For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Liptów.

Liptów

Liptów
Herb dawnego komitatu Liptów
Ten artykuł od 2021-02 wymaga zweryfikowania podanych informacji.Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon ((Dopracować)) z tego artykułu.

Liptów (słow. Liptov, łac. Liptovium, niem. Liptau, węg. Liptó) – kraina historyczna (dawny komitat, żupa) w dawnych północnych (tzw. Górnych) Węgrzech i jednocześnie region, zajmujący środkowo-północną część obecnej Słowacji, w dorzeczu górnego Wagu.

Położenie i obszar

[edytuj | edytuj kod]

Liptów obejmuje obszar centralnie położonej Kotliny Liptowskiej oraz stoki otaczających ją pasm górskich: Tatr Wysokich (częściowo), Tatr Zachodnich i Gór Choczańskich od północy, Wielkiej Fatry od zachodu i Niżnych Tatr od południa. Na wschodzie granicą Liptowa jest niewysoki dział wodny w rejonie wsi Szczyrba (słow. Štrba), przez który Kotlina Liptowska graniczy z Kotliną Popradzką.

Jako kraina historyczna Liptów na wschodzie sąsiaduje ze Spiszem, na południowym wschodzie z Gemerem, na południowym zachodzie z terenami dawnej żupy zwoleńskiej, na zachodzie z Turcem, zaś na północy z Orawą i - przez grzbiet Tatr - z polskim Podhalem.

Powierzchnia Liptowa, przyjmowana tu jako powierzchnia żupy liptowskiej w 1910 r., liczy 2 247 km². Według aktualnego podziału administracyjnego Słowacji odpowiada to dość dokładnie dzisiejszym powiatom Rużomberk i Liptowski Mikułasz z kraju żylińskiego z dodatkiem na wschodzie gmin Szczyrba, Szczyrbskie Jezioro i Liptovská Teplička, należących już do powiatu Poprad w kraju preszowskim.

Ukształtowanie terenu

[edytuj | edytuj kod]

Kotlina Liptowska, przecięta ze wschodu na zachód Wagiem, nie prezentuje płaskiej równiny, lecz jest stosunkowo mocno pofalowana. Obłe, lecz dość wysokie ciągi wzgórz porozdzielane są obniżeniami z ciekami licznych dopływów Wagu, które w swych wyższych partiach rozcinają otaczające kotlinę zbocza górskie długimi i często bardzo głębokimi dolinami. Najbardziej płaską dawniej część kotliny zajmuje dzisiejszy zbiornik wodny Liptovská Mara.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Pierwsza wzmianka o Liptowie pochodzi z 1231 r. Samodzielna żupa liptowska powstała ok. 1340 r. Jej siedzibą były kolejno: Zamek Liptowski (tzw. Zamek Sielnicki, słow. Liptovský Starý hrad), Liptowska Mara (dziś pod wodami jeziora zaporowego), Niemiecka (dziś Partyzancka) Lupcza, a od roku 1677 do zaniku żup w 1922 r. Liptowski Mikułasz.

Miejscowości

[edytuj | edytuj kod]

Główne miejscowości Liptowa rozłożone są w Kotlinie Liptowskiej, wzdłuż rzeki Wag. Pozostałe - w większości u wylotów dolin rzecznych z otaczających je pasm górskich. Główne miasta: Rużomberk i Liptowski Mikułasz.

Panorama Liptowa w zimie. Po lewej Partizánska Ľupča, w głębi Góry Choczańskie z Wielkim Choczem w centrum.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Liptów
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?