Marian Aleksander Brytan

podpułkownik
Data i miejsce urodzenia	22 marca 1943 Katowice
Data i miejsce śmierci	24 listopada 2012 Katowice
Przebieg służby
Lata służby	1961–1988
Siły zbrojne	Siły Zbrojne PRL
Jednostki	Nadwiślańskie Jednostki Wojskowe
Stanowiska	Ekspert ochrony polskich placówek dyplomatycznych
Późniejsza praca	Kierownik Ośrodka Szkolenia przy Agencji Szkoleniowo-Ochronnej Spadochroniarzy „KOMANDOR”
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Marian Aleksander Brytan (ur. 22 marca 1943 w Katowicach, zm. 24 listopada 2012 tamże) – podpułkownik Wojska Polskiego, ekspert ochrony polskich placówek dyplomatycznych. Współzałożyciel i Prezes Związku Polskich Spadochroniarzy VII Oddział Katowice (ZPS). Członek Zarządu Okręgu Śląsko-Dąbrowskiego Polskiego Związku Filatelistów (PZF).

Urodził się w Katowicach. Ukończył liceum im. A. Mickiewicza, Szkołę Oficerską i Wojskową Akademię Polityczną im. Feliksa Dzierżyńskiego w Warszawie. Zawodową służbę wojskową pełnił w Nadwiślańskich Jednostkach MSW JW 1492. W dyspozycji Ministerstwa Spraw Zagranicznych wykonywał zadania związane z ochroną polskich placówek dyplomatycznych za granicą, m.in. w Bonn i Paryżu. Był wychowawcą wielu pokoleń młodych żołnierzy. Po przejściu do rezerwy pełnił funkcję Kierownika Ośrodka Szkolenia przy Agencji Szkoleniowo-Ochronnej Spadochroniarzy „KOMANDOR” i szkolił kandydatów do licencji pracownika ochrony^[1]. Był miłośnikiem polskiej broni i barwy^[2].

Zmarł 24 listopada 2012 roku w Katowicach. Uroczystość pożegnalna odbyła się 29 listopada 2012 roku w Rudzie Śląskiej Kochłowicach^[3]. W tym samym dniu został pochowany w grobie rodzinnym na cmentarzu przy ul. Francuskiej w Katowicach.

Pierwsze skoki spadochronowe wykonywał latem 1966 w Szkole Oficerskiej na polowym podwrocławskim lotnisku, metodą: Na linę i wykonał ich siedem (instruktorami spadochronowi byli: Józef Adamski i Wojciech Soleżyński). Dopiero następne, już jako oficer służąc w stolicy, wyskakał w sumie 77^[4]. Sentyment do nich skłonił latem 1990 do udziału w tworzeniu Związku Polskich Spadochroniarzy VII Oddział Katowice im. mjr. Jerzego Dyrdy. Był jego założycielem i wieloletnim prezesem zarządu oddziału^[1]. Funkcję Prezesa Zarządu pełnił cztery kadencje (w latach 1995–2012)^[2]. Był organizatorem licznych przedsięwzięć sportowych, między innymi: 20–22 czerwca 1997 I Międzynarodowych Mistrzostw Spadochronowych Związku Polskich Spadochroniarzy, Regionalnych Zawodów Spadochronowych Śląska w celności lądowania czy też zawodów balonowych^[5].

Na wniosek Związku Polskich Spadochroniarzy VII Oddział Katowice, został uhonorowany przez Zjazd Delegatów^[a] najwyższym wyróżnieniem Związku Polskich Spadochroniarzy, medalem „Za Zasługi dla ZPS”^[6].

Redakcja pisma „Spadochroniarz”^[7] (organ prasowy ZPS), jako współredaktora i korespondenta, za popularyzację działalności spadochroniarzy polskich, zrzeszonych w Związku Polskich Spadochroniarzy, wyróżniła statuetką Pióra Orła^[8].

W styczniu 1984 wstąpił w szeregi PZF. Był jednym z członków założycieli Koła ZPF nr 114 przy Jednostce Wojskowej 1492 w Katowicach, pełniąc w nim funkcję sekretarza do roku 1990, pełnił funkcję członka Komisji Rewizyjnej, sekretarza Zarządu Oddziału, a od 2005 skarbnika. Jedną kadencję był członkiem Zarządu Okręgu Śląsko-Dąbrowskiego PZF. Czynnie włączał się w organizowanie wystaw na terenie jednostki wojskowej oraz przez Oddział Katowice i Okręg Śląsko-Dąbrowski. Pełnił następujące funkcje:

• wiceprzewodniczący KO OWD „SILESIA-92”,
• członek KO KWF POLSKA NIEMCY i POLSKA IZRAEL,
• wiceprzewodniczący KO OWF SILESIA-97,
• członek 12-tu okolicznościowych wystaw organizowanych przez Koło Nr 114 na terenie jednostki wojskowej,
• sekretarz Oddziałowej Wystawy Filatelistycznej z okazji 30-lecia Oddziału PZF Katowice,
• członek Pokazu Filatelistycznego na terenie RUP Katowice w 2002 roku,
• członek KO Transport-2010 w Politechnice Śląskiej

W Dzienniku Zachodnim, Nadwiślańczyku^[b] oraz w oddziałowym Przeglądzie Filatelistycznym publikował artykuły o tematyce filatelistycznej.

Za swoją działalność został odznaczony: brązową, srebrną i złotą Honorową Odznaką PZF, odznaką 100 lat Filatelistyki Polskiej, odznaką Zasłużony dla Okręgu Katowice, odznaką 50-lecia PZF oraz brązową i srebrną odznaką Za Zasługi dla PZF.

Źródło:^[9]

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Złoty Krzyż Zasługi
• Srebrny Krzyż Zasługi
• Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
• Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
• Złota Odznaka „Za Zasługi dla rozwoju województwa katowickiego”
• Srebrna Odznaka „Za Zasługi dla rozwoju województwa katowickiego”

Źródło:^[9]

• Bogusław Brodecki (red. merytoryczny): Związek Polskich Spadochroniarzy 20 lat 1989–2009. Zespół redakcyjny: Józef Bębenek, Marian Brytan, Leszek Chyła, Wiesław Iwański, Zdzisław Kica, Józef Kostecki, Stanisław Kulczyński, Czesław Marcinkowski, Ryszard Olszowy. Warszawa: Bellona S.A., 2009. ISBN 978-83-11-11613-9.
• Koledzy z VII Oddziału ZPS w Katowicach. Pożegnanie Założyciela i wieloletniego prezesa Zarządu VII Oddziału w Katowicach. „Spadochroniarz – Magazyn Spadochroniarzy Polskich”. 69(1/2013), s. 36, 2013. Wiesław lwański (Redaktor Naczelny). Warszawa: Związek Polskich Spadochroniarzy, 6. Brygada Powietrznodesantowa. ISSN 1426-5168. [dostęp 2015-03-19]. (pol.). 
• Marian Brytan. Moje „zmagania” z prezesowaniem VII Oddziałem ZPS. „Spadochroniarz – Magazyn Spadochroniarzy Polskich”. 65(1/2012), s. 22–23, 2012. Wiesław lwański (Redaktor Naczelny). Warszawa: Związek Polskich Spadochroniarzy 6. Brygada Powietrznodesantowa. ISSN 1426-5168. [dostęp 2015-06-01]. (pol.). 
• Andrzej Puchalski, Bohdan Sas-Nowosielski: Kronika VII Oddziału Katowice Związku Polskich Spadochroniarzy cz. I. Marian Brytan, Tadeusz Cichoń, Kazimierz Stępniewski. Wersję elektroniczną opracował: Franciszek Krynojewski. Katowice: 1990, s. 16, 19. (pol.).