocujący pęd -
Pęd z liśćmi i pąkiem kwiatowym -
Liść i kwiat -
Kwiaty -
Owoce
Biologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]Roślina jednoroczna. Kwitnie od czerwca do września. Rozprzestrzenia się za pośrednictwem ptaków (ornitochoria). Rośnie głównie na dnie wysychających stawów, a także na ich obrzeżach, w kałużach, rowach i w wilgotnych zagłębieniach na drogach leśnych. Gatunek charakterystyczny zespołu Eleocharetum ovatae[4].
Zagrożenia i ochrona
[edytuj | edytuj kod]Roślina od 2014 roku jest objęta w Polsce ochroną częściową[5]. W latach 2004–2014 gatunek podlegał ochronie ścisłej[6]. Umieszczony jest w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin (2001) w grupie gatunków narażonych na wyginięcie (kategoria VU). W wydaniu z 2014 roku otrzymał kategorię EN (zagrożony)[7]. Tę samą kategorię posiada na polskiej czerwonej liście[8]. Źródłem zagrożeń jest niszczenie i zanikanie jego siedlisk z powodu zanieczyszczenia wód i intensywnej gospodarki hodowlanej w stawach[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-12-18] (ang.).
- ↑ Elatine triandra, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ W. Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. ISBN 83-01-13520-4.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. poz. 1409).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764).
- ↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
- ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
- ↑ Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Wyd. II. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2006, s. 48, seria: Flora Polski. ISBN 83-7073-444-8.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Wyd. 2. Warszawa: Multico, 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
- BioLib: 3629
- EoL: 584937
- EUNIS: 169013
- Flora of China: 200014279
- Flora of North America: 200014279
- FloraWeb: 2078
- GBIF: 5421095
- identyfikator iNaturalist: 162224
- IPNI: 89520-2
- ITIS: 21413
- NCBI: 256093
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2786597
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:89520-2
- Tela Botanica: 23667
- identyfikator Tropicos: 11800001
- USDA PLANTS: ELTR
- CoL: 6F34S
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
