Kusogonka
| Bolbopsittacus lunulatus[1] | |||
| (Scopoli, 1786) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
kusogonka | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
Kusogonka[5] (Bolbopsittacus lunulatus) – gatunek małego ptaka z rodziny papug wschodnich (Psittaculidae). Jest endemitem na Filipinach.
- Systematyka
Kusogonka została pierwszy raz opisana jako Psittacus lunulatus przez tyrolskiego naturalistę Giovanni Antonio Scopoliego w 1786. To monotyp wewnątrz rodzaju Bolbopsittacus, blisko spokrewniony z papugami Agapornis i Loriculus[6]. Wyróżniane są cztery podgatunki[3][7].
- Podgatunki
B. l. lunulatus – podgatunek nominatywny – występuje na wyspie Luzon. Ptaki z wysp Leyte i Panaon są ciemniejsze, z bardziej charakterystycznym niebieskim kołnierzem i purpurowo zabarwioną głową, klasyfikuje się je jako podgatunek intermedius. Osobniki z wyspy Mindanao mają zieleńsze policzki, zalicza się je do podgatunku mindanensis. Natomiast do czwartego podgatunku – callainipictus, zamieszkującego wyspę Samar, należą ptaki bardzo podobne do tych z wyspy Leyte, jednak o nieco bardziej żółtym ubarwieniu[8].
- Morfologia
Kusogonka mierzy około 15 cm długości i waży 65–70 g[9]. Jest niewielką, lecz dość grubą papugą z dużym dziobem i krótkim ogonem. Płcie różnią się upierzeniem. Dorosły samiec jest prawie całkowicie zielony powyżej, natomiast dolne części ciała są bardziej żółtawe. Głowa i skrzydła są ubarwione na jasnoniebiesko. Kuper żółto-zielony. Dziób szaroniebieski, z ciemniejszym zakończeniem. Oczy są ciemnobrązowe. Dorosła samica również jest zielonkawa, ma jednak mniej niebieską głowę. Na karku i kuprze widoczne są czarne oznaczenia w kształcie półksiężyca. Jej dziób jest bladoszary[8].
- Ekologia i zachowanie
Siedliskiem tych ptaków są nizinne lasy i obszary przyległe. Żywią się przeważnie owocami[8]. Zachowania rozrodcze, ptaków pozostających na wolności, pozostawały do niedawna nieznane, lecz opierając się na niedawnych obserwacjach można stwierdzić, że kusogonki gniazdują w zrobionych przez nie dziurach, w gniazdach nadrzewnych mrówek lub termitów[10]. W niewoli składa 3–4 jaja[9].
- Status
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje kusogonkę za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji nie została oszacowana; w 1997 roku gatunek opisywany był jako dość pospolity. Trend liczebności populacji uznaje się za stabilny[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Bolbopsittacus lunulatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Bolbopsittacus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2011-02-20] (ang.).
- ↑ a b Guaiabero (Bolbopsittacus lunulatus). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2020-10-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-17)]. (ang.).
- ↑ a b BirdLife International, Bolbopsittacus lunulatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2017, wersja 2016-3 [dostęp 2017-03-16] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Agapornithini Salvin, 1882 (wersja: 2020-07-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-10-02].
- ↑ T.F. Wright i inni, A Multilocus Molecular Phylogeny of the Parrots (Psittaciformes): Support for a Gondwanan Origin during the Cretaceous, „Molecular Biology and Evolution”, 25 (10), 2008, s. 2141–2156, DOI: 10.1093/molbev/msn160.
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Parrots, cockatoos. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-10-02]. (ang.).
- ↑ a b c Forshaw, Joseph M. i Cooper, William T.: Parrots of the World. Wyd. 2. Melbourne: Landsdowne Editions, 1978, s. 167–168. ISBN 0-7018-0690-7.
- ↑ a b Guaiabero (Bolbopsittacus lunulatus). [w:] Parrot Encyclopedia [on-line]. World Parrot Trust. [dostęp 2020-10-02]. (ang.).
- ↑ Rosell II, N. T. B, Ocon, R., Mallari, C. S., & Mapua, I. (2007). Three nests of the Guaiabero Bolbopsittacus lunulatus. BirdingASIA 8: 74–76.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia i materiały multimedialne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
