Marcin Czarnik

Data i miejsce urodzenia	23 marca 1976 Oświęcim
Zawód	aktor
Współmałżonek	Milena Czarnik
Lata aktywności	od 1999
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Marcin Czarnik (ur. 23 marca 1976 w Oświęcimiu) – polski aktor.

Urodził się i wychował w Oświęcimiu. Jego ojciec był inżynierem, a matka pracowała w handlu^[1]. Jego siostra została lekarzem, a brat biznesmenem^[1].

Swoją pasję do aktorstwa odkrył już w przedszkolu, gdy wystąpił w masce liska^[1]. Ukończył Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Konarskiego w Oświęcimiu^[1], gdzie brał udział w zajęciach teatralnych^[1]. W 2000 ukończył studia na Wydziale Aktorskim w Akademii Teatralnej w Warszawie. Przez krótki czas studiował amerykanistykę na Uniwersytecie Warszawskim^[1]. Następnie miesiąc spędził w klasztorze buddyjskim w Dharamsali w Indiach^[1].

W 2000 zadebiutował na scenie warszawskiego Teatru Montownia jako Podsrocki – totumfacki Do–Radca w Trans-Atlantyku Witolda Gombrowicza w reż. Waldemara Śmigasiewicza^[2]. W 2001 wystąpił gościnnie jako Piotr Trofimow w sztuce Antoniego Czechowa Wiśniowy sad w reż. Pawłem Miśkiewiczem. W 2002 zagrał gościnnie Merkucja w tragedii Williama Szekspira Romeo i Julia w reż. Julii Wernio w Teatrze Miejskim w Gdyni.

W latach 2002–2004 i 2006–2013 był związany Teatrem Polskim we Wrocławiu, gdzie zagrał rolę Kleszcza w Azylu Maksima Gorkiego (2003) w reż. Krystiana Lupy, występował w produkcjach autorstwa Pawła Demirskiego w reż. Moniki Strzępki – jako Konrad w Dziadach. Ekshumacji wg Adama Mickiewicza (2007) i Finansista w Śmierci podatnika (2007), a także zagrał terapeutę w widowisku Hans, Dora i Wilk autorstwa Michała Borczucha (2012).

Przełomem w jego scenicznej karierze okazała się wieloletnia współpraca z Janem Klatą, który zaangażował go do roli Lafcadia w Lochach Watykanu na motywach powieści André Gide’a (2004) we Wrocławskim Teatrze Współczesnym im. Edmunda Wiercińskiego, Hamleta w inscenizacji H. według tragedii Szekspira (2004) w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku, Jana w Fanta$ym wg dramatu Juliusza Słowackiego (2005) w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku i Bonusa w Weź, przestań autorstwa Klaty (2006) w TR Warszawa^[2].

W latach 2013–2017 był aktorem Starego Teatru w Krakowie, gdzie wystąpił jako artysta kabotyn Idol w sztuce Do Damaszku Augusta Strindberga (2013) w reż. Jana Klaty, a także w kolejnych w produkcjach autorstwa Pawła Demirskiego w reż. Moniki Strzępki – jako Feliks Dzierżyński w Bitwie warszawskiej 1920 (2013), Krasiński / hrabia Henryk w nie-boska komedia. Wszystko powiem Bogu! (2014) i Człowiek, który nie umiał mówić o sobie dobrze / Brat McDonald 2 w Triumfie woli (2016) oraz zagrał tytułową rolę w przedstawieniu Gyubal Wahazar wg Witkacego (2015) w reż. Pawła Świątka. W 2015 został obsadzony w roli Stanisława Wokulskiego w Lalce. Najlepsze przed nami w Teatrze Powszechnym w Warszawie. W Teatrze Polskim w Poznaniu wystąpił gościnnie w spektaklu K. (2017) Pawła Demirskiego w reż. Moniki Strzępki jako tytułowy polityk.

W 2015 wziął udział w 36. Przeglądzie Piosenki Aktorskiej wykonując „Do prostego człowieka”.

W latach 2017–2020 był związany z TR Warszawa, gdzie zagrał w Innych ludziach Doroty Masłowskiej (2019) w reż. Grzegorza Jarzyny.

Jako wykładowca Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie, w grudniu 2018 Czarnik wyreżyserował Co gryzie Gilberta Grape’a – spektakl dyplomowy studentów IV roku Wydziału Aktorskiego^[2].

W 2022 dołączył do zespołu Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie^[3].

W 1999 wziął udział w dwóch spektaklach Teatru Telewizji – Przylądek czterech wiatrów Lucy Maud Montgomery w reż. Agnieszki Glińskiej jako Alan Douglas i Lalek Zbigniewa Herberta w reż. Zbigniewa Zapasiewicza w roli kolegi Lalka. W jednym z odcinków serialu Jana Łomnickiego Dom (2000) pojawił się jako słuchacz wykładu Zbożnego. Był policjantem w czarnej komedii Tomasza Koneckiego i Andrzeja Saramonowicza Ciało (2003) z Rafałem Królikowskim. W przygodowym dramacie kostiumowym Agnieszki Holland i Kasi Adamik Janosik. Prawdziwa historia (2009) wystąpił jako Piwowarczyk.

Na kinowym ekranie można go zobaczyć w dramacie Wilhelma Sasnala Z daleka widok jest piękny (2011) w roli Pawła Murawy, dramacie Marthy Coolidge Znajdę Cię (Music, War and Love, 2019) w roli Czerneckiego i dreszczowcu Agnieszki Holland Obywatel Jones (2019) w roli niemieckiego dziennikarza, mentora głównego bohatera, który wprowadza go w temat głodu na Ukrainie. Zagrał w głośnym filmach Wojciecha Smarzowskiego: Drogówka (2013), Kler (2018) i Wesele (2021). Został obsadzony w dwóch filmach László Nemesa – dramacie wojennym Syn Szawła (Saul fia, 2015) w roli Feigenbauma i dramacie Schyłek dnia (Napszállta, 2018) jako Sandor Leiter.

W serialu Moniki Strzępki Artyści (2016) wcielił się w postać Marcina Koniecznego, dyrektora Teatru Popularnego. W dramacie Tomasza Wasilewskiego Zjednoczone stany miłości (2016) wystąpił w roli wpływowego fotografa. W odcinku serialu Netflixa Wiedźmin (2019) był magiem. Wystąpił jako poeta w animowanym dramacie muzycznym Podróż zimowa (A Winter’s Journey, 2023) z Jasonem Isaacsem i Johnem Malkovichem.

Odniósł sukces dzięki kreacji Robespierre’a w Sprawie Dantona Stanisławy Przybyszewskiej (2008) w reż. Jana Klaty we wrocławskim Teatrze Polskim, za którą otrzymał nagrodę za pierwszoplanową rolę męską na 33. Opolskich Konfrontacjach Teatralnych „Klasyka polska” w Opolu^[2], Grand Prix na 48. Kaliskich Spotkaniach Teatralnych Festiwalu Sztuki Aktorskiej^[2], nagrodę w IV Ogólnopolskim Konkursie na Teatralną Inscenizację Dawnych Dzieł Literatury Europejskiej^[2] i nagrodę dla najlepszego aktora XIX edycji Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego „Kontakt” w Toruniu^[2].

W styczniu 2011 został odznaczony Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”^[4].

Za rolę Kazimierza w przedstawieniu Kazimierz i Karolina Ödöna von Horvátha (2012) w reż. Jana Klaty z wrocławskiego Teatru Polskiego zdobył nagrodę jako najlepszy aktor w roli głównej na V Europejskich Spotkaniach Teatralnych „Bliscy Nieznajomi” w Poznaniu według serwisu Teatr dla Was^[5].

W 2013 podczas XXXIII Warszawskich Spotkań Teatralnych został wyróżniony nagrodą serwisu Teatr dla Was za rolę Filokteta w Filoktecie Sofoklesa w reż. Barbary Wysockiej^[6] z wrocławskiego Teatru Polskiego.

Za występ w sztuce Dług Davida Graebera (2019) w reż. Jana Klaty z Teatru Nowego Proxima w Krakowie wraz z obsadą odebrał Nagrodę Specjalną za grę zespołową na LXI Kaliskich Spotkaniach Teatralnych. W 2021 w Warszawie zdobył Nagrodę im. Aleksandra Zelwerowicza za dwie role w spektaklach Jana Klaty: w Długu i jako Newton w Lazarusie Davida Bowiego i Endy Walsh (2020) we wrocławskim Teatrze Muzycznym „Capitol”.

• 2015: Fantastyczna Czwórka – Victor Von Doom / Doctor Doom

• Marcin Czarnik w bazie filmpolski.pl
• Marcin Czarnik w bazie Filmweb
• Marcin Czarnik w bazie IMDb (ang.)