Ludwika Nitschowa
| |
| Data i miejsce urodzenia |
6 grudnia 1889 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
28 marca 1989 |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki | |
| Odznaczenia | |
          
| |
Ludwika Nitschowa (ur. 6 grudnia 1889 w Radłowie, zm. 28 marca 1989 w Warszawie) – polska rzeźbiarka.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Była córką Jerzego Kraskowskiego (powstańca 1863) i Marii z Wendorffów (artystki malarki), żoną Romana Nitscha (serologa i bakteriologa, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego i Warszawskiego).
Po ukończeniu liceum przez dwa lata studiowała prywatnie u Leona Wyczółkowskiego w Krakowie. W latach 1909–1912 uczyła się w Szkole Sztuk Pięknych dla Kobiet Marii Niedzielskiej, którą ukończyła z medalem. W latach 1918–1919 przebywała w Paryżu, po czym powróciła do Warszawy. W latach 1920–1926 studiowała rzeźbę w Warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych w pracowni Tadeusza Breyera[1].
W 1927 z grupą uczniów Breyera założyła Stowarzyszenie Artystów Rzeźbiarzy „Forma”[2], realizującą zamówienia na nagrobki, rzeźby kościelne i architektoniczne. Pierwsze wystawy prac malarskich i rzeźbiarskich artystka miała w galerii Zachęta Narodowa Galeria Sztuki w 1929 i 1930. Później wystawiała m.in. w Instytucie Propagandy Sztuki (w latach 1930–1937) oraz w Brukseli i Paryżu[3].
W latach 30. była członkiem zarządu Związku Zawodowego Artystów Rzeźbiarzy[3], od 1945 członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków.
Lata II wojny światowej spędziła w Warszawie. W 1950 rozpoczęła pracę na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W 1956 została mianowana profesorem nadzwyczajnym. Była kierownikiem katedry rzeźby oraz prodziekanem wydziału. Jej uczniami byli m.in. Kazimierz Gustaw Zemła i Stanisław Kulon. Pracę w ASP zakończyła w 1962 przechodząc na emeryturę.
Zmarła w Warszawie, pochowana na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 345 wprost-1-5)[4].
Ważniejsze prace
[edytuj | edytuj kod]
- pomnik Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie (1935)
- pomnik Syreny (1939, do rzeźby w latach 1936–1937 pozowała Krystyna Krahelska)
- płaskorzeźba Murarstwo na placu Konstytucji (1952)
- posąg Kopernika przy wejściu głównym do Pałacu Kultury i Nauki (1955)[5]
- pomnik Papieża Jana XXIII we Wrocławiu (1968)
- pomnik Stefana Starzyńskiego w Ogrodzie Saskim (1980, przeniesiony w 2008 na ul. Saską)
- rzeźby portretowe m.in. Stanisława Noakowskiego (1973)
- pomnik Mikołaja Kopernika w Piotrkowie Trybunalskim (1973)
- pomnik Fryderyka Chopina w Ustce, a także w Manchesterze i Guadalajarze[5]
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Order Sztandaru Pracy I klasy
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 lipca 1955)[6]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)[7]
- Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
- Medal Komisji Edukacji Narodowej
- Krzyż „Za Zasługi dla ZHP”
- Złoty Medal „Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej”
- Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
- Złota Odznaka „Za opiekę nad zabytkami”
- Złota Odznaka Honorowa Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej
Źródło:[8].
Nagrody
[edytuj | edytuj kod]- Nagroda III „Salonu Zimowego” w Instytucie Propagandy Sztuki za posąg Marii Skłodowskiej-Curie (1932)
- Nagroda Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego (1933)[3]
- Nagroda Państwowa II stopnia za całość twórczości rzeźbiarskiej (1955)[9]
- Nagroda I stopnia na wystawie „Rzeźba w 15-lecie PRL” za rzeźbę Chopin na Majorce (1961)[1]
- Nagroda m. st. Warszawy (1961)[8]
- Nagroda resortowa I stopnia (1963)[8]
- Nagroda na wystawie „25 lat rzeźby warszawskiej” za Egzekucję (1967)[1]
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
-
-
Pomnik Mikołaja Kopernika przy wejściu głównym do Pałacu Kultury i Nauki -
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Ludwika Nitschowa | Życie i twórczość | Artysta [online], Culture.pl [dostęp 2024-07-02] (pol.).
- ↑ Maria Anna Rudzka: Zadanie: forma. Pracownia profesora Tadeusza Breyera w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych w latach 1923-1939. Wyd. 2. Warszawa: Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, 2023, s. 51. ISBN 978-83-66835-50-4.
- ↑ a b c Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 212. [dostęp 2021-08-20].
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: ROMAN NITSCH, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-01-31].
- ↑ a b Stefan K. Kuczyński, Mieczysław Wieruszewski. Pomnik Syreny nad Wisłą. „Kronika Warszawy 3(47)”, s. 66, 1981.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
- ↑ a b c Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, s. 912.
- ↑ Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 5, 22 lipca 1955. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-07-02].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Stanisław Wieczorek, Lech Majewski: Mistrzowie rzeźby. Muzeum Narodowe w Warszawie, 2004. ISBN 83-7100-238-6.
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
