Metro w Mińsku

Мінскі метрапалітэн

metro
Stacja Vakzalnaja
Państwo	Białoruś
Lokalizacja	Mińsk
Operator	Minsktrans[1]
Liczba linii	3[2]
Lata funkcjonowania	od 1984
Dzienna liczba pasażerów	600 tys. (2020)[3]
Roczna liczba pasażerów	219 mln (2020)[3]
Infrastruktura
Układ linii metra w Mińsku      Linia nr 1      Linia nr 2      Linia nr 3
Długość sieci	40,8 km[4]
Rozstaw szyn	1520 mm
Liczba stacji	33[4]
Liczba zajezdni	2
Tabor
Liczba pojazdów	79[5]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Metro w Mińsku (biał. Мінскі метрапалітэн, ros. Минский метрополитен) – system metra w Mińsku, będący jedynym systemem kolei podziemnej na Białorusi. Został on uruchomiony w 1984 roku i składa się z trzech linii o długości 40,8 km, na których zlokalizowano 33 stacje pasażerskie i 2 techniczne.

Decyzję o budowie metra w stolicy Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej podjęto 4 lutego 1977. Zdecydowano o budowie jednej linii posiadającej 8 stacji: wszystkich podziemnych ale stosunkowo płytkich wobec metra głębinowego np. w Moskwie czy Leningradzie^[6].

3 maja 1977 rozpoczęła się budowa, a 4 listopada rozpoczęto drążenie tunelu od stacji Park Czaluskincau. 30 czerwca 1984 oddano do użytku niespełna 8-kilometrowy odcinek pierwszej linii, na którym znalazło się 8 stacji pasażerskich oraz stacja techniczna. 31 grudnia 1986 linia została wydłużona o kolejne 2 km^[7].

W 1985 roku rozpoczęto budowę drugiej linii, której pierwszy 6-kilometrowy odcinek z 6 stacjami oddano do użytku w roku 1990. Do 2005 roku linia była czterokrotnie przedłużana, dodatkowo w 2003 roku otwarto na jej końcu (drugą) stację techniczną^[7][6].

Po zakończeniu budowy 2. linii przystąpiono do dalszej rozbudowy 1. linii. Nowe odcinki otwierano w 2007, 2012 i 2014 roku^[7].

W marcu 2014 rozpoczęto budowę trzeciej linii metra, która będzie łączyła południe miasta z północnym wschodem za pośrednictwem centrum, tworząc dwa nowe punkty przesiadkowe do istniejących linii^[8][9]. W 2017 roku zamówiono 10 nowych pociągów (6 sztuk 4-członowych i 4 sztuki 5-członowe) w mińskich zakładach Stadlera^[9]. Pierwszy odcinek trzeciej linii składający się z 4 stacji otwarto 7 listopada 2020^[2].

 Osobne artykuły: Panika na stacji metra Niamiha w Mińsku i Zamach w metrze w Mińsku.

30 maja 1999 w przejściu podziemnym prowadzącym do stacji Niamiha doszło do wybuchu paniki, w wyniku której zginęły 53 osoby. Powodem histerii była gwałtowna burza i opad gradu, przed którym w przejściu postanowili się schronić uczestnicy festiwalu piwa odbywającego się nad Świsłoczą^[1].

11 kwietnia 2011 na stacji Kastrycznickaja doszło do wybuchu bomby, w którym zginęło 15 osób, a kolejnych 200 zostało rannych. Dwóch sprawców tego zamachu zostało skazanych na śmierć i rozstrzelanych^[1].

Metro podziemne, jest jedynym systemem kolei podziemnej na Białorusi. Ruch prawostronny, po szynach o rozstawie 1520 mm (standardowy dla krajów byłego ZSRR, w praktyce kompatybilny z 1524 mm)^[6][10].

Metro otwarte dla pasażerów od 5:30 do 0:40. Codziennie realizowanych jest ponad 1000 kursów^[5]. Stacje mińskiego metra są położone stosunkowo płytko – od 10 do 17 m pod ziemią. Najgłębsza stacja metra to Jubilejnaja Płoszcza, położona na zielonej linii i będąca stacją przesiadkową na czerwoną linię. Głębokość tej stacji wynosi 25 metrów^[7][1].

Wszystkie stacje są monitorowane, część stacji jest również wyposażona w schodołazy gąsienicowe służące do transportu po schodach osób na wózkach inwalidzkich^[5].

Mińskie metro obecnie składa się z trzech linii^[4]. Pierwsza, niebieska linia łączy południowy zachód miasta, dzielnicę Malinauka, z dzielnicami Uschod i Uruczcza położonymi na północnym wschodzie Mińska. Większość stacji tej linii ulokowano pod Aleją Niepodległości - główną ulicą Mińska. Na niebieskiej linii są dwie stacje przesiadkowe: Płoszcza Lenina - przesiadka na zieloną linię, oraz Kastrycznickaja - przesiadka na czerwoną linię.

Druga linia metra, czerwona, łączy zachodnie dzielnice Mińska - Czerwony Bor, Kuncauszczyna - z południowo-wschodnią częścią miasta, dzielnicą Szabany. Na czerwonej linii są dwie stacje przesiadkowe: Frunzienskaja - przesiadka na zieloną linię, oraz Kupałauskaja - przesiadka na niebieską linię.

Trzecia linia, zielona, docelowo powinna połączyć południową część miasta, dzielnicę Kurasouszczyna, z północnym wschodem - dzielnicą Zialony Łuh. Aktualnie do użytku oddano tylko cztery stacje zielonej linii, w tym dwie stacje przesiadkowe: Wakzalnaja - przesiadka na niebieską linię, oraz Jubilejnaja Płoszcza - przesiadka na czerwoną linię. Aktualnie trwa budowa kolejnych trzech stacji zielonej linii metra w kierunku południowym. Według planów budowniczych, kolejne stacje zostaną oddane do użytku pod koniec 2023 roku^[11]. W przyszłości planuje się budowę czwartej linii. Docelowa długość wszystkich linii ma wynieść 77 km i ma na nich znaleźć się 58 stacji^[12].

Metro w Mińsku dysponuje 390 wagonami, z których skompletowano 73 składy pięciowagonowe i 6 składów czterowagonowych. Średnia prędkość handlowa wynosi 41 km/h, a częstotliwość pociągów w szczycie wynosi 2 minuty^[5].

• 
  Seria 81(81-717/714)
• 
  Stadler M110/M111

Na stacjach stosowane jest nazewnictwo w języku białoruskim oraz rosyjskim. Nazwy w języku rosyjskim stosowane są głównie na starszych stacjach. Nawigacja i zapowiedzi głosowe podawane są w języku białoruskim i angielskim.

W 2014 roku na Białorusi odbyły się mistrzostwa świata w hokeju na lodzie. Z tego powodu w metrze pojawiły się tablice informacyjne z nazwami stacji zapisanymi w alfabecie łacińskim oraz tymczasowo zapowiedzi głosowe wygłaszane były również w języku angielskim^[1]. Od 2017 te zapowiedzi zostały zwrócone na stałe.

• Schemat linii metra w Mińsku ze zaznaczonym układem torów na stronie www.mrl.ucsb.edu/~yopopov/rrt/trackmaps (stan na dzień 15 lutego 2016)