Martwicze zapalenie jelit (łac. enterocolitis necroticans neonatorum, ang. necrotizing enterocolitis, NEC) – najczęstsza choroba przewodu pokarmowego wymagająca interwencji chirurgicznej u noworodków, występuje przede wszystkim u wcześniaków, chociaż sporadycznie także u dzieci urodzonych o czasie. Jest to zwykle powikłanie niedotlenienia płodu, niedokrwienia albo czynników zakaźnych, nakładających się na niedojrzałość mechanizmów obronnych dziecka.

Czynnikiem pierwotnym jest niedotlenienie jelita wskutek uogólnionej hipoperfuzji albo selektywnego ograniczenia przepływu przez trzewia. Czynniki usposabiające do NEC to:

• wcześniactwo
• niedotlenienie okołoporodowe
• policytemia
• sinicze wady serca
• przetrwały przewód tętniczy
• kolonizacja bakteryjna pęcherzyka żółciowego
• karmienie enteralne
• karmienie mieszankami modyfikowanymi

• krwiste stolce
• wzdęcie brzucha
• zwiększone zaleganie treści żołądkowej
• wymioty
• tkliwość powłok brzusznych
• rumień i (lub) zasinienie powłok brzusznych
• brak perystaltyki
• wodobrzusze
• opór w prawym dolnym kwadrancie brzucha
• bradykardia
• zaburzenia oddychania, bezdechy
• hipotensja
• skąpomocz
• zaburzenie perfuzji obwodowej
• zaburzenia krzepnięcia
• objawy wstrząsu

• perforacja jelita
• zapalenie otrzewnej

Śluzówkowa i śródścienna martwica rozpływna, owrzodzenia i nacieki zapalne. Podśluzówkowe pęcherze gazu widoczne w obrębie ściany jelita. Później ziarninowanie i włóknienie.

• zaniechanie karmienia enteralnego
• stabilizacja stanu ogólnego
• całkowite żywienie parenteralne
• odbarczenie przewodu pokarmowego
• antybiotykoterapia
• leczenie chirurgiczne przy perforacji lub martwicy ściany jelita
• drenaż jamy otrzewnej (u wcześniaków o masie ciała poniżej 1000 g).

• V. Kumar, R. Cotrani, S. Robbins Patologia Robbinsa Urban&Partner 2005 ISBN 978-83-89581-92-1
• A. Dobrzańska, J. Ryżko Pediatria. Podręcznik do Państwowego Egzaminu Lekarskiego i egzaminu specjalizacyjnego Urban&Partner 2005 ISBN 83-89581-25-6

• w eMedicine (ang.)