Mateusz Szpytma
| |
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
22 lipca 1975 |
| Doktor nauk humanistycznych | |
| Specjalność: historia najnowsza Polski | |
| Alma Mater | |
| Doktorat | |
| Wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej | |
| Okres spraw. |
od 2016 |
| Odznaczenia | |
     
| |
Mateusz Szpytma (ur. 22 lipca 1975 w Łańcucie[1]) – polski historyk i muzealnik, doktor nauk humanistycznych, od 2016 zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Ukończył historię i nauki polityczne na Uniwersytecie Jagiellońskim[2]. W 2012 na Wydziale Historycznym tej uczelni, na podstawie pracy pt. Zjednoczone Stronnictwo Ludowe w województwie krakowskim w latach 1949–1956 (Geneza. Członkowie. Działalność) napisanej pod kierunkiem Andrzeja Chwalby, uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie historii[3].
Od 2000 zatrudniony w krakowskim oddziale Instytutu Pamięci Narodowej. Był współpracownikiem Janusza Kurtyki, w okresie jego prezesury pełnił funkcję asystenta prezesa i zastępcy dyrektora sekretariatu prezesa IPN[4]. Zaangażowany w badanie zbrodni w Markowej[5], był współtwórcą Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej i dyrektorem tej placówki. W lipcu 2016 powołany na wiceprezesa Instytutu Pamięci Narodowej[6]. W 2017 został członkiem Rady Programowej Żydowskiego Instytutu Historycznego[7]. W 2018 wszedł w skład Rady Muzeum przy Muzeum Historii Żydów Polskich Polin w Warszawie[8]. W 2022 powołany na członka Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej[9].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]W 2024 otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski[10].
Odznaczony również Brązowym (2009)[11] i Srebrnym (2016)[12] Krzyżem Zasługi. W 2019 wyróżniony Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości[13]. W 2023 otrzymał Odznakę Honorową za Zasługi dla Polonii i Polaków za Granicą[14] oraz Złoty Medal „Zasłużony dla Nauki Polskiej Sapientia et Veritas”[15].
Wybrane publikacje
[edytuj | edytuj kod]- Obsada stanowisk kierowniczych Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa w Krakowie: informator personalny (współautor), Kraków 2006.
- The risk of survival: the rescue of the Jews by the Poles and the tragic consequences for the Ulma Family from Markowa, Warszawa-Kraków 2009.
- Zbrodnia katyńska (współautor), Warszawa-Kraków 2010.
- Stanisław Mierzwa 1905–1985: ludowiec i działacz niepodległościowy (red.), Warszawa-Kraków 2011.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Nagroda Starosty Łańcuckiego Statuetka Świętego Michała Archanioła. W: Powiat łańcucki wczoraj i dziś. Łańcut-Rzeszów: Zarząd Powiatu Łańcuckiego, Wydawnictwo Edytorial, 2020, s. 50. ISBN 978-83-66309-21-0.
- ↑ Biogramy i abstrakty. fodz.pl, 2009. [dostęp 2016-08-01].
- ↑ Dr Mateusz Szpytma, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2016-08-01].
- ↑ Informacje na stronie januszkurtyka.info. [dostęp 2016-08-01].
- ↑ Joanna Podgórska: Dom dobry. Dr Mateusz Szpytma o Polakach ratujących Żydów w czasie wojny. polityka.pl, 5 kwietnia 2016. [dostęp 2016-08-01].
- ↑ Nowymi wiceprezesami IPN – dr hab. Krzysztof Szwagrzyk i dr Mateusz Szpytma. rp.pl, 22 lipca 2016. [dostęp 2016-08-01].
- ↑ Rada Programowa. jhi.pl. [dostęp 2022-08-28].
- ↑ Rada muzeum. Muzeum Historii Żydów Polskich Polin. [dostęp 2022-08-28].
- ↑ Inauguracja czwartej kadencji Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej. ipn.gov.pl, 26 lipca 2022. [dostęp 2022-08-28].
- ↑ Odznaczenia państwowe za pielęgnowanie pamięci o Rodzinie Ulmów. prezydent.pl, 24 marca 2024. [dostęp 2024-03-25].
- ↑ M.P. z 2010 r. nr 28, poz. 317
- ↑ M.P. z 2016 r. poz. 525
- ↑ Odznaczenia dla zasłużonych w służbie państwu i społeczeństwu. prezydent.pl, 11 listopada 2019. [dostęp 2019-11-17].
- ↑ Nagroda za zasługi dla Polonii dla prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dr. Karola Nawrockiego. ipn.gov.pl, 22 listopada 20203. [dostęp 2023-11-22].
- ↑ Wręczenie medali „Zasłużony dla Nauki Polskiej Sapientia et Veritas”. gov.pl, 24 listopada 2023. [dostęp 2023-11-29].
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
