Miejski Zakład Komunikacyjny w Tomaszowie Mazowieckim Spółka z o.o.

Państwo	Polska
Siedziba	Tomaszów Mazowiecki
Adres	Warszawska 109/111, 97-200 Tomaszów Mazowiecki
Data założenia	1929
Forma prawna	Spółka z o.o.
Prezes	Mariusz Kotynia[1]
Udziałowcy	Miasto Tomaszów Mazowiecki[2]
Nr KRS	0000491324
brak współrzędnych
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Miejski Zakład Komunikacyjny w Tomaszowie Mazowieckim – spółka miejsko-gminna świadcząca usługi przewozowe w Tomaszowie Mazowieckim i w okolicznych gminach. Tomaszów jest jednym z pierwszych czterdziestu polskich miast, w których uruchomiono bezpłatną komunikację miejską^[3][4][5][6], drugim po Bełchatowie w województwie łódzkim^[7][8].

Pierwszą linię uruchomiono w 1929 roku. Prowadziła ona z Pl. Kościuszki na dworzec kolejowy wówczas w peryferyjnej części miasta. W 1935 roku spółka „Samochód” uruchomiła komunikację autobusową na trasie Pl. Kościuszki – Tomaszowska Fabryka Sztucznego Jedwabiu.

Po II wojnie światowej Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej jak wówczas nazywał się tomaszowski przewoźnik, zakupiło 6 autobusów Star 52^[9], które wyjechały na 3 linie.

Już rok później uruchomiono linię nr 4, która kursowała od granicy miasta przy ul. Ujezdzkiej (droga wyjazdowa na Łódź i trasę ekspresową Warszawa – Wrocław), do placu Kościuszki. W 1958 roku 1 przedłużono do nowej pętli przy ul. Suchej w pobliżu zakładów WISTOM. Rok później po mieście kursowała już linia nr 5 (Dworzec PKP – Pl. Kościuszki).

Rok 1960 nastąpił gwałtowny rozwój tomaszowskiej komunikacji miejskiej. Autobusy Star 52 zastąpiono nowoczesnymi Sanami H01B. Liczba linii wzrosła do dziesięciu, wiele z nich zmieniło swoje trasy w związku z rozbudową miasta.

Łączna długość linii komunikacyjnych wynosiła wówczas 48,9 km.

W latach siedemdziesiątych rozpoczęto wymianę autobusów San na Autosany H9-35. Zakupiono również Ikarusy 556. W roku 1978 zakupiono kolejne nowoczesne pojazdy Autosan H9, których sztuk miasto posiadało już 37. W 1980 roku kursowało 14 linii autobusowych: 8 miejskich, 4 podmiejskie, 1 międzymiejska i 1 nocna.

15 stycznia 2018 roku zaczęła funkcjonować nowa, znacznie poszerzona siatka połączeń tomaszowskiego MZK^[10]. Jej tworzenie na bieżąco konsultowano z mieszkańcami^[11]. Podstawą nowego rozkładu stały się nowo zakupione Solarisy Urbino 12 (25 pojazdów hybrydowych)^[12][13][14].

Od połowy 2021 roku MZK Tomaszów testuje pierwsze autobusy w pełni elektryczne^[15].

Od sierpnia 2019 roku rozkład jazdy MZK Tomaszów Mazowiecki został udostępniony w najpopularniejszym na świecie systemie map internetowych firmy Google^[16].

Do 1978 roku pozostawał on jednym z zakładów składających się na miejską gospodarkę komunalną. Od roku 1978 do 1991 zakład funkcjonował jako oddział Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Komunikacji Miejskiej^[17]. Po wielu przeobrażeniach z ostatnim dniem 2013 roku swoją działalność zakończył zakład budżetowy, a od 2014 roku działa pod obecną nazwą^[9].

W kampanii wyborczej przed wyborami samorządowymi w 2014 roku, lider lokalnego Prawa i Sprawiedliwości, obecny prezydent Marcin Witko, zapowiedział wprowadzenie bezpłatnych przejazdów dla osób rozliczających podatki w mieście^{[18][19][20][21][22][23]}. Tuż po wyborach zniesiono konieczność kasowania biletów w niedziele i dni świąteczne^[24][25], a całkowite zniesienie opłat zapowiedziano na okres po zakupie nowych autobusów^[26] i modernizacji bazy przy Warszawskiej. Jednak jeszcze przed zakończeniem budowy nowej bazy, bo już od stycznia 2018 roku komunikacja miejska w Tomaszowie stała się bezpłatna^[27]. Warunkiem uprawniającym do bezpłatnych przejazdów jest posiadanie „Karty Tomaszowianina”^[28], którą można wyrobić w Urzędzie Miasta lub przez internet^[29] przedstawiając rozliczenie PIT^{[30][31][32][33][34]}.

Od początku bazą dla autobusów miejskich był teren po dawnym tartaku przy ul. Warszawskiej 109/111.

W kwietniu 2018 roku otwarto nową bazę MZK^[35]. W miejsce dotychczasowego budynku obsługującego tabor wybudowana została zajezdnia obejmująca część socjalną, warsztatową, magazynową, stację kontroli pojazdów oraz myjnię dla samochodów ciężarowych^[36]. Obiekt został wyposażony w najnowocześniejszy sprzęt do obsługi taboru, a jego nowy funkcjonalny układ pomieszczeń pozwolił na wyodrębnienie niezależnie od części socjalnej i magazynowej sześciu stanowisk obsługi serwisowej oraz dodatkowo oddzielnych pomieszczeń do obsługi ogumienia, podzespołowni, do pracy elektryków, tokarni, prostownikowni, sprężarkowni, dystrybucji oleju. Inwestycję zrealizowała firma GETMAR z Tomaszowa Mazowieckiego^[37].

Baza została zaprojektowana w sposób umożliwiający wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w postaci:

• instalacji fotowoltaicznej oraz pomp ciepła do ogrzewania części pomieszczeń bazy oraz wody^[38];
• ścieków z automatycznej myjni (po oczyszczeniu) do mycia samochodów. Automatyczna myjnia samochodowa pracuje w obiegu zamkniętym wody^[39];
• wód deszczowych do podlewania terenów zielonych oraz mycia samochodów, co pozwoliło spółce obniżyć koszty eksploatacji budynku i świadczenie usług mycia pojazdów^[40][41].

Tomaszowianie mogą korzystać z usług Okręgowej Stacji Kontroli Pojazdów i myjni na zasadach komercyjnych, w konkurencyjnych – w stosunku do lokalnego rynku – cenach^[42].

Urząd Miasta oraz MZK otrzymali dofinansowanie na zakup 25 hybrydowych autobusów oraz budowę nowoczesnej bazy. Wnioski zostały najlepiej ocenione w województwie łódzkim. Łączna wartość obu projektów to 59,6 mln zł^[38][43][44].

12 maja władze zorganizowały dzień otwarty, wybudowany od podstaw obiekt zwiedziło wielu tomaszowian^[45][46].

Po wprowadzeniu bezpłatnej komunikacji miejskiej i nowego rozkładu jazdy, Miejski Zakład Komunikacyjny wykonuje:

• 773 kursy (wzrost o 40,6%) w dniach powszednich (nauki szkolnej);
• 375 kursów w soboty (wzrost o 30,7%);
• 323 kursy w niedziele (wzrost o 56,8%)^[48].

Jednocześnie przewoźnik odnotował gwałtowny wzrost (o 69,2%), liczby pasażerów w granicach administracyjnych miasta^[48].

Miesięcznie pojazdy komunikacji miejskiej wykonują blisko 200 tys. kilometrów^[48].

Do stycznia 2018 roku obsługę przewozową MZK w Tomaszowie Maz. świadczył 40 autobusami na 18 liniach, w szczycie dnia powszedniego kursowało 31 autobusów. W skali dnia powszedniego na wszystkich liniach przewoźnik szacował, że przewoził ok. 14 tys. pasażerów. Wszystkie autobusy łącznie pokonywały około 5800 kilometrów dziennie. A kierowca tomaszowskiego MZK dziennie przejeżdżał około 150 kilometrów^[9].

Zielone przystanki MZK

W 2018 roku stworzono węzeł przesiadkowy na pl. Kościuszki^[50][51][52].

1: ZAWADZKA – Dz. Polskich – Chopina – DWORCE PKP/PKS – Dworcowa – Spalska – Szczęśliwa – Mireckiego – Zacisze – Mazowiecka – św. Antoniego – pl. Kościuszki – Berka Joselewicza (z powrotem: Słowackiego – Grunwaldzka) – Jana Pawła II – Podleśna – Legionów – Zielona – Dąbrowska – DĄBROWA.

2: DWORZEC PKP/PKS – Dworcowa – Popiełuszki – Konstytucji 3 Maja – Warszawska – pl. Kościuszki – Piłsudskiego – Berka Joselewicza (z powrotem: Słowackiego – Grunwaldzka) – Jana Pawła II – Pod Grotami – Nagórzycka – SWOLSZEWICE BORKI – Borki OSW – Trzciniec – Iłki– Leonów – Dębsko – Golesze – Młoszów.

3: NIEBRÓW – MOSTOWA – Hallera – Legionów – Piłsudskiego – plac Kościuszki – św. Antoniego – Mazowiecka – Zacisze – Mireckiego – Białobrzeska – Ludwikowska – LUDWIKÓW JANA.

4: ZAWADZKA – Dzieci Polskich – Warszawska – pl. Kościuszki – Piłsudskiego – Berka Joselewicza (z powrotem: Słowackiego – Grunwaldzka) – Jana Pawła II – Wandy Panfil – św. Antoniego – Brzustówka.

5: ZABORÓW – Komorów – UJEZDZKA SZKOŁA – Ujezdzka – Warszawska – pl. Kościuszki – Piłsudskiego – Legionów – Dąbrowska – DĄBROWA.

6: KOPLINA – E. Orzeszkowej – Zawadzka – Dzieci Polskich – Warszawska – Mościckiego – Głowackiego – Niska – Zacisze – Jałowcowa – Niska – Nowy Port – Strzelecka – ARENA LODOWA.

7: WILANÓW – Dworcowa – Główna – Warszawska – pl. Kościuszki – Piłsudskiego – Legionów – Zielona – Wandy Panfil – Graniczna – SMUGOWA.

8: ZBIEDIM – Piaskowa – WISTOM – Wysoka – WARSZAWSKA ZAJEZDNIA MZK – Warszawska – PL. KOŚCIUSZKI – Mościckiego – B. Głowackiego – św. Antoniego – A.F. MODRZEWSKIEGO – Robotnicza – Ludwikowska – Białobrzeska – Opoczyńska – BIAŁOBRZEGI PĘTLA.

9: DWORZEC PKP / PKS – Chopina – M.C. Skłodowskiej – Popiełuszki – Grota Roweckiego – Szeroka – Koplina (z powrotem: Szeroka) – Barlickiego – Warszawska – Mościckiego – Głowackiego – św. Antoniego – Modrzewskiego – Robotnicza – Ludwikowska – Białobrzeska – OPOCZYŃSKA.

12: FM LOGISTIC – Ujezdzka – Milenijna – Dzieci Polskich – Warszawska – św. Antoniego – Mazowiecka – Zacisze – Mireckiego – Białobrzeska – Ludwikowska – LUDWIKÓW JANA.

31: WIADERNO SZKOŁA – Wiaderno – Jadwigów – Swolszewice – Nagórzyce – Wiaderno – Iłki – Swolszewice – WIADERNO SZKOŁA.

32: CHORZĘCIN – Godaszewice – Zawada – Kwiatkówka – Świńsko – Łagiewniki – Łazisko – Zawada – Niebrów – Zawada – Jadwigów – Zawada – CHORZĘCIN.

33: PLAC KOŚCIUSZKI – Piłsudskiego – Legionów – Hallera – Niebrów – Zawada – CHORZĘCIN.

34: PLAC KOŚCIUSZKI – Warszawska – Ujezdzka – CEKANÓW.

35: PLAC KOŚCIUSZKI – Konstytucji 3 Maja – Popiełuszki – Główna – Warszawska – Piaskowa – Luboszewy – Glinnik JW – Marianka – Nowy Glinnik – Dąbrowa – GLINNIK lub LUBOCHNIA.

36: PLAC KOŚCIUSZKI – Mościckiego – Mireckiego – Białobrzeska – Opoczyńska – Sługocice – Brzustów szkoła – Brzustów II.

37: PLAC KOŚCIUSZKI – Mościckiego – Mireckiego – Białobrzeska – Gminna – Hubala – CIEBŁOWICE lub WĄWAŁ.

38: PLAC KOŚCIUSZKI – Mościckiego – Głowackiego – św. Antoniego – Modrzewskiego – Szymanówek – WĄWAŁ – Wąwalska – Opoczyńska – Jeleń – Sługocice – Brzustów szkoła – Brzustów II.

39: PLAC KOŚCIUSZKI – Legionów – Orzeszkowej – Zawadzka – Łazisko – Łagiewniki– Świńsko (wybrane kursy: Łazisko – Dębniak – Bielina – Wygoda – Wólka Krzykowska – Komorniki – CHORZĘCIN).

40: DWORCE PKP/PKS – Dworcowa – Spalska – Grota Roweckiego – Warszawska – PL. KOŚCIUSZKI – św. Antoniego – Smardzewice – Twarda – Tresta – KAROLINÓW.

45: PLAC KOŚCIUSZKI – Piłsudskiego – Legionów – Dąbrowska – DĄBROWA – Wiaderno – WIADERNO SZKOŁA – Wiaderno pętla – JADWIGÓW^{[53][54][55][56]}.

Od końca kwietnia 2021 roku na terenie zajezdni MZK działa ogólnodostępna stacja paliw. Stację pobudowano za 3 233 801 złotych. Dostawcą paliwa jest PKN Orlen. Posiadacze „Karty Tomaszowianina” mogą korzystać z usług stacji ze zniżkami. Stacja jest pierwszą w mieście stacją samoobsługową, ma sześć stanowisk, w jej skład wchodzi również budynek z automatami sprzedażowymi i toaletą^[57].

• Materiał Banku Gospodarstwa Krajowego na temat modernizacji tomaszowskiego MZK^[1]