Kosmatka olbrzymia
| |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
kosmatka olbrzymia | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Luzula sylvatica (Hudson) Gaudin Agrost. helv. 2:240. 1811 | |||
| Synonimy | |||
| |||
Kosmatka olbrzymia (Luzula sylvatica) – gatunek rośliny należący do rodziny sitowatych (Juncaceae). W stanie naturalnym występuje w górach Europy oraz na Kaukazie[3]. W Polsce występuje głównie w Sudetach i w Karpatach, gdzie jest rośliną dość rozpowszechnioną. Poza górami podawana była z rozproszonych, pojedynczych stanowisk na Pobrzeżu Południowobałtyckim i z Pojezierzu Kaszubskim[4].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Bylina luźnokępkowa osiągająca wysokość do 1 m. Posiada krótkie i grube kłącze wytwarzające rozłogi.
- Liście
- O długości do 80 cm, odstające, lśniące, bardzo szerokie w porównaniu z innymi gatunkami krajowych kosmatek (1 cm i więcej). Dolne liście zimozielone i słabo orzęsione.
- Kwiaty
- Zebrane na szczycie łodygi w dużą i rozpierzchłą rozrzutkę z podsadkami krótszymi od kwiatostanu. Rozrzutka wielokrotnie rozgałęzia się, na najmniejszych jej gałązkach znajduje się po 2-5 kwiatów. Pojedyncze niepozorne kwiaty mają długość 3-4 mm. Okwiat tworzą 2 rzędy działek, zewnętrzne mają kształt sztyletu i są wyraźnie krótsze od wewnętrznych.
- Owoc
- Ostro zakończona torebka o długości 3-4 mm. Zawiera nasiona o długości ok. 1,5 mm, mające brunatny kolor i zieloną pręgę na grzbiecie. Posiadają słabo widoczny elajosom.
Biologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]- Bylina. Kwitnie od kwietnia do czerwca. Nasiona rozsiewane są przez mrówki.
- Siedlisko: Hale górskie i kosodrzewina. Roślina górska, główny obszar jej występowania to piętro kosówki i piętro hal. Hemikryptofit.
- W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek wyróżniający dla związku (All.) Vaccinio-Piceion[5]
- Liczba chromosomów 2n= 12.
- Zmienność
- Tworzy mieszańce z k. gajową, k. owłosioną i k. polną
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]Bywa uprawiana jako roślina ozdobna. Można ją sadzić w ogrodach skalnych, szczególnie dobrze jej żywa zieleń prezentuje się nad oczkami wodnymi. Kwiatostany wykorzystywane są do suchych bukietów. Jest łatwa w uprawie i nie ma specjalnych wymagań, jednak lepiej wygląda gdy rośnie w półcieniu, na żyznej i wilgotnej glebie.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-14] (ang.).
- ↑ Luzula sylvatica (Huds.) Gaudin, [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-08-27].
- ↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając, Maria Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 344, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957.
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
- Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
Identyfikatory zewnętrzne:
- BioLib: 42219
- EoL: 631103
- EUNIS: 186284
- FloraWeb: 3547
- GBIF: 2700859
- identyfikator iNaturalist: 338102, 338101
- IPNI: 20009373-1
- NCBI: 59018
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-316747
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:20009373-1
- Tela Botanica: 75231
- identyfikator Tropicos: 16900021
- CoL: 3WHKH
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Credit:
(see original file).
