For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Latyfundium.

Latyfundium

Latyfundium – ogromna posiadłość ziemska należąca do jednej osoby lub organizacji, np. religijnej, stanowiąca podstawę potęgi materialnej i znaczenia politycznego jej właściciela[1].

Biskupice Radłowskie. Słup z 1450 r. stojący na dawnej granicy latyfundium należącego do biskupstwa krakowskiego.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Termin pochodzi z języka łacińskiego (l. mn. latyfundia od latus ‘szeroki; rozległy’ i fundus ‘grunt, posiadłość, majątek’)[2], a wyrażenie związane jest z Pliniuszem Starszym, który w swojej Historii naturalis użył pierwszy raz tego określenia[3]. Pierwsze latyfundia powstały na terenie Italii od III w p.n.e. w wyniku łączenia dzierżaw gruntów publicznych, skupowania lub zagarniania za długi ziem drobnych rolników oraz nabywania za bezcen ziem ludzi proskrybowanych. Podstawą ich rozwoju była praca kolonów, często zatrudniano w nich także niewolników[4]. W 133–123 p.n.e. Tyberiusz Grakchus i Gajusz Grakchus (trybunowie plebejscy) próbowali wprowadzić reformę rolną, która miała polegać na rozparcelowaniu latyfundiów. Reforma nie powiodła się.

W dawnej Polsce latyfundiami określano rozległe posiadłości ziemskie należące najczęściej do Kościoła lub rodów magnackich. Przykładem latyfundium należącego do jednej osoby był majątek prywatny biskupa Piotra Myszkowskiego w skład którego wchodziły 3 miasta, 78 wsi i 3 zamki[5]. Po rozbiorach Polski latyfundia uległy znacznemu ograniczeniu i zaczęły tracić na znaczeniu.

Latyfundia występują obecnie głównie w Ameryce Południowej, w takich krajach, jak Brazylia czy Argentyna, i są nastawione na hodowlę. Po krytyce latyfundyzmu przez prezydenta Cardenasa w Meksyku przeprowadzono reformę rolną, w wyniku której w latach 1935–1937 chłopi otrzymali około 11 600 000 hektarów ziemi[6]. Natomiast jeszcze w 1950 roku w Boliwii latyfundia i minifundia razem zajmowały około 80% ziemi[7].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Antoni Mączak, Encyklopedia historii gospodarczej Polski do 1945 roku, Warszawa 1981, Tom A-N, s. 404.
  2. Słownik Wyrazów Obcych. [dostęp 2018-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-10)].
  3. Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powszechna, Kraków, Tom VIII, s. 320.
  4. Benedykt Zientara, Historia powszechna średniowiecza, Warszawa 2015, s. 10–12.
  5. Zbigniew Stankiewicz, Dzieje wielkości i upadku Aleksandra Wielopolskiego, Warszawa 1967, s. 11.
  6. Tadeusz Łepkowski, Zamachy stanu, przewroty, rewolucje. Ameryka Łacińska w XX w., Warszawa 1983, s. 93.
  7. Tadeusz Łepkowski, Zamachy stanu, przewroty, rewolucje. Ameryka Łacińska w XX w., Warszawa 1983, s. 138.
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Latyfundium
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?