Lepnik zwyczajny

Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rodzina	ogórecznikowate
Rodzaj	lepnik
Gatunek	lepnik zwyczajny
Nazwa systematyczna
Lappula squarrosa (Retz.) Dumort. Fl. Belg. 40 1827
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Lepnik zwyczajny (Lappula squarrosa (Retz.) Dumort.) – gatunek rośliny z rodziny ogórecznikowatych.

Główny obszar jego występowania to Prowincja Pontyjska^[3]. Rozprzestrzenił się jednak i obecnie występuje także w niemal całej Europie (brak go na wyspach brytyjskich), Ameryce Północnej (USA i Kanada), niektórych regionach Ameryki Środkowej, Azji, Afryki i Australii^[4]. W Polsce jest gatunkiem nieczęstym; rośnie w rozproszeniu na terenie całego kraju^[5], głównie na niżu i w niższych położeniach górskich. Status gatunku we florze Polski jest niejasny, według niektórych źródeł jest gatunkiem rodzimym^[3], według innych archeofitem lub kenofitem^[6].

Łodyga

O wysokości 20–70 cm, szorstko białawo owłosiona, gałęzista w górnej części, o skośnie odstających gałązkach^[7].

Liście

Ulistnienie skrętoległe. Dolne liście łopatkowate, na ogonkach. Szybko zamierają. Górne liście równowąskolancetowate i siedzące^[3].

Kwiaty

Drobne, krótkoszypułkowe, błękitne i zebrane w kwiatostan zwany skrętkiem. Kielich złożony z 5 rozciętych prawie do nasady równowąskolancetowatych działek. Długa i lejkowata Korona ma 5 zaokrąglonych łatek, a wewnątrz rurki trójkątne i brodawkowate osklepki. Słupek 1, pręcików 5^[3].

Owoc

Rozłupnia o średnicy 3–4 mm. Rozłupki brodawkowane, z dwoma lub trzema szeregami kolców na brzegu. Kolce około dwa razy krótsze od szerokości rozłupni^[7].

Gatunki podobne

W Polsce jako efemerofity występują jeszcze dwa gatunki: lepnik odgiętoowockowy (Lappula deflexa) i różnokolcowy (L. heteracantha). Lepnik odgiętoowockowy ma szypułki odgięte podczas kwitnienia, kolce na owocu w jednym rzędzie, dołem zrośnięte w błoniaste skrzydełko, a kielich krótszy od owocu. U lepnika różnokolcowego kolce na owocu są w jednym rzędzie, wolne, niezrośnięte nasadami, kielich w czasie w czasie kwitnienia ma długość 2-3 mm, w czasie owocowania 3-4 mm^[6].

• 
  Kwiaty
• 
  Owoce
• 
  Owoce
• 
  Owoce

Rozwój

Roślina jednoroczna lub dwuletnia. Kwitnie od maja do sierpnia. Nasiona rozsiewane są przez zwierzęta, przyczepione do ich sierści (epizoochoria), stąd też roślina ta często występuje w pobliżu ich nor. Kiełkują nie tylko w wilgotnej glebie, ale także podczas suchego przechowywania^[3].

Siedlisko

Rośnie na siedliskach ruderalnych; na przydrożach, ugorach i nieużytkach, ale także na skarpach i w murawach kserotermicznych^[3].

Genetyka

Liczba chromosomów 2n = 48^[6].

Roślina umieszczona na polskiej czerwonej liście w kategorii NT (bliski zagrożenia)^[8].