Ten artykuł od 2013-09 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon ((Dopracować)) z tego artykułu.

Masa perłowa (albo macica perłowa) – wewnętrzna, silnie iryzująca warstwa (hipostrakum) muszli niektórych małżów, np. perłopławów, ślimaków lub łodzików, używana jako tworzywo dekoracyjne^[1][2].

Składa się z prostopadle ustawionych kryształów aragonitu^[3] i niewielkiej ilości konchioliny w szczelinach między kryształami aragonitu^[2]. Barwa biała, srebrzysta, kremowa oraz najbardziej cenione na rynku niebieskawa, zielonkawa, różowa^[1][2]. Twardość w skali Mohsa waha się między 2,5 a 4,5^[1].

Głównymi producentami najładniejszej masy perłowej wykorzystywanej na rynkach światowych są morskie małże (zwłaszcza Pinctada, Pteria, Pinna, Placuna, Tridacna) i ślimaki (głównie Haliotis, Trochus, Strombus, Turbo). Ładną masę perłową uzyskiwano też z małży słodkowodnych (perłoródki rzecznej, Anodonta, Unio) i łodzików^[2]. Najczęściej używa się macicy perłowej perłopławów (rodzaj Pteria), zatem głównymi dostawcami są farmy hodowlane pereł. Podstawową barwą jest zwykle biel; dla macicy perłowej z Tahiti – naturalnie ciemny kolor. Lśniąca niebieskozielono macica perłowa małża uchowca Haliotis australis (zwanego Paua) z Nowej Zelandii była przez Maorysów wykorzystywana do inkrustacji mistycznych rzeźb. Od pewnego czasu macica perłowa tych małżów znajduje zastosowanie również w zachodnim świecie, przede wszystkim do wyrobu modnej biżuterii. Ze względu na podobne efekty barwne jak u opalu, w handlu nazywa się ją opalem morskim. Muszle o kolorowo zabarwionej masie perłowej (błękit, zieleń) należą do słuchotek (ślimaków z rodzaju Haliotis) żyjących wokół Ameryki i Nowej Zelandii^{[potrzebny przypis]}.

W Chinach od XIII w. wkładano do wnętrza żywych małży słodkowodnych figurki (np. Buddy) lub inne przedmioty i wyjmowano je po okresie do 3 lat, gdy figurki zostały już otoczone przez małża masą perłową^[4]. Stosowana w Europie do wyrobu biżuterii, ozdób i sztuki użytkowej oraz inkrustacji^[1], wyrabia się z niej m.in. guziki, ale też kamee^[5]; popularna zwłaszcza w XVI–XVIII wieku^{[potrzebny przypis]}.

• K. Maślankiewicz: Kamienie szlachetne. Warszawa: Wydawnictwa Geologiczne, 1987.