Kościół Matki Boskiej Różańcowej w Świerkocinie
kościół filialny | |||||||
Ceglana fasada neogotycka z 1895 | |||||||
Państwo | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||
Miejscowość | |||||||
Wyznanie | |||||||
Kościół | |||||||
Parafia | |||||||
Wezwanie | |||||||
Wspomnienie liturgiczne | |||||||
| |||||||
| |||||||
Położenie na mapie gminy Witnica | |||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||
Położenie na mapie województwa lubuskiego | |||||||
Położenie na mapie powiatu gorzowskiego | |||||||
52°39′08,5320″N 14°59′58,3044″E/52,652370 14,999529 |
Kościół pw. Matki Boskiej Różańcowej w Świerkocinie – katolicki kościół filialny znajdujący się w Świerkocinie (powiat gorzowski). Wybudowany pierwotnie jako świątynia protestancka w 1848 i zachowany częściowo w oryginalnym kształcie stanowi pamiątkę osadnictwa na błotach nadwarciańskich. Przynależy do parafii w Pyrzanach[1].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wieś była osadą dla kolonistów fryderycjańskich, zagospodarowujących błota nadwarciańskie. Do niewiele wcześniej założonej wsi w 1774 sprowadzono 42 robotniczo-rzemieślnicze rodziny kolonistów, których osadzono w bliźniaczych domkach i uposażono niewielkimi działkami na działalność rolniczą. 12 czerwca 1780 (po sześciu latach urządzania się w nowej wsi), 41 tutejszych kolonistów, korzystających dotąd ze świątyni w Pyrzanach, zwróciło się do króla z prośbą o pomoc finansową na budowę własnego kościoła, jednak król ufundował tylko dom dla nauczyciela, którego duża izba mogła być wykorzystywana jako szkoła oraz sala modlitw. W 1784 i 1795 dokumenty wspominały o kościele, ale porównanie z innym dokumentem z 1805 prowadzi do wniosku, że w obu wypadkach prawdopodobnie mowa była w istocie o sali modlitw w budynku szkolnym[2].
Przyjmuje się, że budynek współcześnie istniejącego kościoła powstał jako świątynia protestancka w konstrukcji szkieletowej w latach 1846-1848, choć badacze proponują także rok 1857[3]. W 1895 zachodnią ścianę przebudowano, nadając jej charakter neogotycki, eliminując z niej mur pruski i wznosząc fasadę z cegły. Szczyt ozdobiono fryzem arkadkowym, wejście główne umieszczono na osi, flankując je ostrołukowo zwieńczonymi oknami. W 1934 otynkowano pozostałe ściany. Świątynia zatraciła wówczas swój pierwotny wygląd[4].
Obiekt zdewastowali (wraz z organami) żołnierze radzieccy, przekraczający w tym rejonie Wartę w 1945[2]. Jako katolicki kościół konsekrowano 5 października 1945[3]. Część jego wyposażenia, w tym obraz Matki Boskiej Różańcowej poświęcony w roku 1910, pochodziła ze świątyni we wsi Rychcice (ukr. Рихтичі) na terenie dzisiejszej Ukrainy i trafiła w nowe miejsce wraz z przesiedlonymi stamtąd rodzinami, które osiadły w Świerkocinie[2].
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Mimo zmian kościół posiada oryginalny, prostokątny rzut oraz dach dwuspadowy (wtórnie pokryty blachą ocynkowaną[3]). Salowa świątynia zachowała też na trzech ścianach empory, co w przypadku tego rejonu nie było regułą – katolicy często usuwali je po 1945. Fasady boczne są pięcioosiowe, z dwupoziomowym układem okien. W elewacji wschodniej (szczytowej) zamurowano dolny poziom okien[3]. Po II wojnie światowej wymieniono stolarkę okienną i ułożono nową posadzkę z lastriko (wcześniejsza była ceglana[3]). Z oryginalnego wyposażenia pozostał żyrandol oraz ołtarz ambonowy, z którego jednak wymontowano kosz[4].
Kościołowi towarzyszy stalowa dzwonnica. Przy wejściu wisi żeliwna płaskorzeźba przedstawiająca Ostatnią Wieczerzę.
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Wnętrze z emporami
-
Okna fasady bocznej
-
Żeliwna płaskorzeźba Ostatniej Wieczerzy
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Diecezja Zielonogórsko-Gorzowska, Parafia pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny - Pyrzany
- ↑ a b c Witnica.pl, Świerkocin
- ↑ a b c d e Lubuski Wojewódzki Konserwator Zabytków, Świerkocin - kościół pw. Matki Bożej Różańcowej
- ↑ a b Barbara Bielinis-Kopeć, XVIII i XIX-wieczne kościoły szkieletowe na terenie łęgów warciańskich, w: Architektura ryglowa - wspólne dziedzictwo. Kolonizacja fryderycjańska, materiały konferencyjne, Szczecin-Expo, Szczecin, 2015, s.311-312, ISBN 978-83-63868-42-0
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.