Michał Falzmann

Data i miejsce urodzenia	28 października 1953 Jelenia Góra
Data i miejsce śmierci	18 lipca 1991 Warszawa
Zawód, zajęcie	urzędnik państwowy
Odznaczenia

Michał Tadeusz Falzmann (ur. 28 października 1953 w Jeleniej Górze, zm. 18 lipca 1991 w Warszawie) – polski urzędnik państwowy, inspektor Najwyższej Izby Kontroli, który wykrył wielkie nieprawidłowości w Funduszu Obsługi Zadłużenia Zagranicznego^[1] i doprowadził do ich ujawnienia^[2], czego wynikiem była afera FOZZ.

Pracował w przedsiębiorstwie Agrotechnika^[3], z którego zwolnił się, nie przyjmując należnego mu wynagrodzenia. Później był dyrektorem Polonu, zakładu produkującego urządzenia do pomiaru radioaktywności^{[potrzebny przypis]}.

Będąc kontrolerem Izby Skarbowej w Warszawie wykrył olbrzymie nadużycia w FOZZ. Gdy opisał odkrycie w prasie, wszedł w skład zespołu kontrolerów NIK^[4]. 16 lipca 1991 skierował do dyrektora Oddziału Okręgowego NBP w Warszawie wniosek o udostępnienie informacji objętych tajemnicą bankową, o obrotach i stanach środków pieniężnych (gotówkowych i bezgotówkowych) FOZZ^[2].

Tego samego dnia Anatol Lawina, Dyrektor Zespołu Analiz Systemowych NIK, przedstawił mu polecenie służbowe Prezesa NIK, prof. Waleriana Pańki, o odsunięciu go od wszelkich czynności kontrolnych prowadzonych przez zespół, w którym Falzmann dotychczas pracował^[5][6]. Dwa dni później, 18 lipca 1991, Falzmann zmarł na zawał serca^[7], mając 37 lat^[8].

W kilka miesięcy po jego śmierci – w przeddzień zapowiedzianego ogłoszenia w Sejmie raportu na temat FOZZ^[9] – w wypadku samochodowym pod Piotrkowem Trybunalskim zginął najwyższy przełożony M. Falzmana – Prezes NIK Walerian Pańko oraz Dyrektor Biura Informacyjnego Kancelarii Sejmu RP Janusz Zaporowski^[10]. Siedząca z przodu żona prof. Pańki oraz kierowca z BOR służbowej Lancii Thema nie odnieśli większych obrażeń^[10]. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 113-5-15)^[11].

Michałowi Falzmannowi poświęcony jest film dokumentalny Jerzego Zalewskiego, Oszołom^[12], wyemitowany 6 marca 1995 w TVP1.

Postanowieniem z dnia 11 lutego 2009, „za wybitne osiągnięcia w podejmowaniu działań z zakresu kontroli państwowej, za umacnianie praworządności”, został przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego odznaczony pośmiertnie Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski^[13]. Jego imieniem nazwano ulicę na wrocławskim osiedlu Poświętne^[14].

Był mężem tłumaczki^[15] i publicystki^[16] Izabeli Brodackiej-Falzmann^[17] i ojcem pięciorga dzieci: Joanny, Zuzanny, Patryka, Anny i Marii^[18].